O „Na wschód od Edenu” wiele słów zostało napisanych. Saga rodziny Trasków opisuje ich dzieje od około 1890 roku aż do początków I wojny światowej. Losy Kaleba i Arona w bezpośredni sposób nawiązują do przypowieści o Kainie i Ablu, zaś do powieści wkrada się motyw odwiecznej walki dobra i zła, światła i ciemności.

Jednak najciekawszą osobistością pozostaje Cathy Armes, której zewnętrzne piękno mocno kontrastuje z trawiącą ją od wewnątrz zgnilizną moralną. To kobieta zagadka, potrafiąca perfekcyjnie zwodzić i kłamać, ale czy można nazwać ją potworem? Jeśli sięgniecie po powieść, owo pytanie będzie z pewnością nawiedzać was wielokrotnie.

„Moim życzeniem jest, aby w momencie gdy czytelnik skończy tę książkę, miał swoiste poczucie przynależności do niej. I, w istocie, będzie jednym z rodowitych mieszkańców Doliny” – pisał Steinbeck o swojej powieści. Mam wrażenie, że sztuka ta mu się doskonale udała, a „Na wschód od Edenu” wciąga czytelnika całkowicie w swój świat, tak że nawet po odłożeniu książki na bok długo nie możemy go opuścić.

Amerykański pisarz stworzył dzieło ponadczasowe, z pełną mocą oddziałujące również na współczesnego odbiorcę. Oczywiście znajdą się czytelnicy, dla których proza Steinbecka okaże się zbyt dramatyczna, romantyczna czy rozwlekła. Trudno jednak zadowolić wszystkich, zachęcać jednak będę do zmierzenia się z tym literackim arcydziełem (gdyż tego określenia nie zawaham się użyć).

Jeśli poszukujecie wyjątkowej lektury na długie, jesienne wieczory, to „Na wschód od Edenu” może okazać się propozycją wręcz idealną.

Ewa Szymczak