Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Książka Maddena to spokojny spacer po historii ruchu krucjatowego, w czym nie ogranicza się on jedynie do znanych powszechnie I, II i III krucjaty ze znanymi przywódcami tych ruchów takimi jak choćby Gotfryd, Boemund z Tarentu, Rajmund z Tuluzy, Fryderyk Barbarossa, czy Ryszard Lwie Serce. Autor omawia również późniejsze krucjaty, w tym szczególnie interesującą IV krucjatę, która ruszyła na Konstantynopol w początkach XIII wieku, czy też V krucjatę, która wylądowała pod Damiettą w Egipcie. Autor ciekawie odmalował cały ten ruch krucjatowy w Lewancie pokazując zawiłość tych dziejów, kolejne przewroty, nawoływanie kolejnych papieży do wzięcia krzyża, walki o władzę w królestiwe krzyżowców. Co ciekawe T. Madden nie ogranicza się tylko do Lewantu opisując ruch krucjatowy, gdyż pobieżnie sygnalizuje nam, że to zjawisko tak charaktyrystyczne dla okresu średniowiecza wywołało takie wydarzenia jak krucjata przeciw Albigensom w XIII wieku, krucjaty bałtyckie (Krzyżacy),krucjaty w Hiszpanii pod wodzą ks. Aragonii i Kastylii. Podejście Maddena do tego tematu wyróżnia to, że pokazuje on ruch krucjatowy jako reakcję na ekspansję islamu. Autor pokazuje niekiedy brutalność tych wydarzeń, ale podkreśla, że chatakteryzowała ona nie tylko krzyżowców, ale także stronę przeciwną. Madden pokazuje, że krzyżowcom nie przyświecały jedynie cele materialne kiedy decydowali się dołączyć do krucjaty, ale także, w równie wielkim stopniu, cele duchowe. Co ciekawe, tak obecnie rozdmuchane przez świat arabski krucjaty, do XVII-XVIII wieku nie były wogóle przez Arabów traktowane jako istotne wydarzenie. Książkę kończą opisy dwóch krucjat św. Ludwika IX, opis krucjaty zmasakrowanej pod Nikopolis (1396),opis zalewania przez muzułmanów Bałkanów, walki pod Warną, zdobycie Konstantynopola, najazdy Mongołów, a później Timura, który "ocalił" Europę Wschodnią od zalewu islamu. Dla Autora te wszystkie wydarzenia składają się na historię ruchu krucjatowego, więc kończy swoją książkę w zasadzie na wieku XV. Bardzo ciekawa synteza, nieco inne ujęcie niż serwuje nam np. Runciman. Autor cały ruch krucjatowy opisuje w sposób ogólny, bez wnikania za bardzo w szczegółowe opisy wydarzeń, co nie dziwi biorąc pod uwagę zakres opisywanych dziejów. Co się także da zauważyć, im dalej w las, tym stopień szczegółowości opisywanych wydarzeń jest coraz mniejszy. Ta książka według mnie nie miała jednak służyć detalicznym opisom krucjat, a jedynie pokazać ich zarys na tle epoki i ich znaczenie. Teraz należałoby zgłębić opisywane wydarzenia kolejnymi pozycjami. Bardzo ciekawa synteza.