Eugenia Rigoult, młodziutka dziewczyna z francuskiej prowincji, pod wpływem silnego uczucia do arystokraty Stefana, postanawia uciec razem z nim do Paryża. Jednak mężczyzna, mimo wcześniejszych obietnic, bardzo długo nie pojawia się w mieście, pozostawiając bohaterkę bez żadnych środków do życia. Dodatkowo dziewczyna dowiaduje się, że jest w ciąży, co jeszcze bardziej komplikuje jej trudną już sytuację. Pozostawiona sama sobie postanawia poradzić sobie w ułożeniu życia w stolicy Francji, mimo przeciwności losu oraz bardzo napiętej sytuacji ekonomicznej i politycznej w kraju oraz Europie. Na drodze Eugenii stają różni ludzie, którzy w przyszłości będą mieć ogromny wpływ na dalszy rozwój wypadków oraz osobowość tytułowej bohaterki powieści...

Carole DeSanti napisała bardzo ciekawą książkę, w której fikcyjne wydarzenia z życia poszczególnych postaci bardzo dobrze oddają nastrój II połowy XIX wieku we Francji. Autorka włożyła mnóstwo pracy, aby stworzyć przekonującą historię w interesującym okresie historycznym. Nie pominęła żadnych zagadnień, w tym polityki (relacje między Francją a Prusami, wojna secesyjna w Stanach Zjednoczonych, decyzje polityczne Ludwika Napoleona), społeczeństwa (ogromna przepaść majątkowa między wyższymi a niższymi grupami społecznymi, rejestracja prostytutek, przytułki, „godzina policyjna”), sztuki (dekadentyzm, skandal związany z „Panią Bovary”, artyści uzależnieni od absyntu) czy też zmiany, jakie nastąpiły wraz z odejściem Cesarstwa, rodu Napoleona i jego kodeksu, a powstaniem Republiki. Tło historyczne i społeczne „Namiętności Eugenii R.” to bez wątpienia ogromny walor całej powieści – czytelnik podczas lektury poznaje wiele ciekawych i zaskakujących zasad funkcjonowania w XIX-wiecznym Paryżu, zwłaszcza przedstawicieli niższych warstw, tej bardziej „interesującej” z punktu widzenia literatury.

Na temat bohaterów tej powieści można napisać wiele, ale ograniczę się do najważniejszych kwestii. Z całą pewnością sama tytułowa postać Eugenii Rigoult może konkurować ze swoimi klasycznymi pierwowzorami jak Emma Bovary czy Nana. Na samym początku poznajemy niewinną, nieświadomą wielu rzeczy dziewczynę, zakochaną w Stefanie, aby wraz z nowymi wątkami i rozwojem fabuły zobaczyć jej przemianę w doświadczoną kobietę, która próbuje uwolnić się od przeszłości. Jej decyzje oraz zachowania z jednej strony wzbudzają współczucie (zwłaszcza w przypadku ciąży oraz utrzymania dziecka), ale z drugiej strony mogą powodować przy dalszej lekturze, że w czytelniku pojawia się znużenie (chodzi o kochanków Eugenii). Mimo tej niewielkiej wady ta postać zasługuje na wyróżnienie, zwłaszcza w fragmentach, kiedy wyraźnie zostaje powiedziane, że wszystko, o czym czytamy, jest napisane własnoręcznie przez Eugenię, a często pamiętnikarka się męczy, zwłaszcza w długich fragmentach o bolesnej przeszłości... Inni bohaterowie (wyzwolone Jolie i Louise, przedsiębiorcza Francoise, wypalony malarz Chasseloup czy bystre uwodzicielki bogatych dżentelmenów) również są wielowymiarowi i ciekawi dla całej historii.

„Namiętności Eugenii R.” to gratka dla wielbicieli XIX-wiecznej francuskiej prozy spod znaku Flauberta, Hugo czy Zoli. Jestem pewna, że opowieść o tytułowej bohaterce nikogo nie zostawi obojętnym. Sama nie będę mogła doczekać się (o ile powstaną) innych powieści Carole DeSanti.

Anna Wolak