Truizmem wydaje się twierdzenie, że ludziom Zachodu trudno zrozumieć Rosję. Zresztą sama Rosja miała i ma różne oblicza. Była Rosja carska, Rosja bolszewicka, a po krótkim epizodzie Jelcyna nastała epoka Rosji Putina. Władimir Władimirowicz Putin. Były oficer KGB, były premier i obecnie prezydent Federacji Rosyjskiej. Przez Zachód przedstawiany jako autokrata i despota, łamiący prawa człowieka, wcielenie tego, co we władzy najgorsze.

Przez społeczeństwo rosyjskie – w przeważającej części – kochany i uwielbiany. Skąd się bierze taka popularność Putina? Dlaczego Rosjanie wybaczają mu tak wiele: wojnę z Ukrainą, morderstwa niezależnych dziennikarzy, zdecydowane rozprawy z opozycją? Dlaczego mimo aneksji Krymu, sankcji wprowadzanych przez Zachód i słabej aktualnie gospodarki Władimir Władimirowicz jest kochany przez zwykłych ludzi? Odpowiedź na te i wiele innych pytań stara się dać Barbara Włodarczyk w swojej najnowszej książce pod tytułem: „Szalona miłość. Chcę takiego jak Putin. Reportaże z Rosji”. Ukazała się ona nakładem Wydawnictwa Literackiego. Jej autorka to znana dziennikarka, korespondentka TVP w Moskwie. W swoim najnowszym reportażu przemierza niemal całą Rosję, pytając ludzi o ich stosunek do prezydenta.

Wielką zaletą tej książki jest jej obiektywizm. Tak właśnie powinien wyglądać prawdziwy reportaż. Barbara Włodarczyk nie ukrywa swoich poglądów ani sympatii, ale nie narzuca ich ani czytelnikom ani swoim rozmówcom. Oddaje im głos i stara się ich przede wszystkim zrozumieć. Dziennikarka pyta Rosjan o wiele złożonych kwestii. Jak postrzegają historię swojego kraju? Co sądzą o ZSRR? Jaki jest ich stosunek do postaci Lenina i Stalina? Jak im się żyło w systemie komunistycznym?

Czasem dziwimy się, że ludzie z nostalgią wspominają – także w Polsce – czasy komunizmu. Jednak sama autorka znajduje przyczynę takiego zjawiska. Tłumaczy niektórym rozmówcom, że przecież po upadku ZSRR było lepiej. W nowym państwie było więcej wolności. W kinach pojawiły się amerykańskie filmy. Ludzie mogli odetchnąć głęboką piersią. Jednak postawmy się na chwilę w sytuacji zwykłych ludzi, mieszkających gdzieś na prowincji. Cóż im z nowych filmów w kinach, gdy właśnie upadł ich kołchoz? Jak mają się cieszyć z wolności, gdy właśnie stracili pracę i nie mają za co się utrzymać? Skoro nie mają na jedzenie, to czy pójdą do kina?

Tymczasem Putin przyniósł nową nadzieję. Konsekwentnie buduje opowieść o nowej Rosji. Przedstawia się jako zdecydowany przywódca silnego i dumnego państwa, które nie ma zamiaru wszystkich i za wszystko przepraszać. Ludziom podoba się taki prezydent, będący przeciwieństwem słabego Jelcyna. On nie ugnie się przed Zachodem. Nie zastraszy go opozycja czy media. Tylko on, Putin, jest gwarancją silnej Rosji.

Czy można się dziwić popierającej go staruszce, skoro pod jego rządami zawsze dostaje emeryturę na czas? Putin umiejętnie łączy dziedzictwo carów z dziedzictwem Stalina. Pokazuje, że jest kolejnym władcą absolutnym, który wszystko może. Podczas konferencji z obywatelami poleci naprawić lokalną drogę gdzieś na prowincji. Wszak jest on dobrym ojczulkiem narodu, co najwyżej urzędnicy są źli.

Czy to znaczy, że w Rosji wszyscy popierają prezydenta? Oczywiście, że nie. O takich ludziach również pisze autorka. Jednak są oni w mniejszości. Tak po prostu jest.

Zresztą, jak stwierdza ktoś filozoficznie, Rosjanie przeżyli już wiele rewolucji. Po każdej z nich miało być lepiej. Niestety, zwykłym ludziom za każdym razem żyło się gorzej. Czy to nie dziwne, że nie chcą już kolejnej rewolucji? Chcą po prostu spokoju. Wszak Putin już jest niejako „oswojony”, po co więc zastępować go kimś innym. Czy to znaczy, że Władimir Władimirowicz jest wiecznie żywy? Czas pokaże.

Tymczasem zachęcam wszystkich do lektury książki „Szalona miłość. Chcę takiego jak Putin. Reportaże z Rosji”. To naprawdę bardzo ciekawa i pouczająca lektura. Dlaczego we współczesnym świecie taką popularność zyskują ci przywódcy, którzy nie są ulubieńcami „salonów”? Pomimo wszystkich różnic, jest jeden wspólny mianownik: duma. Oni jedni mówią zwykłym ludziom, że mogą być dumni z kraju, w którym żyją i z tego, kim są. Nie pouczają ich, nie wyzywają od wieśniaków czy niedouczonych. Rozumieją, że prawdziwe społeczeństwo to nie liberalna stolica.

To prowincja, która ma zgoła inne problemy niż wielkie miasto. Również Putin mówi dziś Rosjanom: bądźcie dumni z Rosji. Bądźcie dumni z kraju, w którym żyjecie. Rosjanie zaś odwdzięczaj mu się szaloną miłością.

Szczerze polecam najnowszy reportaż Barbary Włodarczyk.

Wojciech Sobański