Francis Crick

Sama Zdumiewająca Hipoteza (w ślad za autorem piszę to wielkimi literami) jest bardzo trywialna i oczywista. Albo może i świeża, odkrywcza i zmieniająca spojrzenie na świat. Albo wręcz bluźniercza, heretycka, niewarta powtórzenia. I bzdurna. Zależy od tego, po której stronie barykady światopoglądowej się stoi. Głosi ona ni mniej, ni więcej, jak tyle, że źródłem naszej świadomości nie jest wcale dusza, ale aktywność komórek nerwowych. Książka po tytule, wstępie i pierwszych kilku rozdziałach bardzo dużo po sobie obiecuje. Sama idea zmiażdżenia kolejnego wierzenia religinego przy pomocy metod naukowych była (wespół z chęcią poszukania czegoś, co mnie skłoni do jakiejś filozoficznej refleksji) powodem, dla którego sięgnąłem po tę książkę. Niestety, im dłużej ją czytałem, tym bardziej byłem rozczarowany. Po pierwsze, podtytuł książki ("nauka w poszukiwaniu duszy"),jak i to, że jej myślą przewodnią jest Zdumiewająca Hipoteza to jedno wielkie kłamstwo, a przynajmniej niedomówienie. Autor bowiem pod pretekstem udowodnienia Zdumiewającej Hipotezy omawia świadomość wzrokową, a konkretnie - to, w jaki sposób obraz jest przetwarzony w mózgu. Tak, 300 stron. Tylko o tym. Na dodatek technicznym żargonem, ze szczegółami, których nie zna pewnie nawet połowa lekarzy neurologów. Niewiele tutaj takiej prawdziwej zadumy, kwiecistych argumentów, filozoficznych wtrętów albo chociaż osobistych opinii autora, nie wspominając już o anegdotkach, dykteryjkach czy historiach sporów między naukowcami na temat powstania tej czy innej teorii. Po drugie, język książki jest koszmarny. Trudny, techniczny, adresowany raczej do ludzi głęboko siedzących w temacie. Absolutnie nie dla normalnego czytelnika i nie jestem pewien czy komukolwiek, kto nie jest co najmniej studentem medycyjny, byłbym gotów to polecić. Wydawanie takiej książki na masowy rynek jest nieporozumieniem. Mam za sobą dziesiątki (setki?) pozycji popularnonaukowych i żadna, absolutnie żadna, nie odepchnęła mnie tak mocno swoim "niepopularnonaukowym" podejściem. Autor ma szczęście, że do Zdumiewającej Hipotezy doszedłem uprzednio samodzielnie. Bo tym, którzy jeszcze nie są jej zwolennikami, na pewno książka nie pomoże w wykształceniu czy utwardzeniu takich poglądów. Chociaż z drugiej strony - piewrszych kilka rozdziałów, do tego ostatni (Niedzielne Kazanie, ze spokojem, elegancją, gracją bez obrażania i spinania się, a jednak doszczętnie, bezwzględnie i bez litości miażdżace wierzenia religijne) i posłowie o wolnej woli jeszcze dają radę i powodują, że nie tępię tej książki całkowicie. Przy okazji - z duetu, który odkrył strukturę DNA, dużo lepiej spisał się Watson. Jego "Podwójna Spirala" jest lekka, przyjemna i mówi bardziej o genialnych ludziach i ideach, niż wymyślnych, mało kogo interesujących szczegółach teorii (nawet jeżeli teorie same w sobie są ciekawe). Spieprzył pan, panie Crick. Na maksa.