W państwie demokratycznym osobliwości charakteru prezydenta pozostałyby tylko psychologiczną ciekawostką. W państwie rządzonym jednoosobowo nabierają zasadniczego znaczenia”.

Putin. To nazwisko jest na ustach niemal całego świata. Od czasu inwazji Rosji na Ukrainę dziennikarze, politycy i zwykli ludzie odmieniają je przez wszystkie przypadki. Wszyscy zastanawiają się (który to już raz) kim tak naprawdę jest prezydent Rosji? Czy można racjonalnie zrozumieć jego postępowanie? Do jakiego dziedzictwa próbuje odwoływać się w swoich rządach?

Nad tymi i podobnymi zagadnieniami zastanawia się Krystyna Kurczab-Redlich w swojej książce pod tytułem „Wowa, Wołodia, Władimir. Tajemnice Rosji Putina”. Jej drugie wydanie ukazało się nakładem wydawnictwa WAB. Autorka jest dziennikarką, przez wiele lat była korespondentką w Rosji. Współpracuje z wieloma tytułami prasowymi. Laureatka licznych nagród, w 2015 roku jej kandydatura została zgłoszona do Pokojowej Nagrody Nobla.

Już na wstępie trzeba powiedzieć, że książka nie jest klasyczną biografią. Ci, którzy się tego po niej spodziewają, mogą poczuć lekki zawód. Recenzowana publikacja składa się z dziewięciu części, w których autorka stara się dać odpowiedź na podstawowe pytanie: kim tak naprawdę jest Władimir Putin? Czy znamy jego prawdziwy życiorys? Zdaniem dziennikarki nie. Rozdział „dzieciństwo od kulis” przekonuje nas, że nawet oficjalna data urodzenia Putina jest sfałszowana. Dlaczego? Kim byli jego rodzice? W jakich warunkach wychowywał się przyszły prezydent?

Właściwie jego życiorys obfituje w liczne tajemnice. Sam Putin wiele razy inaczej mówił o tych samych faktach ze swojego życia. Co zatem do ukrycia ma władca Kremla? Cała jego kariera jest związana ze służbami specjalnymi. Dlaczego Putin trafił do KGB? Czy przełożeni byli zadowoleni z jego pracy? Jak wyglądała jego służba w Dreźnie?

Krystyna Kurczab-Redlich nie ukrywa swojego negatywnego nastawienia do Putina. Niemal na każdej stronie demaskuje kłamstwa i niegodziwości, jakich dopuszcza się on i jego współpracownicy. Przekonuje, że Putin został wyrzucony z KGB? Czym zawinił? Dlaczego postanowiono się go pozbyć?

Wreszcie nadchodzi schyłek rządów Borysa Jelcyna. Kraj pogrąża się w chaosie. Rosja wydaje się bankrutem, kolosem na glinianych nogach. Geopolityczna przewaga USA jest miażdżąca. Własńie wtedy na scenę po raz kolejny wkracza Władimir. Do tej pory był szerzej nieznany. Wkrótce ma usłyszeć o nim cała Rosja i cały świat. Czy Jelcyn był świadomy, kim jest człowiek wyznaczony przez niego na swojego następcę? W jaki sposób Wowa wygrał pierwsze wybory prezydenckie? Czy w tym celu rozpętał wojnę?

Zdaniem autorki Putin jest bezwzględny dla wszystkich swoich wrogów. Nigdy nie zapomina, a jego macki sięgają daleko. Lektura książki pozwala zrozumieć, jaką wizję polityki ma rosyjski prezydent. Chętnie odwołuje się do dziedzictwa Stalina i Związku Radzieckiego. Rozpad tego drugiego nazywa największą geopolityczną tragedią XX wieku. Całkowicie wypacza historię II wojny światowej. Nie ukrywa, że Ukraina jest dla niego tak naprawdę częścią Rosji. Właściwie powtarzał to bardzo często. Czy to jego wina, że na Zachodzie nie brano tych słów na poważnie?

Tajemnicze morderstwa, fałszowane wybory, wojny, akty terroru – to codzienność putinowskich rządów. Mimo to spotykał się z przywódcami całego świata, zorganizował olimpiadę w Rosji. Każdy chciał utrzymywać z Rosją dobre stosunki.

Recenzowana książka przynosi odpowiedzi na wiele pytań, chociaż nie na wszystkie. Według mnie autorka pisze nieco zbyt chaotycznie. Nierzadkie są powtórzenia. Być może lepiej byłoby przyjąć kanwę klasycznej biografii. Tymczasem liczne wtrącenia, dygresje i nieustanne przeskakiwanie w czasie może dezorientować czytelnika. Mimo to „Wowa, Wołodia, Władimir. Tajemnice Rosji Putina” to interesująca lektura, otwierająca oczy na wiele spraw. Poznajemy lepiej nie tylko samego Putina, lecz także najnowszą polityczną historię Rosji. Polecam wszystkim zainteresowanym tematem.

Wojciech Sobański