Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Kolejna z ważnych książek o Wrocławiu w mojej bibliotece. Publikację Majewskiego można podzielić na trzy zasadnicze części. Pierwsza z nich to historyczna retrospektywa. Autor analizuje przebieg działań wojennych na przełomie lat 1944/1945, przedstawia ówczesną sytuację w Europie oraz - w szczególności - układ sił na froncie niemiecko - rosyjskim, wprowadzając czytelnika w kontekst zimowej ofensywy Armii Czerwonej i zamknięcia w pierścieniu oblężenia miasta Breslau. Ta wstępna część książki jest nieco nużąca z uwagi na konieczność przebrnięcia przez zmasowany ostrzał szczegółów podawanych przez Autora: numerów i nazw jednostek liniowych, nazwisk dowódców w różnych rangach na poszczególnych odcinkach frontu, dziesiątek nazw miejscowości będących sceną walk w teatrze wojny. Część druga to najciekawsza i najcenniejsza zawartość tej publikacji. Autor relacjonuje cały proces walk o Festung Breslau. Na tę relację składają się wspomnienia uczestników tamtej batalii, z obu stron frontu, zarówno dowódców, jak i szeregowych żołnierzy liniowych oraz zwykłych mieszkańców zamkniętych w tamtym piekle. Autor prezentuje fragmenty publikowanych wspomnień, wywiadów, pamiętników i listów. Znajdziemy tu ponadto treści meldunków, rozkazów, a także ówczesnych ulotek, odezw czy materiałów prasowych. Pamiętać jednak należy, iż wspomnienia kadry dowódczej lepiej dzielić przez dwa, albo i trzy, z uwagi na - dokonywane post factum - przemilczenia niewygodnych dla siebie faktów, minimalizowanie własnej odpowiedzialności czy przerzucanie jej części na innych. Dla miłośników tego wycinka historii wojennej, jakim jest oblężenie Festung Breslau są to mimo wszystko materiały nad wyraz cenne i bogate poznawczo. Autor np. szczegółowo (oddając głos świadkom - uczestnikom wydarzeń) relacjonuje okoliczności spotkania parlamentariuszy obu walczących stron i omawia przebieg rozmów, w wyniku których podpisano akt kapitulacji twierdzy. Z perspektywy czasu - minusem tej książki jest lojalność Autora wobec obowiązującej w latach PRL polityki historycznej. Armia Czerwona zatem to oczywiście bohaterscy i rycerscy zbawcy narodu, Niemcy zaś to oczywiście fanatyczni, podstępni barbarzyńcy. Trzecia cześć książki poświęcona jest wrocławskiej rzeczywistości już po zakończeniu działań wojennych. Trudny czas odbudowy, kształtowanie się polskiej administracji, budowanie nowego życia w morzu ruin, przywracanie do funkcjonowania polskich uczelni, fabryk i zakładów. Zgodnie ze współczesną Autorowi i książce polityką historyczną nie dowiadujemy się oczywiście np. tego, że Rosjanie dokładnie splądrowali Wrocław i wywieźli stąd wszystko, co mogło stanowić wartość dla zmęczonej wojną gospodarki Czerwonego Smoka. Dowiemy się za to, oczywiście, o wielkiej pomocy ze strony Bratniego Narodu i wiecznym sojuszu, którego trwałą podporą była, jest i będzie Partia. Typowy dla tamtych czasów bełkot historyczno - propagandowy. Summa summarum: książka to ważna i powinna mieć swoje miejsce na półkach Wrocławiaków interesujących się trudną historią własnego miasta.