Jest to druga powieść Marii Dąbrowskiej o charakterze epickim. Zawarła w niej szeroki obraz życia i losów polskich w niedawno minionej epoce, nakreślony z właściwym jej dążeniem do osiągnięcia prawdziwego kunsztu artystycznego, rzetelnego realizmu i zawarcia najgłębszych treści moralnych. Pracę nad "Przygodami człowieka myślącego" Maria Dąbrowska podjęła w roku 1938, wiele fragmentów opublikowała na łamach prasy, ale nie zdążyła już nadać swemu dziełu redakcji ostatecznej.