Utwór jest przeróbką dziennika Jakuba Sobieskiego, uzupełnioną o osobiste dygresje i wywody autora.
Treścią utworu jest zwycięstwo nad Turkami odniesionym w 1621 przez Polskę pod Chocimiem. Bohaterami są autentyczne postacie historyczne, takie jak Jan Karol Chodkiewicz, czy Stanisław Lubomirski, którzy przyczynili się do tego zwycięstwa. W intencji autora Transakcja wojny chocimskiej miała pobudzać uczucia patriotyczne Polaków. Jednak obok opiewania heroicznej przeszłości, Potocki wyraził w nim także elementy krytyczne wobec ustroju Rzeczypospolitej oraz rządzących nią magnatów.