Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Silniejsze pozostałości średniowiecznego poddaństwa polskich chłopów i rozwój pańszczyzny tworzyły w stosunku do Zachodniej Europy dystans, tym bardziej pogłębiający się, im w konkurencji produkcyjnej pomiędzy chłopem i folwarkiem ten ostatni uzyskiwał bezwzględną dominację. Tak więc w sferze zjawisk społecznych Polska tylko częściowo doganiała Europę; w pełni ujemne skutki tego dystansu ujawniły się dopiero później. Lepsze, pełniejsze wyniki dało 'doganianie' Europy przez Polskę pod względem struktury państwa i działań politycznych. (...) Jednakże w życiu ludzi i społeczeństw najważniejsze są nie tyle szczyty - choć nie należy pomniejszać ich roli - co lata rozwoju. Takim zaś okresem szybkiego wzrostu, odrabiania zaległości, 'doganiania' Europy, było w Polsce pierwsze półwiecze szesnastego wieku.