Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Książka Adama Podhajeckiego to bez wątpienia najbardziej i najlepiej analitycznie przygotowana praca polskiego autorstwa, omawiająca w sposób naprawdę szeroki i wielotorowy problematykę ukraińskiego nacjonalizmu, z jaka się spotkałem. Obejmująca tematycznie zarówno płaszczyznę ideologiczną (Dmytro Doncow i jego doktryna „integralnego nacjonalizmu”) polityczną (różne nurty i postawy w samym łonie OUN),wywiadowczą (Abwerą, SD ) jak i typowo militarną w okresie II wojny światowej. Jak wywnioskować można z tytułu, polski badacz kładzie szczególny nacisk na współpracę z różnymi instytucjami hitlerowskiego reżim przy wsparciu którego Stepan Bandera i inni przywódcy zamierzali wskrzesić niepodległą Ukrainę. „Ścisła wspolpraca OUN i UPA Bandery z władzami III Rzeszy polegała na bezpośrednim dostarczeniu przez ich członków informacji wywiadowczych o sile Armii Czerwonej, oddziałach AK i sowieckich partyzantach. A także na przekazywaniu strukturom Wehrmachtu, Gestapo, niemieckiej policji , SD schwytanych żołnierzy sowieckich, ocalałych Żydów ii spadochroniarzy z Moskwy oraz żołnierzy AK…” To co najbardziej uderza w tej publikacji , o przygotowaniu merytorycznym oczywiście nie mówimy, bo jest one bezdyskusyjne i godne podziwu, to ogromny, bardzo często zupełnie nieznany i niepublikowany materiał archiwalny oraz badawczy na którym autor opiera tezy zawarte w swojej książce: polski, ukraiński, niemiecki, radziecki, kanadyjski i inny. Dzięki tym dokumentom możliwe stało się kompleksowe spojrzenie na historie tego zbrodniczego ruchu, jego podwaliny, dynamiczny rozwój, cele które sobie zakładał i sposoby którymi próbował wdrażać je w życie. Zwłaszcza dwa zagadnienia tej publikacji są bardzo interesujące z naszej polskiej perspektywy i trudnej historii: wielotorowa współpracą OUN- UPA z niemieckimi czynnikami decyzyjnymi i wojskowymi ( sabotaż, infiltracja środowisk niepodległościowych, działalność terrorystyczna, bezpośredni udział formacji ukraińskich po stronie hitlerowskiej armii: Legion Ukraiński, bataliony „Rollad” i „Nachtigall”, szereg jednostek o statusie pomocniczym, policyjnym lub wartowniczym) oraz masowe, usankcjonowanego politycznie i ideowo ludobójstwa ludności polskiej (tzw. rzeź Wołyńska i wiele innych udokumentowanych zbrodni),ormiańskiej, żydowskiej i cygańskiej. „Na Kresach Południowo – Wschodniej RP prócz UPA w likwidacji Polaków brały również udział inne bojowe jednostki OUN Bandery, przede wszystkim Służba Bezpeky, Oddziały Specjalnego Przeznaczenia i wspomniane wyżej SKW. Analizując dane źródłowe są naukowe podstawy do przyjęcia szacunku zgodnie z którym na Wołyniu i Podolu w latach 1943-1944 z rąk bojówkarzy podziemnej OUN, UPA zginęło co najmniej 60 000 bezbronnych Polaków” Książka niezwykle ważna, potrzebna i warta poznania, zwłaszcza w kontekście najnowszych wydarzeń na Ukrainie i dynamicznie odradzającego się tam brunatnego nacjonalizmu, jawnie obnoszącego się do Stepana Bandery i ideologii głoszonej przez jego zwolenników z OUN-UPA.