Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Książka wyjątkowa. Lata tuż powojenne wyłaniają się z masowych mediów jako czasy czczonych żołnierzy wyklętych i wyklinanych ubowców, radzieckich okupantów i inne gadów biorących pod but biedny, szlachetny, ale bezwolny Polski Naród (koniecznie z dużej litery). Autor, irlandzki historyk, patrzy na sprawę z dystansu i opisuje mechanizmy tworzenia się stalinizmu na podstawie dwóch miast - Łodzi, w której robotnicy byli okrzepłą grupą z silnymi tradycjami, i Wrocławia, w którym wszelkie życie dopiero się rodziło. Książka uzmysłowiła mi, że etos robotniczej pracy nie był efektem komunistycznej propagandy. Przeciwnie, by stalinizm mógł zatriumfować, należało ten wypracowany w latach poprzednich etos zniszczyć. Podjęto więc wiele działań, w wyniku których powoli znikała duma z fachowości, przywiązanie do miejsca pracy, konieczność sumienności, a pojawili się stachanowcy, których wyczyny miały urok sztuk cyrkowych czy zawodów sportowych, ale związane były z zakłóceniem normalnego rytmu pracy, marnotrawstwem materiału i moralną erozją. Urokiem tej książki jest także ukazanie codzienności tych czasów. Wiele o nich mówią przyczyny licznych strajków, przytaczane wypowiedzi robotników, ich losy. Wiele z nich było dla mnie zaskoczeniem - nie wiedziałam na przykład, że władza ludowa próbowała zmusić niektórych(?) do dwunastogodzinnego dnia pracy.