W debiutanckiej powieści Heinricha Bölla Adam idzie na wojnę. Dowiaduje się, czym jest obowiązek i jak niewielkie znaczenie może mieć sprzeciw. Zaczyna zdawać sobie sprawę, z tego że w pewnych okresach historii liczą się jedynie strony, że jego nacja każe mu opowiedzieć się po stronie jednej z nich, co niekoniecznie jest zgodne z jego przekonaniami. Uświadamia sobie fakt, że jest jedynie zębatką w jej wielkim kole, która sumienie i moralność winna po prostu wsadzić sobie do kieszeni. Niezależnie od tego, jakie nazwisko nosi bohater Bölla w tej książce – bo jest ich przynajmniej kilku – w każdej formie jest jednak wciąż wygnanym z raju Adamem.