Dwanaście kręgów

Właściwie mogę powiedzieć, że czytając tę książkę w oryginale i jednocześnie słuchając ją w oryginalnym wykonaniu (chyba samego autora) przeczytałam dwie książki....bo oba formaty okazały się dwoma różnymi wersjami jednej książki. To znaczy, że najprawdopodobniej Andruchowycz przepisał i poprawił którąś z nich, bo różniły się dość znacznie użyciem słów i wyrażeń synonimicznych.... Już to jest niezwykłe...
Wracając jednak do książki - jest bardzo dobra, poważna, zarazem ironiczna, śmieszna, wnikliwa, bogata w opisy ludzkich zachowań, ich psychiki i charakterów, przyzwyczajeń. Andruchowycz prowadzi grę z czytelnikiem, nawet na moment nie udając, że historia jest prawdziwa, od początku wprost pisząc, że tak sobie wymyślił, że bohaterowie polecą helikopterem, a nie popłyną statkiem. Kreśli ich dokładne historie i portrety, zabierając nas w podróże do ich przeszłości.
To ciekawe, bo jeden z nich - Austriak, zafascynowany Ukrainą powoli po latach tracący do niej cierpliwość, przypomina mi teraz samą siebie, a może to właśnie jest nakreślony portret wszystkich tych cudzoziemców, którzy z biegiem czasu tracą zainteresowanie?

Właściwie mogę powiedzieć, że czytając tę książkę w oryginale i jednocześnie słuchając ją w oryginalnym wykonaniu (chyba samego autora) przeczytałam dwie książki....bo oba formaty okazały się dwoma różnymi wersjami jednej książki. To znaczy, że najprawdopodobniej Andruchowycz przepisał i poprawił którąś z nich, bo różniły się dość znacznie użyciem słów i wyrażeń...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Przez opowieść przebiegłem, jakbym przed samym Cerberem uciekał. Spodziewałem się piekła, szalonych pościgów za Andruchowyczową wyobraźnią... Dostałem całkiem poważną książkę, niezwykle nierówną niestety. Autor wciąga czytelnika w grę, która fascynuje, hipnotyzuje, ale...

Ale. Bawiłem się świetnie poznając bohaterów zaszytych w pensjonacie w Karpatach. O ile z początku wydaje się to tylko zabawą, narrator bagatelizuje zasadność zaistnienia powieści poprzez wszelkie możliwe środki - nie ufamy mu. W ten sposób przykryci zostajemy płaszczem ironii i dystansu, który należałoby jednak zrzucić gdzieś w połowie książki. Bowiem skończą się żarty, a my zorientujemy się, że ktoś tu mówi serio, że historia wymaga opowiedzenia.

Ukraina, Karpaty. Oto główni bohaterowie, sprytnie schowani na tle dziwacznych postaci przebywających w okolicach Czortopola. Pretekstem jest konferencja dotycząca poety Antonycza, która w zasadzie się nie odbywa. Jakkolwiek twórczość poety obrazuje dzieło Andruchowycza, tak chwilami fantasmagoryczna opowieść staje się zmyśloną biografią Antonycza. Albo cała nią jest.

Nie jest to lekka lektura, choć czyta się szybko, z wypiekami. Można przebrnąć razem z jedną z bohaterek przez tytułowe kręgi, można śledzić działanie wierszy Andruchowycza na powieść, tropić intertekstualność, śmiać się... Zbyt wiele tego.

Dla fanów Jurija, obowiązkowa pozycja.
Dla reszty - raczej nienajlepsza na początek znajomości. Zdecydowanie jednak warto.

Przez opowieść przebiegłem, jakbym przed samym Cerberem uciekał. Spodziewałem się piekła, szalonych pościgów za Andruchowyczową wyobraźnią... Dostałem całkiem poważną książkę, niezwykle nierówną niestety. Autor wciąga czytelnika w grę, która fascynuje, hipnotyzuje, ale...

Ale. Bawiłem się świetnie poznając bohaterów zaszytych w pensjonacie w Karpatach. O ile z początku...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

„Piszę dla idealnego czytelnika, który tak samo zna moją twórczość jak ja sam. I wszystko rozpozna. Prowadzę z nim cały czas grę”. To słowa Jurija Andruchowycza - autora „Dwunastu kręgów”.

No i wszystko jasne. Jeśli nie zna się poprzednich książek, trzeba sobie jakoś radzić samemu. A nie jest łatwo. W karczmie „Na Księżycu” może się wiele zdarzyć. Położony na połoninie Dzyndzuł budynek ma swoją bogatą przeszłość, którą odsłania przed nami narrator.

Towarzyszy on nam bardzo wyraźnie w poznawaniu świata przedstawionego powieści. Stwierdza np. „nastał ranek i warto by obudzić Zumbrunnena. Będzie nam potrzebny do obejrzenia wnętrza budynku”. Razem z Karlem-Josephem Zumbrunnenem poznajemy nie tylko pensjonat, ale i współczesną Ukrainę. Choć nie jest to jednak zbyt pełna wiedza i nie to jest dla Andruchowycza istotne. Jego książka rozgrywa się bardziej w sferze metafizyki. Świat realny przeplatany jest wizjami sennymi. Nad całością zaś unosi się duch łemkowskiego poety Bohdana Ihora Antonycza, którego twórczość jest bardzo bliska Andruchowyczowi - pisał o nim doktorat.

Pisarz, widząc w nim idola na miarę Morrisona czy Hendrixa, tworzy jego fikcyjną biografię. Ta faktyczna była zbyt pospolita, np. śmierć w wieku 28 lat na skutek powikłań po zapaleniu płuc. Zdecydowanie ciekawiej jest pokazać, że popełnił samobójstwo wraz ze swoją kochanką, pozostawiając w żałobie narzeczoną. Przecież ktoś, kto pisał: „Moje pieśni - nad rzeką czasu most kalinowy, jam zakochany w życiu poganin” czy „W ten wieczór pełen wiosny chodźże ze mną do karczmy na księżycu wypić okowity” - nie może być taki zwyczajny. „Dwanaście kręgów” to niewątpliwie hołd dla Antonycza i jego twórczości. Dla czytelnika natomiast okazja do zainteresowania się poetą, o którym chyba bardzo niewielu słyszało.

Antonycz, Zumbrunnen, Jarko Mahik - reżyser, który ma nakręcić reklamę Balsamu Warcabycza, poeta Artur Pepa, jego żona Roma Woronycz, jej córka Kołomeja - to tylko niektóre z barwnych postaci pojawiających się w powieści ukraińskiego pisarza. Jak sam twierdzi „zależało mu, by w okolicy Czortopola znaleźć strefę, w której można by komunikować się z umarłymi”. No bo po śmierci wiadomo, mamy się spotkać, ale: „Chodzi o to, by jeszcze tu na ziemi móc się jakoś spotkać”. A przecież w świecie realnym nie jest to możliwe. Zatem pozostaje np. karczma „Na Księżycu”.

„Dwanaście kręgów” to niełatwa lektura, zwłaszcza dla tych, którzy od niej zaczną poznawanie twórczości J. Andruchowycza. Jednak może warto podjąć ten wysiłek, odczytać wraz z Kołomeją dwanaście kręgów i zrozumieć, że ten dwunasty to „krąg wieczności, początek i koniec w jednym. Alfa i Omega, my wszyscy razem i każde z osobna”.

„Piszę dla idealnego czytelnika, który tak samo zna moją twórczość jak ja sam. I wszystko rozpozna. Prowadzę z nim cały czas grę”. To słowa Jurija Andruchowycza - autora „Dwunastu kręgów”.

No i wszystko jasne. Jeśli nie zna się poprzednich książek, trzeba sobie jakoś radzić samemu. A nie jest łatwo. W karczmie „Na Księżycu” może się wiele zdarzyć. Położony na połoninie...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Zawiła na początku, pokręcona, raczej jestem na nie.

Zawiła na początku, pokręcona, raczej jestem na nie.

Pokaż mimo to