Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Nie jest to moje pierwsze spotkanie z autorem – w końcu jego fenomen jest w Polsce obecny od dziesięcioleci. Moje opinie na temat jego książek zdążyły się trochę przeleżeć i akurat nowe wydania przyniosły mi okazję na sprawdzenie, co się zmieniło po tylu latach.

Już po opisie czułam, że temat jest dla mnie – otóż centralną częścią tej krótkiej powieści jest pewien dylemat związany z „a co by było gdyby…” Główny bohater, Hajime, ma dwa świetnie funkcjonujące bary w modnej dzielnicy Tokio, żonę i dzieci, wspierającego teścia; a jednak czegoś mu brakuje. Nigdy nie zapomniał o swojej najlepszej przyjaciółce z dzieciństwa, Shimamoto, i chociaż stara się żyć swoją codziennością, to jej wspomnienie wciąż jest żywe w jego pamięci.

I, jak sądzicie, co się może wydarzyć, gdy pewnego dnia ona znów pojawi się w jego orbicie?

Nie zdradzając więcej z właściwych elementów fabuły, dopowiem tylko trochę o formie książki. Bo jest zaprezentowana w formie opowieści o dojrzewaniu; zaczynamy w dzieciństwie Hajime i idziemy z nim przez kolejne lata życia. Pod tym względem wydaje mi się to bardzo przyjemne i poprawne, choć dla mnie trochę dużo tu było skupienia na przeżyciach seksualnych. Poza nimi jest też silny wątek bycia jedynakiem i tym, co wtedy uważało na ten temat społeczeństwo japońskie.

Otóż jedynak był postrzegany jako osoba, której czegoś 𝘣𝘳𝘢𝘬𝘶𝘫𝘦, a także zakładano, że jest słaby i egocentryczny; co ciekawe, pierwszoosobowy narrator najpierw przedstawia to jako oskarżenia, a następnie przyznaje, że najgorsze w tych opisach jest to, iż faktycznie odnoszą się do niego. Może dlatego, już przygotowana na wachlarz jego wad i wątpliwą moralność, przyjmowałam nawet z satysfakcją jego błądzenia i występki.

A to, co podobało mi się przede wszystkim, to język i lekkość całości; zanim się obejrzałam miałam za sobą 60 stron, później już 120 i zaraz książka dobiegała końca. Dawno tak nie zatraciłam się w fabule i zdarzeniach, więc samo to w sobie było wielką przyjemnością.

ig: @tylkotrocheczytam

Nie jest to moje pierwsze spotkanie z autorem – w końcu jego fenomen jest w Polsce obecny od dziesięcioleci. Moje opinie na temat jego książek zdążyły się trochę przeleżeć i akurat nowe wydania przyniosły mi okazję na sprawdzenie, co się zmieniło po tylu latach.

Już po opisie czułam, że temat jest dla mnie – otóż centralną częścią tej krótkiej powieści jest pewien dylemat...

nie mogę wypleść
z pamięci,
pewnej historii,
pewnej dziewczyny, której świat runął
zanim
zdążył się na dobre rozpędzić,
gdzie wędrują spalone marzenia

Już, wystarczy tej próby naśladowania sposobu narracji, którym autor prowadzi czytelnika przez historię Eszter Tóth. To ona przemawia do nas ze stron powieści, dzieląc się najskrytszymi myślami i swoimi przeżyciami; w okrucieństwie, którego doświadcza, i w życiowych meandrach, odbija się fragment trudnych dziejów regionu Zakarpacia.

Jej oczami oglądamy świat – brudny, szary, chłodny. Rozgniatający w mig nawet najdrobniejszy płomyk nadziei. Stąd nie ma ucieczki, tu nie ma dobrego zakończenia. Grabieżca nie ma litości, ale litości nie mają też mieszkańcy wsi, w której rozgrywa się akcja.

Nawet przy mojej niewielkiej wiedzy dotyczącej Węgier, dzięki śledzeniu tej jednej ścieżki życia dowiedziałam się wiele na temat przechodzącego z rąk do rąk Zakarpacia. W posłowiu zamieszczony jest taki „żart”: pewien człowiek nigdy nie opuścił progu swego domu, ale urodził się na terenach monarchii austro-węgierskiej, nauki pobierał w Czechosłowacji, na emeryturę przeszedł w Związku Radzieckim, a ostatnie lata życia spędził w Ukrainie. Aż trudno mi sobie coś podobnego wyobrazić.

Niezwykle ciekawa jest ta perspektywa zwykłych ludzi, wmieszanych w wojnę głównie z przymusu, gdzie informacja dociera z opóźnieniem i często bez głębszych wyjaśnień. Gdy przychodzą zgarniać mężczyzn do obozu pracy, mówią – to tylko na trzy dni; wielu z nich nigdy nie powróci. Śmierć, rozłąka, strata, głód, strach, wszystko to jest codziennością.

Nie chcę zdradzać za bardzo fabuły, pozostawię więc taki niedosyt, uzupełniając tylko, że nie jest to lekka lektura. Są tu opisy niepozbawione szczegółów, a ich zakres dotyka najczulszych punktów.

Mimo to, uważam, że jest wybitna. Zarówno poetycka forma jak i sama ściskająca za serce historia są godne uwagi; jestem naprawdę zaskoczona jak niewiele słyszałam wcześniej o tej pozycji, gdyż jest absolutnie wyjątkowa.

ig: @tylkotrocheczytam

nie mogę wypleść
z pamięci,
pewnej historii,
pewnej dziewczyny, której świat runął
zanim
zdążył się na dobre rozpędzić,
gdzie wędrują spalone marzenia

Już, wystarczy tej próby naśladowania sposobu narracji, którym autor prowadzi czytelnika przez historię Eszter Tóth. To ona przemawia do nas ze stron powieści, dzieląc się najskrytszymi myślami i swoimi przeżyciami; w...

W głowie mam jeden obraz Zakopanego – zalane ludźmi Krupówki, przepełnione płaczem dzieci i rodzinnym marudzeniem; byłam tam chyba tylko raz, ale przez myśl by mi nie przeszło kojarzyć to miasto z ośrodkiem artystycznym.

A jednak sto lat temu to tu łączyły się drogi wielu postaci, których nazwiska dziś mają dla nas niemal legendarne znaczenie. To tu przenikała się tradycja góralska i nowe formy malarstwa czy teatru. Wyprawy nad Morskie Oko również wyglądały zupełnie inaczej, a szlaki i drogi pozostawały jeszcze przez chwilę wolne od ludzkiego wpływu.

I tu jest też historia kobiet, pierwszych zdobywczyń Tatr. Budzyńska stawia przed sobą zadanie włączenia ich w rozmowę o twórczości inspirowanej górami, a udaje jej się to znakomicie; na samym końcu książki mamy ciągnącą się na wiele stron bibliografię, ale zakres riserczu widać już przy samych rozdziałach. Przeglądy pamiętników, wzmianki w gazetach, źródła z innych publikacji – a skoro te zapiski istnieją, dlaczego tak często wkład polskich artystek jest pomijany?

Bo o ile pewnie większość z nas słyszała o Marii Konopnickiej czy o Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, to szczegóły ich wpływu na ten rejon czy na polską sztukę pewnie mniej. Nie wspominając o detalach z ich życia. Rozdziały zagłębiające się w życiorysy Lilki, Solskiej i Stryjeńskiej podobały mi się chyba najbardziej, choć czuję, że na podstawie biografii wielu z tych kobiet można by nakręcić niejeden film.

Co do samej struktury książki chciałam tylko jeszcze dodać, żebyście nie zrazili się na początku lawiną nazwisk. Podobnie miałam przy lekturze „Chłopek”, gdzie trochę myliły mi się postacie, ale tutaj dość szybko zaczęłam rozpoznawać powtarzające się nazwiska, a później było też wiele rozdziałów skupiających się tylko na jednej osobie, co ułatwiało śledzenie historii.

PS. W środku mamy też mnóstwo zdjęć i rycin, a nawet kolorowe strony z obrazami w samym środku. Jest na czym zawiesić oko!

W głowie mam jeden obraz Zakopanego – zalane ludźmi Krupówki, przepełnione płaczem dzieci i rodzinnym marudzeniem; byłam tam chyba tylko raz, ale przez myśl by mi nie przeszło kojarzyć to miasto z ośrodkiem artystycznym.

A jednak sto lat temu to tu łączyły się drogi wielu postaci, których nazwiska dziś mają dla nas niemal legendarne znaczenie. To tu przenikała się...