Obecność magii w fantasy jest dość oczywista, jednak nie u każdego autora ten motyw wybija się na pierwszy plan jak u Trudi Canavan. Nie jest to nic zaskakującego w tym gatunku, jednak kiedy przychodzi mi myśleć o jej twórczości, to magia jest jej najważniejszym aspektem.

W książkach autorki można zaobserwować również inne powtarzające się motywy. Niewątpliwie są to silne postaci kobiece, ciekawie skonstruowane światy, czy wreszcie tajemnicza i zapomniana wiedza. Każdy z tych tropów jest równie zajmujący, jednak to magia jest tym, co wybija się na pierwszy plan.

Miejsce maga w społeczeństwie

W trzech cyklach (cykl o Kyralii, obejmujący „Trylogię Czarnego Maga”, „Trylogię Zdrajców” oraz „Uczennicę Maga”; cykl „Era Pięciorga”; cykl „Prawo Milenium”) autorka pokazała różnorodne podejście do magii i mechanizmów jej działania. Spróbujmy przyjrzeć się kilku jej aspektom w poszczególnych światach wykreowanych przez Canavan.

W obrębie każdego uniwersum społeczne kwestie związane z byciem magiem potrafią się bardzo różnić. W Kyralii magia jest dobrze znana i powszechnie akceptowana. Władający nią ludzie cieszą się szacunkiem – osoba „z nizin społecznych”, u której wykryty zostanie wystarczająco silny talent magiczny, może uzyskać znacząco wyższą pozycję społeczną. W tym świecie autorka dała magom możliwość sięgnięcia nie tylko po prestiż i luksusy, ale i po pełną władzę – w Sachace niewolnictwo jest na porządku dziennym, a władający mocą są despotycznymi rządzącymi.

W „Erze Pięciorga” magia i religia są dość mocno splecione. Co prawda nie tylko kapłani obdarzeni są magicznymi zdolnościami, ale związek religii i mocy jest tu wyraźnie widoczny. Podobnie jak w Kyralii, tak i tutaj mag może cieszyć się szacunkiem i posiadaniem pełnej władzy.

W cyklu „Prawo Milenium”sytuacja jest bardziej skomplikowana, bowiem pozycja społeczna maga bardzo silnie zależy od świata, w którym on żyje. Już w pierwszym tomie widoczny jest olbrzymi kontrast pomiędzy światem Tyena, w którym student archeologii może pozwolić sobie na posługiwanie się magią, a światem Rielle, gdzie praktykowanie nawet najprostszej magii jest poważnym przestępstwem i dyshonorem dla maga i rodziny.

Różne źródła mocy

Skoro społeczna pozycja osoby posługującej się magią potrafi być tak różna, jak przedstawia się sprawa samej natury tej sztuki? Także w tym aspekcie Trudi Canavan nie uprościła sobie zadania. W poszczególnych uniwersach magia działa inaczej, choć można zauważyć pewne podobieństwa.

Źródło magii to jeden z najciekawszych aspektów uniwersów fantasy, który przy dobrej konstrukcji może być bazą dla całej fabuły. W kolejnych swoich książkach australijska autorka przedstawiła odmienne koncepcje, skąd pochodzić może moc. W świecie Kyralii magia to w zasadzie siła życiowa wypełniająca wszelkie organizmy. Nie każdy może z niej w pełni korzystać, ale każdy posiada pewien jej zasób. Poprzez dodanie do tej idei kolejnego elementu – możliwości zaczerpnięcia mocy od innych istot – otrzymujemy już konkretny pomysł fabularny. W serii „Era Pięciorga” magia znajduje się w świecie. Jest to kolejny z zasobów, który ludzie mogą wykorzystywać i który mogą także całkiem zużyć na pewnym terenie. Na tym pomyśle opiera się wiele istotnych wątków historii.

Obie powyższe koncepcje łączy (choć oczywiście znacząco przekształcone) najnowszy z cykli – „Prawo Milenium”. Tu również magia jest zasobem danego świata, ale jednak pochodzi od ludzi, którzy żyjąc, zwyczajnie ją tworzą. Ponieważ nie wszyscy „wydzielają” tyle samo magii, są światy, w których jest jej więcej i takie, które są weń bardzo ubogie. Ponownie wątek źródła magii jest silnie powiązany z fabułą całego cyklu i znacząco wpływa na wydarzenia.

Wspólne motywy

Chociaż w poszczególnych utworach Trudi Canavan widoczne są liczne różnice, można wskazać też powracające motywy. Jeśli chodzi o magię, aspektem, który autorka szczególnie sobie upodobała, jest uzyskiwanie mocy. Opowieść o Sonei, Aurayi czy o Tyenie i Rielle pokazują, że jednostka może uzyskiwać coraz większą potęgę. Bohaterowie poprzez własne odkrycia, nauczanie i rzecz jasna wrodzony talent wspinają się po drabinie aż do uzyskania niemalże boskiej mocy.

Wskazując na podobieństwa, warto jednak pamiętać, że nie są to proste kalki. Trudi Canavan nie opowiada ciągle tej samej historii, osadzając ją w odrobinę odmiennym świecie. Jej utwory są bardzo różne, a powracające tematy zdają się być po prostu czymś, co dla autorki jest ważne – tak samo jak magia, którą wplata w swoje opowieści.

Słowo na zakończenie

Twórczość Trudi Canavan niewątpliwie jest przesycona magią. Autorka w kolejnych tworzonych przez siebie światach opisuje odmienne mechanizmy jej działania, a w każdym cyklu magia i jej użytkownicy odgrywają szalenie istotną rolę.

Utwory tej australijskiej pisarki mają też niesamowity urok i bez problemu oczarowują czytelników. Jeśli ktoś nie miał jeszcze okazji się z nimi zapoznać, to zdecydowanie warto po nie sięgnąć, szczególnie że 6 maja ma swoją premierę „Klątwa Kreatorów”, czyli ostatni tom serii „Prawo Milenium” wydanego nakładem Wydawnictwa Galeria Książki.

Trudi Canavan (ur. 1969) mieszka w Melbourne, w Australii. Zaczynała jako ilustratorka i projektantka, pracowała między innymi jako szefowa działu graficznego Aurealis – australijskiego czasopisma poświęconego literaturze fantasy i science fiction. Od czasu wydania bestsellerowej Trylogii Czarnego Maga (The Black Magician Trilogy) jest jednym z najpoczytniejszych autorów fantasy w Wielkiej Brytanii, Australii i USA.

Książkę „Klątwa kreatorów” można już kupić online.

Artykuł sponsorowany, autor: Marcin Kłak