Patrzę na nią przerażona. Znachorka na chwilę zamyka oczy. Mamrocze coś, czego nie rozumiem”.

Są takie powieści, które dobrze się zapowiadają, jednak w toku lektury entuzjazm czytelnika wyraźnie maleje. Dokładnie takie uczucie towarzyszyło mi podczas czytania najnowszej powieści Malwiny Chojnackiej pod tytułem „Demeter”. Ale po kolei. Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Lira.

Autorka jest dramatopisarką i scenarzystką. Jest już doświadczoną pisarką i autorką licznych scenariuszy. Skąd zatem moje zarzuty wobec „Demeter”? Postaram się to wytłumaczyć. Zacznę jednak od plusów. Przede wszystkim tytuł jednoznacznie nawiązujący do mitologii greckiej. Przykuwa naszą uwagę i wzbudza ciekawość. Równie udana jest okładka – mroczna, niepokojąca. Patrząc na nią, już wiemy, że to nie będzie lekka i przyjemna książka. Jednak – mówię szczerze – zupełnie nie tego się spodziewałem. Byłem przekonany, że biorę do ręki inteligentny thriller bądź kryminał. Tymczasem „Demeter” to brutalna i wulgarna historia o najciemniejszej stronie ludzkiej natury. Jednak sam pomysł również trzeba zaliczyć autorce na plus. Co więcej, pierwsze rozdziały są naprawdę obiecujące. Otrzymujemy intrygującą zagadkę, którą chcemy rozwiązać.

Olga szuka śladów swojej siostry Igi. W tym celu udaje się do jej mieszkania. Tam – w dość osobliwych okolicznościach – spotyka Huberta, chłopaka Igi. Oboje postanawiają połączyć siły, aby ją odnaleźć. Jednak czy Olga może w pełni zaufać Hubertowi? Czy wszystko, co mówi mężczyzna, jest prawdą? Bohaterowie nie przypuszczają nawet, jakie tajemnice kryją się za zniknięciem Igi. Okazuje się, że zaginiona miała swoje tajemnice i konkretny powód, aby zniknąć.

Wszystkie kroki prowadzą do luksusowego hotelu Odonata na Mazurach. Czy to możliwe, że właściciel obiektu Jan Rej ma coś wspólnego ze zniknięciem Igi? Dlaczego cała okolica obawia się Reja? Skąd jego silna pozycja i wpływy, które wszędzie posiada? Czy to on jest odpowiedzialny za śmierć dziewczyny odnalezionej w jednym z jezior?

Przyznacie, że to wszystko brzmi dobrze. Mamy intrygującą zagadkę, mamy niejednoznacznych bohaterów i tajemnice, które czekają na ujawnienie. Dlaczego więc napisałem, że lektura tej powieści była dla mnie rozczarowaniem?

Przede wszystkim nie przemówił do mnie język i styl Malwiny Chojnackiej. To raczej nie jest literatura przez duże „L”. Niektóre dialogi są naprawdę kiepskie, a wulgaryzmy zdecydowanie zbyt liczne. Problemem jest też objętość. Ponad pięćset stron to zdecydowanie za dużo. Tym bardziej że wiele rozdziałów jest tak naprawdę takich samych. Kobieta spotyka się z mężczyzną i uprawiają ostry seks. To kolejna sprawa, którą poruszę. Autorka tak bardzo skupiła się na seksie, że być może należałoby mówić o erotyku. Iga jest kobietą, której postępowania całkowicie nie rozumiem. Sama pracuje w fundacji niosącej pomoc kobietom, lecz jej zachowanie jest w dużej części irracjonalne. Po prostu nie wierzę, że coś takiego mogłoby wydarzyć się naprawdę. Chojnacka to kolejna kobieta, która szokuje opisami scen erotycznych. Jestem pewien, że mężczyzna po czymś takim mógłby zostać ostro skrytykowany. Kobiety w jej powieści są seksualnie nienasycone. Mowa tu o Oldze i jej siostrze. Szczególnie Iga seks traktuje bardzo przedmiotowo. Tak naprawdę sprzedaje swoje ciało, aby uzyskać konkretne cele.

Niestety fabuła powieści do mnie nie przemówiła. Za dużo tego wszystkiego. Za dużo brutalności, wulgarności, wynaturzeń. Za dużo chaosu i nienormalności. Szkoda, że autorka nie skupiła się bardziej na tle społeczno-obyczajowym, choć był ku temu spory potencjał.

Jednym słowem, „Demeter” to moje pierwsze i pewnie ostatnie spotkanie z tą autorką. Nie przekonała mnie do siebie w tej powieści.

Wojciech Sobański