Tym razem autor roztacza przed czytelnikiem wizję przyszłości, w której ludzkość niemal ostatecznie pokonała śmierć. Nawet dekapitacja nie oznacza już kresu życia – centrum ożywiania w ciągu kilku dni odwróci jej skutki. Z powierzchownymi ranami i bólem poradzą sobie nanity. Ludzie mogą żyć kilkaset lat, odmładzając co jakiś czas swoje ciała.

Natura oddała władzę nad życiem i śmiercią ludziom, a ci powierzyli ją kosiarzom – osobom, których rolą jest kontrola populacji poprzez zabijanie obywateli. Dwoje nastolatków – Citra i Rowan, zostają kandydatami do pełnienia tej szczególnej funkcji. Choć oboje nie są zadowoleni z perspektywy zostania kosiarzami, rozpoczynają praktyki, podczas których uczą się różnych technik odbierania życia. Mają też okazję poznać strukturę tej najbardziej tajemniczej grupy i szybko przekonują się, że kosiarze, choć stoją za nimi szlachetne ideały, a wybór kandydatów warunkują surowe kryteria, nie ustrzegli się od ludzkich przywar i namiętności. Okazuje się też, że stawka szybko rośnie, a na szali zostaje położone życie nie tylko ofiar kosiarzy.

Neal Shusterman nie jest pierwszym autorem, który przenosi swoich czytelników do przyszłości, w której wyeliminowano choroby czy głód i stworzono doskonale zorganizowane społeczeństwo. Jako jeden z nielicznych jednak opisuje swój świat na tyle szczegółowo, że można by uwierzyć, iż ten rzeczywiście istnieje. Większość powieści stanowi ekspozycja, w której autor opisuje wykreowany świat, dbając przy tym o każdy detal i nie pozostawiając niczego przypadkowi. Robi to przy tym w tak umiejętny i przemyślany sposób, że pomimo tego, iż w powieści próżno szukać nagłych zwrotów akcji, pościgów i przygód, nie można się od niej oderwać i chce się dalej poznawać ten świat.

Powieść stanowi dla autora doskonały pretekst do rozważań na temat życia i śmierci. Są one nie tylko ukryte w wydarzeniach zawartych książce, ale również wyrażane wprost ustami bohaterów. Każdy z rozdziałów jest poprzedzony krótkimi refleksjami, snutymi przez poszczególne postacie i dotyczącymi zwykle kondycji ludzkości i roli kosiarzy, a więc śmierci, w świecie. Autor stworzył powieść młodzieżową, w której jednak silnie akcentuje warstwę filozoficzną, zmuszając czytelnika do refleksji nad sensem życia i śmierci oraz konsekwencjami nieśmiertelności, która wciąż pozostaje marzeniem wielu.

Mocnym punktem powieści są także jej bohaterowie, którzy zostali przedstawieni w ciekawy i niejednoznaczny sposób. Protagoniści nie zostali wyidealizowani, nie są pozbawieni wad ani słabości, dzięki czemu tym bardziej można się do nich przywiązać i im kibicować. Jeszcze lepiej zostali wykreowani kosiarze, których czytelnik ma okazję poznać i których charakteryzuje ciekawy kontrast między aurą boskości, jaką roztaczają, a ludzkimi przywarami, które posiadają. Z kart powieści wyłaniają się również bohaterowie zbiorowi w postaci społeczności Midmeryki i ogółu kosiarzy Kosodmu. Obie te grupy i sposób, w jaki zostały przedstawione, stanowią ważny element w wykreowanym przez autora świecie i pozwalają jeszcze lepiej go zrozumieć.

Powieść Neala Shustermana właściwie nie ma słabych punktów. Jest dziełem spójnym, przemyślanym i pozbawionym wymyślonych naprędce rozwiązań. Stanowi połączenie dystopii z rozważaniami filozoficznymi. I choć wizja autora jest przygnębiająca, a wykreowany przez niego świat mroczny, to tuż po przeczytaniu ostatniej strony natychmiast chciałoby się do niego wrócić.

Andronika Sawicka