cytaty z książki "Człowiek z wysokiego zamku"
katalog cytatów
[+ dodaj cytat]
Zadziwiająca jest ta zdolność literatury, nawet taniej, popularnej literatury, do działania na wyobraźnię.
A jednak, nawet jeżeli tylko jeden człowiek odnajdzie swoją drogę... to znaczy, że Droga jest. Choćbym ja nie potrafił jej osiągnąć.
Dylemat człowieka cywilizowanego; ciało gotowe, ale niebezpieczeństwo niesprecyzowane.
- To bełkot (...) Dlaczego używają takich słów? Mówią o tych straszliwych mordercach tak, jakby byli zwykłymi ludźmi.
- Bo są zwykłymi ludźmi...
Śmierć w każdej chwili, oto jedyna droga, która zawsze stoi przed nami otworem. I wybieramy ją w końcu wbrew samym sobie. Albo rezygnujemy i decydujemy się na nią świadomie.
...Nie widzi się już zdjęć pijanych Polaków siedzących w otępieniu przed walącymi się chałupami lub oferujących kilka nędznych brukwi na wiejskim targu. Wszystko to należy do przeszłości, tak jak rozjeżdżone polne drogi, które jesienne deszcze zmieniały w nieprzejezdną bryję.
Życie stało się jednym wielkim dowcipem, tyle że nie ma tego, co się śmieje.
In zwyciężyło.Światłość odwróciła się do nas dupą i poszła w drugą stronę.
Rozejrzał się dokoła. Nieostrość ustąpiła, jak się wydaje. Po tym można docenić celne słowa świętego Pawła... "Teraz widzimy jakby w zwierciadle, niejasno". To nie przenośnia, lecz trafne powołanie się na odkształcenie optyczne. My rzeczywiście widzimy astygmatycznie w fundamentalnym sensie: nasza przestrzeń i czas są wytworami naszej własnej psychiki i mogą ulegać chwilowym zniekształceniom, jak przy ostrym zaburzeniu błędnika. Chwiejemy się wówczas ekscentrycznie, tracąc wszelkie poczucie równowagi.
Ich perspektywa, zawsze kosmiczna. Nigdy tu człowiek, tam dziecko, zawsze jakaś abstrakcja: rasa, kraj. Volk. Land. Blut. Ehre. Honor nie poszczególnych ludzi, ale całej Ehre. Abstrakcja jest dla nich rzeczywistością, a rzeczywistość jest dla nich niewidzialna. Die Gute, ale nie dobrzy ludzie, ten dobry człowiek. To wynika z ich poczucia czasu i przestrzeni. Pomijając „tutaj” i „teraz”, wpatrują się w bezkresną, czarną, niezmienną dal. A to ma katastrofalny wpływ na życie.
Widocznie, kiedy człowiek zdaje sobie sprawę, że jest pomylony, to nie jest pomylony.
Nie widzi się już zdjęć pijanych Polaków siedzących w otępieniu przed walącymi się chałupami lub oferujących kilka nędznych brukwi na wiejskim targu. Wszystko to należy do przeszłości, tak jak rozjeżdżone polne drogi, które jesienne deszcze zmieniały w nieprzejezdną bryję.
(...) Wszystkie miejsca zajęte przez białych. Pan Tagomi podniósł głos. Kilku białych spojrzało w jego stronę. Ale żaden się nie ruszył! Żaden nie ustąpił mu miejsca! Po prostu jedli dalej.
- Ja żądam! - powiedział pan Tagomi do najbliższego białego; krzyknął mu prawie do ucha.
Mężczyzna odstawił filiżankę z kawą.
- Uważaj, Tojo - powiedział.
Pan Tagomi rozejrzał się po sali; wszyscy przyglądali mu się z wyrazem wrogości. I żaden się nie ruszył.
Świat z Bardo Thodól, pomyślał pan Tagomi (...) [s. 212].
Zawsze coś nas zmusza, żeby wstać i dokądś iść.
Jedynie kobiety znają się na konwenansach. (...) Bez kobiet gadalibyśmy o samochodowych wyścigach, koniach albo opowiadalibyśmy świńskie kawały. Nie byłoby kultury.
Dawniej, jeszcze przed wojną, mężczyźni byli mężczyznami, ale teraz to już historia.
Gdym był dziecięciem, myślałem jako dziecię; lecz gdym się stał mężem, wyniszczyłem, co było dziecinnego...
-Zawsze mogą człowieka załatwić, jeżeli tylko chcą - powiedział Abensen. - Mimo drutów elektrycznych i Wysokich Zamków.
Chcą być podmiotem, nie ofiarą historii. Identufikują się z boskimi mocami i wydaje im się, że są podobni bogom. To jest ich największe szaleństwo. Są opętani jakimś archetypem; ich jaźń rozrosła się psychopatycznie i już sami nie wiedzą, gdzie się zaczynają oni, a gdzie kończy się Bóg. To nie arogancja, nie pycha, ale rozdęcie do ostatecznych granic wyobrażenia o sobie - poplątanie tego, który oddaje cześć, z tym, co się czci. Człowiek nie pożarł Boga, to Bóg pożarł człowieka. Nie rozumieją ludzkiej bezradności. Jestem słaby, mały, nic nie znaczę we wszechświecie. Wszechświat nie wie o moim istnieniu; żyję niewidzialny. Ale cóż w tym złego? Czy nie lepiej, że jest właśnie tak? Kogo bogowie zauważają, tego niszczą. Bądź mały... a unikniesz zawiści wielkich.
Widocznie, kiedy człowiek zdaje sobie sprawę, że jest niepoczytalny, to nie jest niepoczytalny. Albo wraca do zdrowia. Budzi się.