Piąty, ostatni już, tom serii przewodników po fortyfikacjach Pomorza Nadwiślańskiego, przedstawia twierdzę fortową w Toruniu. Opisano w nim także umocnienia rdzenia twierdzy, pochodzące w dużej części jeszcze z okresu średniowiecza, ale włączone w system obrony nowożytnej fortecy, funkcjonujący aż do pierwszej wojny światowej.

Interesujący jest fakt, że właśnie w Toruniu można zaobserwować pełne spektrum rozwoju fortyfikacji – od ceglanych murów średniowiecznych, poprzez wczesne dzieła artyleryjskie, umocnienia bastionowe, kleszczowe, poligonalne, potężne forty biehlerowskie, aż po nowoczesne schrony betonowe, zwiastujące już epokę fortyfikacji rozproszonej. Wiele z tych umocnień zachowało się do dziś, ciesząc się dużym zainteresowaniem miłośników fortyfikacji i eksploratorów „tajemniczych miejsc”.

Przewodnik stanowi owoc wieloletniej pracy autorów, zwłaszcza w zakresie badań terenowych. Mogą z niego korzystać zarówno doświadczeni eksploratorzy jak również turyści, którzy nie zetknęli się wcześniej z tematyką forteczną – liczne mapy, plany, schematy i fotografie, a także słowniczek pojęć fortyfikacyjnych, powinny ułatwić penetrację dzieł obronnych.

Autorzy starali się opisać w miarę dokładnie sposoby dojścia do poszczególnych obiektów, nie narzucając jednak w większości przypadków konkretnej trasy zwiedzania, pozostawiając zainteresowanym pełną dowolność penetracji terenu – tym bardziej, że większość obiektów leży na terenie miasta. Całość uzupełniają koordynaty GPS większości opisywanych obiektów.

W przewodniku: 21 ciekawych tras, ponad 300 obiektów, 950 zdjęć, 300 map, planów i schematów, 157 pozycji GPS…