"Ballady i romanse" Adama Mickiewicza mają niezwykłą wartość w literaturze polskiej. Ten zbiór ballad wydany w 1822 roku w Wilnie wyznacza początek polskiego romantyzmu.
Do ballad inspirowanych ludową tradycją, Mickiewicz wprowadza elementy świata nadprzyrodzonego, takie jak upiory, świtezianki, duchy czy kobiety przemieniające się w syreny. Ich zadaniem jest przywrócenie zakłóconego ładu na ziemi. Choć nie do końca wiadomo, czy elementy te istnieją naprawdę, czy są tylko wytworem wyobraźni ziemskich postaci, czytelnik w odbiorze powinien kierować się sercem, nie rozumem, w myśl słów samego autora: „Czucie i wiara silniej mówi do mnie niż mędrca szkiełko i oko”.
W skład tomu wchodzą m.in. "Romantyczność", "Świtezianka", "To lubię" oraz "Pani Twardowska".