Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Pragnąc uświetnić uroczystości odpustowe i odpowiadając na zapotrzebowanie grup pielgrzymich, układano pieśni zawierające liczne odniesienia do miejscowej etiologii, historii i tradycji. Szczególną okazję do tworzenia nowych tekstów stanowiły akty koronacyjne, jubileusze, translacje wizerunków czy konsekracje nowych obiektów sakralnych. Obok funkcji kultycznych, utwory sanktuaryjne przejmowały zadania w zakresie propagatorskim, formacyjnym i dydaktycznym, wskazując nie tylko określony model religijności (jak w przypadku tekstów o tematyce uniwersalnej), ale także dostarczając wiedzy o losach świętego wizerunku i utwierdzając odbiorców w przekonaniu o jego wyjątkowości. Uwagę zwraca zatem istotny aspekt tożsamościowy, skutkujący także kształtowaniem więzi pomiędzy sanktuarium i jego duszpasterzami a przybywającymi doń wiernym.

Jednym z miejsc owego wylania łaski Bożej jest niewątpliwie kościół pw. św. Barbary (OO. Bernardynów) w Przeworsku, w którym odbiera cześć wsławiony licznymi cudami obraz Błogosławionej Maryi Dziewicy – Matki Bożej Pocieszenia. Wiele cech wspólnych łączy ośrodek przeworski z miejscami świętymi opisanymi przez Załuskiego, Pruszcza i innych autorów. Należy wskazać przede wszystkim staropolską genezę kultu, którego treści i formy ukształtowane zostały w kontrreformacyjnym duchu potrydenckiej pobożności oraz pod wpływem sarmackiej kultury przełomu XVI/XVII w. Obserwujemy także silne powiązanie dziejów czci oddawanej Matce Bożej Pocieszenia z burzliwą historią Rzeczypospolitej, często bezpośrednio determinującą losy przeworskiego wizerunku. Skutkowało to sinusoidalnym przebiegiem dynamiki kultu, który przeżywał okresy rozkwitu i regresu w zależności od panującej sytuacji polityczno-społecznej.