Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Poznanie zabija czyn, do działania trzeba być otoczonym zasłonami illuzyi - oto nauka Hamleta, nie owa tania mądrość Jasia marzyciela, który z nadmiaru refleksyi, niejako ze zbytku możliwości, nie dochodzi do działania; nie rozmyśl - nie, nie! - prawidzie poznanie, wniknięcie w grozę prawdy, przeważa wszelką do działania pracą pobudkę, tak w Hamlecie jak w człowieku dyonizyjskim. Teraz nie uwodzi już żadna pociecha, tęskonta wybiega ponad świat do śmierci, ponad samych bogów, istnienie zostaje zaprzeczone wraz z swem mamącem odzwierciedleniem w bogach lub w niesmiertelnym zaświecie. Uświadomiwszy sobie raz widzianą prawdę, widzi człowiek teraz wszędzie tylko okropność lub niedorzeczność istnienia, rozumie teraz symbolikę w losie Ofelii, poznaje teraz mądrość boga leśnego, Sylena: wstęt go bierze.

Może jednak właśnie tych samych wogóle razić będzie, że widzą problemat estetyczny, wzięty tak poważnie, to jest, jeśli są niezdolni widzieć w sztuce więcej, niż wesołą uboczność, niż nawołujące do >powagi istnienia< pobrzękiwanie dzwonków, bez któregoby można się też dobrze obejść: jak gdyby nikt nie wiedział, jak się przy tem przeciwstawieniu ma sprawa z taką >powagą istnienia<. Poważnym tym niech do nauki posłuży, że przekonany jestem, iż sztuka jest najwayższem zadaniem i właściwą metafizyczną czynnością tego życia w znaczeniu męża, któremu tu, jako swemu wzniosłemu poprzednikowi na tej drodze, to pismo poświęcam.

widzieć wiedzę przez optykę artysty, sztukę jednak przez optykę życia...