Wróżenie z wnętrzności

Po uwielbianych "Oberkach..." miałem duże oczekiwania, tym bardziej że temat ucieczki od świata jest mi bliski. Niestety dla mnie "Wróżenie z wnętrzności" było tą książką, przy której zastanawiasz się, czy w ogóle lubisz czytać, i przez którą czytasz coraz mniej, bo nie sprawia ci to przyjemności.

Utwór ten ma jednak swoją wartość. Przemyślenia głównego bohatera są interesujące, czasami nawet odkrywcze, samo ujęcie problematyki wewnętrznego wycofania jest intrygujące, a i fabuła - prosta, będąca tutaj na drugim planie - miejscami była ciekawa. Całość w głowie zostaje na dłużej.

No właśnie, fabuła. Paradoksalnie mało tutaj uciekania od świata. Są ludzie, którzy uciekli - ale nie ma powodów, nie ma wahań, nie ma psychologii osoby chcącej uciec. Jest dokonany stan, pewna rutyna codzienności na opuszczonej stacji. Czułem jakbym czytał nie żywą historię, tylko bogaty opis serii zdjęć, które zatrzymały jakąś rzeczywistość.

"Wróżenie..." nie jest o tym, że lepiej być niż mieć, ani o takim rzuceniu wszystkiego i wyjechaniu w Bieszczady, o jakim myślimy. Mateusz co prawda to robi... Ale co rzuca? Bycie uznanym artystą. Błażej z kolei nie wiadomo dlaczego zamyka się w sobie. Odczytuję to więc bardziej jako wycofanie po wewnętrznym złamaniu się, a nie jako ucieczkę od codziennej rutyny, aby odnaleźć w życiu coś ważniejszego.

Szkoda, że motyw eskapizmu sprowadzono tutaj do skrajności, przez co dla mnie był bardziej absurdalny niż prawdziwy. To zaś w nużącej jak na taką liczbę stron fabule i nieprzystępnym stylu.

Po uwielbianych "Oberkach..." miałem duże oczekiwania, tym bardziej że temat ucieczki od świata jest mi bliski. Niestety dla mnie "Wróżenie z wnętrzności" było tą książką, przy której zastanawiasz się, czy w ogóle lubisz czytać, i przez którą czytasz coraz mniej, bo nie sprawia ci to przyjemności.

Utwór ten ma jednak swoją wartość. Przemyślenia głównego bohatera są...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Napisana pieknym jezykiem historia, ktora mozna strescic w kilku zdaniach. To nie fabula odgrywa tu jednak glowna role, tylko atmosfera, pewne "spowolnienie", ktore tworzy jezyk powiesci. Pozycja jest wyjatkowa, jednak pod wzgledem fabularnym pozostawia wiele do zyczenia. To kolejna powiesc o kryzysie wieku sredniego. W opisie mozna znalezc takie zdanie: "Kazdy chodz raz chcial odejsc, zostawic wszystko, odwrocic sie i znikac". A moze to sparafrazowac i zadac pytanie: "Czy kazdy choc raz chcial odejsc, przestac pracowac, zostawic obowiazki i dzieci na glowie malzonki ktora wszystko podporzadkowuje malzonkowi aby uratowac malzenstwo? Dzieki Bogu niektorzy tylko tym mysla a nie realizuja, odwracaja sie i znikaja.

Napisana pieknym jezykiem historia, ktora mozna strescic w kilku zdaniach. To nie fabula odgrywa tu jednak glowna role, tylko atmosfera, pewne "spowolnienie", ktore tworzy jezyk powiesci. Pozycja jest wyjatkowa, jednak pod wzgledem fabularnym pozostawia wiele do zyczenia. To kolejna powiesc o kryzysie wieku sredniego. W opisie mozna znalezc takie zdanie: "Kazdy chodz raz...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Specyficzna książka. Narrator wiele widzi, chociaż sam mówi pokazuje siebie, jako nieobecnego, ledwie cień. Na kartach tej książki pada wiele ciekawych myśli, chociaż i tak nie wiadomo, co się stało narratorowi i jego bratu.

Specyficzna książka. Narrator wiele widzi, chociaż sam mówi pokazuje siebie, jako nieobecnego, ledwie cień. Na kartach tej książki pada wiele ciekawych myśli, chociaż i tak nie wiadomo, co się stało narratorowi i jego bratu.

Pokaż mimo to

Życie pełne jest napięć. Czasami przekraczają one wartość krytyczną, myślimy sobie wtedy, że mamy dość, że najlepiej wyjechać w Bieszczady, oderwać się od świata, złamać przymierze z nim zawarte. Najczęściej wtedy bierzemy urlop, nabieramy dystansu. Odpoczywamy. Jeden z bohaterów powieści Wróżenie z wnętrzności napotyka podobny problem, jego decyzja jednak jest znacznie bardziej radykalna, niż to, co zwykło się robić. Przenosi całe życie do samotni, do oddalenia, w pozostawione samemu sobie góry.
Autor pozycji, Wit Szostak, to umiejętny twórca potrafiący zgrabnie dotknąć tkanki życia na, którą składają się otaczające nas problemy i wątpliwości. Jednak szczególnie pochwalić go należy za jedną rzecz. Rozpiętą na całą twórczość wizję literacką. Jak wspomniał w jednym z wywiadów, pragnie w każdej książce być inny, stanowić inny głos. W przypadku Wróżenia z wnętrzności nie jest inaczej. W stylu dominuje inność, ciężar, gęstość, lepkość i mrok. Obecny jest również, jak to u Wita Szostaka, muzykalny rytm.

W Poświatowie, na skraju świata, na opuszczonym dworcu, będącym domem nie-domem, żyje trzech ludzi. Mądry brat Mateusz, najważniejsza z postaci, eks-rzeźbiarz pozbawiony nawyków czy jakichkolwiek przyzwyczajeń konstytuujących jego więź ze światem, trwa w wiecznej walce z przeszłością i tym, kim był uprzednio. Towarzyszy mu żona Marta, niezwykła postać przypominającą Gaję, Matkę-Ziemię, malarka, która w sztuce transformuje własne demony. Opiekują się oni Błażejem, narratorem, postacią skierowaną do wewnątrz. Błażej odrzucił język, dąży do jaźni, do prawdziwego wnętrza. Jest czujnym obserwatorem. Zapadł się we wnętrzu w stopniu tak wielkim, że ciężko odnaleźć w nim rzeczywistego człowieka, staje się przezroczysty, niemal niezauważalny, nieludzki.

Nie dajmy się zwieść, nawet jeśli Poświatowo jest umieszczone w Beskidach (co może być intertekstualną grą i wykorzystaniem motywu gór jako przystani samotności) to tematycznie jest końcem świata. Nie trafiają tam przypadkowi ludzie, a jedynie ci, którzy zostaną do niego zaproszeni (i swoja droga, poszukujący). Poświatowo będąc miejscem nieukończonym, budowanym, lecz nie zbudowanym, znajduje się w specyficznym miejscu w skali kosmicznej. Na uboczu. Niekompletność wyzwala niesamowitość. Jest progiem tego, co znane i tego, co nieznane. Symbolizuje Inność. I tak zarówno mieszkający na dworcu, jak i przyjeżdżający (Fryderyk, Sara, przyjaciółki Marty i Mateusza) nie egzystują dla samego egzystowania, lecz egzystują ku czemuś, mają motywację znaleźć się właśnie tam. Miejsce i zarysowana przestrzeń stają się kluczem do rozwiązania trapiących ich przypadłości.

Centralnym punktem rozważań autora staje się więc zderzenie dwóch idei – tego, co wewnątrz, i tego, co na zewnątrz. Konflikt wewnętrza z zewnętrzem. Stosunki między nimi panujące. Nasze wewnętrze często określamy mianem ducha, duszy, rozumu, intelektu a zewnętrze mianem woli. Szostak postanawia pójść głębiej. Wnętrze to również myślenie do wewnątrz, myślenie w kierunku jaźni, i konsekwentnie dalej, zewnętrze jest myśleniem na zewnątrz, w kierunku innych jaźni, obcych jaźni. Zewnętrze jest interpersonalizacją. Byciem bytem rozpiętym między sobą a innych.

Granicą, progiem oddzielającym dwie rzeczywistości staje się język. W dialogu z własną jaźnią, język jest nam niepotrzebny, komunikacja odbywa się w myślach, poza medium. Kiedy jednak kierujemy się na zewnątrz, język staje się konieczny i niezbędny. Bez niego nie jesteśmy w stanie przedłużyć swojej woli, pozostajemy uwięzieni w sferze własnej fizyczności, nie jesteśmy w stanie odcisnąć piętna na świat.

Język jest tu rozumiany jako więcej niż czynność mówienia, mamy do czynienia z szeregiem znaków, symboli, rzeczywistości quasi-językowej, która służy do komunikacji interpersonalnej. Milczenie również jest językiem, co jest tu znamienne. Nie mówiąc nic przekazujemy znaczenia. Mateusz i Marta spędzają wieczory popijając wino i wspólnie milcząc. Nie warto wiele mówić, bo im więcej mówimy, tym nasze słowa tracą wartość. Nie są w stanie zachować siły naszych uczuć i przeżyć. Wartości. Bohaterowie obawiają się tego i zachowują słowa. W tym kontekście należy rozpatrywać narratora. Będąc cichym obserwatorem, fanatykiem języka wewnętrznego, fanatykiem nie-języka, może sięgać ku głębszym pokładom osobowości, nie tracąc przy tym absolutnie niczego. Posługuje się słowami niewypowiedzianymi.

Pełna niewyjaśnionych tajemnic fabuła stanowi jedynie pretekst (co ciekawe, to rzecz wyraźnie zaznaczona w kontekście wyboru moich ostatnich lektur). Z tych ciekawszych wątków można wspomnieć o historii ojca Mateusza i Błażeja, bohatera narodowego, nie mogącego wyswobodzić się z kręgu historii, wiecznie odbijającego się od symbolicznej Troi i Itaki. Innym ciekawym motywem jest wykorzystanie dworca Poświatowa do stworzenia mitologicznej przestrzeni dla dzieci wspomnianej uprzednio pary. Sama mitologizacja jest tu bardzo silna, a w krok za nią towarzyszą jej atmosfera niesamowitości i toskański genius loci.

Tytułowe wróżenie z wnętrzności jest próbą zajrzenia w głąb ludzkiego ducha, w głąb ludzkiej osobowości. Błażej obserwuje zachowuje ludzi, których doświadcza i choć cały czas nazywa siebie głupim nie sposób nadać mu tytuł głupca czy błazna. Jest mądry, w egoistycznym (skierowanym do siebie), wewnętrznym kontekście. Za głupotę można jedynie uznać jego stosunek do zewnętrzności, relacji z ludźmi. Widzi zmagania ludzkiego wnętrza z zewnętrzem, ich porażki, próby poradzenia sobie z głęboko skrywanymi lękami i wątpliwościami, które rzucają się na to jak żyjemy, projektują w ich żywot.

Czy nie przypomina to czegoś? Czy wspomnianego Błażeja możemy widzieć jako autora? Pisarza trwającego w działaniu? Pisarza tworzącego narrację? Schematy fabularne? Kiedy to robi, przekracza granice tego co zwykło się uważać za człowieka, zapada się w sobie, jednoczy z jaźnią. Sięga głęboko, chce wydobyć treść na zewnątrz i przelać ją na papier. Zaczyna wróżyć. Wróżyć z wnętrzności. Z swoich wnętrzności, które promieniują na zewnątrz. Na cały pozostały świat. Wróżenie z wnętrzności przestaje być jedynie opowieścią o samotności, o ludzkich lękach , o pragnieniu zerwania ze światem, ale również pokręcona historią o autorze i technice stwarzania.

https://www.facebook.com/kreatywnewizje/

Życie pełne jest napięć. Czasami przekraczają one wartość krytyczną, myślimy sobie wtedy, że mamy dość, że najlepiej wyjechać w Bieszczady, oderwać się od świata, złamać przymierze z nim zawarte. Najczęściej wtedy bierzemy urlop, nabieramy dystansu. Odpoczywamy. Jeden z bohaterów powieści Wróżenie z wnętrzności napotyka podobny problem, jego decyzja jednak jest znacznie...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Dość osobliwa pozycja, której narratorem jest "wylogowany", nieodzywający się do świata zewnętrznego od kilkunastu lat Błażej, pomieszkujący wraz z bratem Mateuszem i jego rodziną opuszczony dworzec kolejowy gdzieś na końcu świata w Beskidach. Pełna magicznego realizmu, surowa opowieść o tym, że można po prostu być.

Dość osobliwa pozycja, której narratorem jest "wylogowany", nieodzywający się do świata zewnętrznego od kilkunastu lat Błażej, pomieszkujący wraz z bratem Mateuszem i jego rodziną opuszczony dworzec kolejowy gdzieś na końcu świata w Beskidach. Pełna magicznego realizmu, surowa opowieść o tym, że można po prostu być.

Pokaż mimo to

Jeśli chodzi o walory literackie, to jest na bardzo wysokim poziomie. Ale mam problem z resztą. Wiem, pewnie to wszystko było zamierzone, ale mnie do końca nie przekonało. Po połowie rozważania Błażeja o wnętrzu troszkę mnie znudziły i dość szybko można było wpaść na to, kto z kim i dlaczego.
Dlatego ocena tylko dobra.

Jeśli chodzi o walory literackie, to jest na bardzo wysokim poziomie. Ale mam problem z resztą. Wiem, pewnie to wszystko było zamierzone, ale mnie do końca nie przekonało. Po połowie rozważania Błażeja o wnętrzu troszkę mnie znudziły i dość szybko można było wpaść na to, kto z kim i dlaczego.
Dlatego ocena tylko dobra.

Pokaż mimo to

To jedna z najwspanialszych książek, jakie od jakiegoś czasu przeczytałam. Poetycka, ale nie przekombinowana. Mądra, ale nie rzucająca frazesami. Intymna, ale nie tandetna. Jestem pod ogromnym wrażeniem. Cudo!

To jedna z najwspanialszych książek, jakie od jakiegoś czasu przeczytałam. Poetycka, ale nie przekombinowana. Mądra, ale nie rzucająca frazesami. Intymna, ale nie tandetna. Jestem pod ogromnym wrażeniem. Cudo!

Pokaż mimo to

Gdy czytałem tę książkę wszystko było jasne.Gdy pytałem czy rozumiem,odpowiadałem,że tek.Rozumiem.Jednak gdy chcę opowiedzieć staję bezradny.O czym jest książka.Stają bezradny.Pojawiają się słowa-o życiu,o jego rodzajach,o byciu w świecie,i poza nim.O komunikacji,o wyborze.O sensie,który jest lub ,który chcemy go nadać dniom,tygodniom,latom.Mówię,że o tym gdyż te słowa pojawiają się w powieści....jest...mówię niepewnie...o życiu.Jednak nie o tym czym życie jest lecz "O czym życie jest?"Czy ktoś wie o czym jest jego życie?

Gdy czytałem tę książkę wszystko było jasne.Gdy pytałem czy rozumiem,odpowiadałem,że tek.Rozumiem.Jednak gdy chcę opowiedzieć staję bezradny.O czym jest książka.Stają bezradny.Pojawiają się słowa-o życiu,o jego rodzajach,o byciu w świecie,i poza nim.O komunikacji,o wyborze.O sensie,który jest lub ,który chcemy go nadać dniom,tygodniom,latom.Mówię,że o tym gdyż te słowa...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Niesamowita książka. Autor potrafił zręcznie połączyć filozoficzną treść książki z (miejscami) prymitywnym językiem, osadzając to w świecie jednocześnie rzeczywistym i magicznym. Szalenie wciągająca mieszanka. Świetna jest sama fabuła. Szostak nie potrzebuje kilkuset stron żeby zostawić czytelnika z dziesiątkami pytań w głowie. Nie chodzi tu o samo otwarte zakończenie, ale ogólniej - o egzystencję. Rzadko znajduje się książki, które jednocześnie zmuszają do myślenia, a przy tym zachwycają swoją treścią i formą.

Niesamowita książka. Autor potrafił zręcznie połączyć filozoficzną treść książki z (miejscami) prymitywnym językiem, osadzając to w świecie jednocześnie rzeczywistym i magicznym. Szalenie wciągająca mieszanka. Świetna jest sama fabuła. Szostak nie potrzebuje kilkuset stron żeby zostawić czytelnika z dziesiątkami pytań w głowie. Nie chodzi tu o samo otwarte zakończenie, ale...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

To, co mnie najbardziej uderzyło we „Wróżeniu z wnętrzności” to fragment o Marcie i Sarze. O bogini Marcie i bogini Sarze i o ich szwach na styku między światami wewnętrznym i zewnętrznym. Ja wiem, że tam jest Mateusz i Błażej i każdy z nich wybrał własną drogę ucieczki (jeszcze ojciec, nie zapominajmy o ojcu!) i mogłabym polemizować z ich wyborami, gdzieś tam się zachwycić a gdzieś tam prychnąć z delikatną pogardą. Mogłabym mówić o pustce świata i tzw sukcesów o ich jednowymiarowości a zarazem bezsensie ale myślę, że większość czytelników zrobiła to za mnie. To, co ja wyniosę z tej książki to Sara, piękna bogini Sara tak wspaniale ignorująca swój obraz:

„Sara leży i jest jeszcze jasna, a ja patrzę i wiem, że niczego nie kradnę. Bo piękno Sary nie należy do nikogo, jest niczyje i nawet Sara go nie posiada. Sara jest piękna pięknem innym niż piękno Marty, Marta jest twarda, a Sara krucha, i Sara nie posiada swego piękna. Posiadała je, kiedy pozostawało zakryte, a teraz odrzuciła chusty i galabije i pozwala słońcu się dotykać, pozwala skórze pocić się, różowić i złocić. Sara nie posiada piękna, bo nigdy nie uważała się za piękną, jej piękno jest na zewnątrz niej i nie przeszkadzają mu szwy i blizny. Sara jest obok siebie, jakby mówiła, to nie ja leżę nago, tylko jakaś inna, śmiała i świadoma swego piękna kobieta. Tak musi myśleć Sara, choć głośno nie mówi tych myśli i pozwala światu wierzyć w inną opowieść o sobie samej.”

Po tym fragmencie miałam największe ciary. Nie mogę wytłumaczyć dlaczego:-)

U Szostaka jest dużo nienamacalnej przestrzeni, nie nazwałabym jej niedomówieniami, w ogóle bym jej nie nazywała 🙂 Natomiast mam gdzieś przeczucie, że tą przestrzeń zapełnia czytelnik własnym doświadczeniem, przeszłością, wnętrznościami, z których może sobie powróżyć. Sam dla siebie rozwiązać rebus i wygrać milion.

To druga po „Oberkach” książka Wita Szostaka, z którą miałam ogromną przyjemność spędzić czas. Jeśli mierzi Was wszechobecna komercja, „wspaniali, wielcy i nagradzani autorzy”, których koniecznie musicie przeczytać a potem w kąciku przeżywacie rozczarowanie, to sięgnijcie po Szostaka. Jeśli ktokolwiek się zawiedzie, może przyjść dać mi w zęby. Nie uchylę się.

To, co mnie najbardziej uderzyło we „Wróżeniu z wnętrzności” to fragment o Marcie i Sarze. O bogini Marcie i bogini Sarze i o ich szwach na styku między światami wewnętrznym i zewnętrznym. Ja wiem, że tam jest Mateusz i Błażej i każdy z nich wybrał własną drogę ucieczki (jeszcze ojciec, nie zapominajmy o ojcu!) i mogłabym polemizować z ich wyborami, gdzieś tam się zachwycić...

więcej

mniej

Pokaż mimo to