Najnowsze artykuły
Popularne wyszukiwania
Polecamy
Teresa Wolińska
9
7,9/10
Pisze książki: historia
Ten autor nie ma jeszcze opisu. Jeżeli chcesz wysłać nam informacje o autorze - napisz na: admin@lubimyczytac.pl
7,9/10średnia ocena książek autora
38 przeczytało książki autora
167 chce przeczytać książki autora
1fan autora
Zostań fanem autoraSprawdź, czy Twoi znajomi też czytają książki autora - dołącz do nas
Książki i czasopisma
- Wszystkie
- Książki
- Czasopisma
Jastrzębie, onagry pustyni, wilki Arabii. Sąsiedzi cesarstwa wschodniorzymskiego z Półwyspu Arabskiego i ich wizerunek w źródłach. Okres przedislamski. Byzantina Lodziensia XLII
Teresa Wolińska
9,2 z 5 ocen
11 czytelników 4 opinie
2023
Widmo Mahometa, cień Samuela. Cesarstwo bizantyńskie w relacji z przedstawicielami innych religii i kultur (VII–XV w.)
Teresa Wolińska, Mirosław J. Leszka
7,5 z 2 ocen
9 czytelników 0 opinii
2020
Byzantinum and the Arabs. The Encounter Civilizations from VI to VIII Century
Teresa Wolińska, Paweł Filipczak
0,0 z ocen
1 czytelnik 0 opinii
2016
Bizancjum i Arabowie. Spotkanie cywilizacji VI-VIII wiek
Teresa Wolińska, Paweł Filipczak
8,2 z 14 ocen
78 czytelników 4 opinie
2015
Mieszkańcy stolicy świata. Konstantynopolitańczycy między starożytnością a średniowieczem
Teresa Wolińska, Andrzej Kompa
8,0 z 1 ocen
18 czytelników 0 opinii
2014
Konstantynopol - Nowy Rzym. Miasto i ludzie w okresie wczesnobizantyjskim
Teresa Wolińska, Sławomir Bralewski
8,0 z 14 ocen
80 czytelników 5 opinii
2011
Sycylia w polityce Cesarstwa Bizantyńskiego w VI-IX wieku
Teresa Wolińska
8,0 z 2 ocen
6 czytelników 1 opinia
2005
Stosunki papieża Grzegorza Wielkiego z dworem cesarskim i administracją bizantyńską
Teresa Wolińska
7,0 z 1 ocen
3 czytelników 0 opinii
1998
Najnowsze opinie o książkach autora
Jastrzębie, onagry pustyni, wilki Arabii. Sąsiedzi cesarstwa wschodniorzymskiego z Półwyspu Arabskiego i ich wizerunek w źródłach. Okres przedislamski. Byzantina Lodziensia XLII Teresa Wolińska
9,2
„Ze stereotypem koczownika nierozłącznie powiązany był wizerunek rozbójnika-najeźdźcy, atakującego osiadłe społeczności. Ta negatywna ocena sięga znacznie starszej tradycji, widocznej w asyryjskich kronikach VIII i VII w. p.n.e, w których arabscy nomadzi wraz z wieloma narodami reprezentowali przeciwieństwo osiadłych społeczności. Byli „innymi”, „wrogami”. (s.183)
Biblijna Hagar, urodziła Abrahamowi syna, któremu nadała imię Izmael. Bóg obiecał Hagar, że jej syn będzie człowiekiem: „dzikim jak onager: będzie on walczył przeciwko wszystkim i wszyscy – przeciwko niemu; będzie on utrapieniem swych pobratyńców” (Rdz 16,11-12). Mianem Izmaelitów określano mieszkańców Półwyspu Arabskiego, których skomplikowany wizerunek w okresie przedislamskim przedstawiła Teresa Wolińska.
„Jastrzębie, onagry pustyni, wilki Arabii” to niezwykle ciekawa opowieść o postrzeganiu mieszkańców Półwyspu Arabskiego, która jest prowadzona przez analizę źródeł antycznych oraz wczesnego średniowiecza. Autorka dokonała szczegółowej interpretacji dziesiątek prac starożytnych i średniowiecznych pisarzy, którzy w swoich dziełach wzmiankowali lub poświęcali szerokie ustępy swoich prac, o mieszkańcach Półwyspu Arabskiego. Badany przez autorkę wizerunek Arabów dotyczy okresu przed narodzeniem islamu. Publikacja składa się z trzech części oraz obszernego aneksu, który dotyczy bazy źródłowej.
Część I publikacji rozpoczyna się od geograficznego i etnicznego ujęcia badanego problemu. Autorka analizuje w jakich miejscach autorzy starożytni i średniowieczni lokowali Arabię oraz jakie plemiona określali mianem Arabów. Poruszona zostaje kwestia ich nazewnictwa, którzy byli określani między innymi mianem Izmaelitów, Saracenów czy Skenitów. Główna analiza wyobrażeń i wizerunku mieszkańców Półwyspu Arabskiego zostaje przedstawiona w części II oraz III.
„Arabscy szejkowie, znalazłszy się między potężnymi organizmami państwowymi w coraz większym stopniu byli zmuszeni do opowiadania się po którejś ze stron. Bardziej ambitni starali się jednak wykorzystać rywalizację bizantyjsko-perską dla uzyskania większych korzyści dla siebie i swoich współplemieńców. Pograniczne położenie skłaniało do lawirowania między potęgami i zmieniania sojusznika” (s.266).
Cześć II pt. „Odziedziczony obraz” przedstawia charakterystykę Arabów w ujęciu autorów starożytnych. To opowieść o odległej krainie, która była położona na peryferiach ówczesnego cywilizowanego świata. Starożytni autorzy korzystali głównie ze źródeł pochodzących z „drugiej ręki” – relacji innych, którzy mogli dodawać do swoich opowieści elementy, niemające zbyt wiele wspólnego z prawdą. Ich przedstawienie Arabów było właściwie negatywne, a ich samych traktowano jako barbarzyńców.
Część III zatytułowana „Nowy obraz” to analiza wizerunku mieszkańców Półwyspu Arabskiego w świetle autorów późnoantycznych i bizantyjskich. Arabowie/Saraceni byli postrzegani głównie przez pryzmat wojen, gdy stawali się sojusznikami lub przeciwnikami Cesarstwa Rzymskiego/Cesarstwa Bizantyjskiego. Oprócz tego na kwestie ich postrzegania przez kronikarzy wpływały także zagadnienia religijnie. Inny jest obraz Araba chrześcijanina, a inny pogana. Nieobce w utrwalaniu ich wizerunku były stereotypy, które swoje źródła mają w Piśmie Świętym oraz w dziełach autorów starożytnych.
„Chrześcijaństwo bardzo wcześnie dotarło do Arabów. Ewangelia Marka pozwala przypuszczać, że niektórzy z nich mieli możność bezpośredniego zetknięcia się z naukami Jezusa. Wśród jego słuchaczy wymieniona ludzi z Idumei i spoza Jordanu. Z Arabami spotykał się także św. Paweł, o czym sam zaświadczył w liście do Galatów” (s.362)
Książka profesor Teresy Wolińskiej to dzieło naukowe opatrzone ogromną ilością obszernych przypisów. Dochodzą do tego szczegółowe wyjaśnienia związane z piśmiennictwem terminów i nazw własnych. Mogę jednak szczerze Państwu napisać, że czytając książkę, czułem się momentami tak, jakbym czytał bardzo dobrze opowiedzianą baśń, od której nie sposób się oderwać. Wpływa na to przede wszystkim staranna interpretacja źródeł oraz ciekawe autorskie komentarze. Lektura jest przyjemnością, a każdy rozdział wnosi coś interesującego i zaskakującego.
„Jastrzębie, onagry pustyni, wilki Arabii” to dobra książka, która przedstawia zachowany w antycznych i wczesnośredniowiecznych źródłach obraz mieszkańców Półwyspu Arabskiego przed narodzeniem islamu. Praca Teresy Wolińskiej doskonale pokazuje jak silne potrafią być stereotypy, które raz zapoczątkowane, potrafią odcisnąć swoje piętno na całe stulecia.
„Arabowie byli jak onagry – zwinni, dzicy, buntowniczy i kochający wolność. Izaak z Antiochii, który splądrowanie ok. 474 Bet Hur, położnego niedaleko Nisibis określił najeźdźców, synów Hagar, jako „wściekłe dzikie osły” i oskarżył ich, że składają ofiary z ludzi Afrodycie (al-Uzzie). W walkach między plemionami, a nawet rodami wewnątrz plemion, dostrzegano odzwierciedlenie bojów toczonych między samcami onagrów o samice i terytorium” (s.490)
Bizancjum i Arabowie. Spotkanie cywilizacji VI-VIII wiek Teresa Wolińska
8,2
Bardzo interesująca praca zbiorowa zawierająca artykuły poświęcone relacjom między Bizancjum a światem arabskim. Choć pierwszym skojarzeniem każdego czytelnika jest dokonany w VII w. muzułmański podbój Bliskiego Wschodu i Egiptu, to zagadnienie to jest tylko jednym z wielu wątków poruszanych w tej publikacji. Autorzy, przede wszystkim pracownicy naukowi Uniwersytetu Łódzkiego, ukazali wieloaspektowość tego spotkania dwóch cywilizacji. Bardzo dokładnie zostały omówione sprawy religijne, społeczne oraz polityczno-militarne. Moim zdaniem wielką zaletą tej pracy jest współpraca bizantynistów i arabistów, którzy często żyją w swoich odrębnych światach, podczas gdy współpraca badaczy obu tych dyscyplin może być naukowo bardzo cenna.
Gdybym miał wskazać szczegółowe zagadnienia, które szczególnie przykuły moją uwagę w tej pracy, wymieniłbym na bardzo udane rozdziały pióra T. Wolińskiej poświęcone charakterowi muzułmańskiego podboju (futuh) oraz jego recepcji w środowisku chrześcijan z podbitych prowincji. Uczona ta wyraźnie opowiada się po stronie badaczy akcentujących przede wszystkim ekonomiczny, a nie religijny charakter najazdów, poza tym zaś odrzuca wyraźnie dawną tezę o współpracy ludności Syrii i Egiptu z Arabami. W innych przyczynach upatruje powodów sukcesu najeźdźców. Bardzo znamienne jest też podkreślane przez Autorów tego tomu stwierdzenie, że ludność chrześcijańska Bliskiego Wschodu "nie zauważyła" nowej religii najeźdźców i dopiero po pewnym czasie najazd silniej powiązano z islamem, a nie z arabskim etnosem. Najazdy arabskie zdarzały się bowiem wcześniej bardzo często.
Publikacja niewątpliwie godna polecenia. Wiele mówi nie tylko o historii Bliskiego Wschodu, ale też o sprawach religijnych mających zasięg szerszy niż ten rejon. Sam zostałem zachęcony do sięgnięcia po inne publikacje Autorów opublikowane wcześniej w postaci monografii.
Tomasz Babnis