cytaty z książki "Historia społeczna Trzeciej Rzeszy"
katalog cytatów
[+ dodaj cytat]
Jak, pańskim zdaniem, dokonało się w XII wieku przejście od stylu romańskiego do gotyku? Czy sądzi pan, że debatowano nad tym, że ludzie głosowali za lub przeciw ostrołukom?".
W latach 1922-1939 wyemigrowała z Niemiec prawie połowa ludności żydowskiej (...). W swoich wspomnieniach z tych koszmarnych lat określają oni typowy stosunek Niemca do Żyda jako ani specjalnie wrogi, ani szczególnie przyjazny - po prostu obojętny.
Masowa obojętność była jednak dodatkowym włóknem wzmacniającym pętlę, która nieubłaganie zaciskała się na setkach tysięcy gardeł.(...)
Typowa jest scena, jaka rozegrała się u pewnego berlińskiego zieleniarza: czteroletnia żydowska dziewczynka prosiła matkę, by ta kupiła jej wiśni; kiedy matka powiedziała, że w żydowskim przydziale żywnościowym nie ma owoców - dziecko wybiegło z płaczem ze sklepu. Ponieważ nie było tam innych klientów, właściciel mógł bez trudu uszczęśliwić dziecko - on jednak obserwował całe zdarzenie z niewzruszoną obojętnością.
(...) Choć współdziałanie niepokojów społecznych i narodowej frustracji przekształciło wielu Niemców we wrogów "żydostwa", ich antysemityzm nieznacznie tylko przybliżał tysiącletnią nazistowską wizję świata oczyszczonego z wszelkich śladów żydowskiej egzystencji. Powszechne nastroje harmonizowały natomiast z troską hitlerowców o "interes narodu" - to znaczy sumę interesów osobistych. Było to uczucie tak totalne, że sparaliżowało zarówno wyobraźnię, jak i sumienie.