Słynny złotnik epoki renesansu, Benvenuto Cellini, zaczął kreślić swe pamiętniki w roku 1558 i doprowadził je do roku 1592. Z brawurą, jaka cechowała tego wspaniałego awanturnika w życiu i w sztuce, stworzył dzieło literackie, w którym malował w sposób mistrzowski bujne życie miast i dworów, książąt i papieży; obraz warsztatów i pałaców, pracy i swawoli, pokoju i wojen, nacechowany taka prawdą, że nawet łatwo dostrzegalna dla każdego przesada, próżność, zazdrość i stronniczość autora, zamiast ująć czegoś, podkreśla tylko jego kontur.
Jest to jedno z najznakomitszych dzieł literatury pamiętnikarskiej.