Lata 90. XX wieku to w Polsce czas gwałtownych zmian. W naszym kraju zmienił się system polityczny, przeszliśmy od komunistycznej dyktatury do demokracji. Zmienił się system ekonomiczny – kapitalizm zastąpił gospodarkę centralnie planowaną. Oczywiście te dwie zmiany były i są wielokrotnie opisywane i poddawane różnym analizom. To zrozumiałe, były to bowiem punkty zwrotne w historii Polski.

Jednak w latach 90. Zmieniało się dosłownie wszystko. Nasz kraj otwierał się na Zachód. Zmieniała się moda, wystrój mieszkań, nawyki żywieniowe, sposób spędzania wolnego czasu. Przemianie ulegał dosłownie cały dotychczasowy styl życia Polaków.

Przekonujemy się o tym, sięgając po nową książkę Wojciecha Przylipiaka pod tytułem „Sex, disco i kasety video. Polska lat 90.” Ukazała się ona nakładem wydawnictwa Muza. Autor jest dziennikarzem i miłośnikiem popkultury. Napisał już wcześniej „Czas wolny w PRL”.

Biorąc do ręki nową publikację Przykipiaka, dosłownie przenosimy się w czasie do lat 90. Były to dziwny czas, choć bardzo ciekawy zarazem. Nie będzie przesadą stwierdzenie, że Polacy uczyli się życia na nowo. Ochoczo porzucali szary i nudny świat Polski Ludowej na rzecz zachodniego stylu życia. Wszystko, co „zachodnie i amerykańskie” automatycznie musiało być dobre, fajne i godne naśladowania. Oczywiście tak nie było, jednak wtedy nikt o tym nie myślał. Najważniejsze, że coś było „zachodnie”.

Książka składa się z ośmiu rozdziałów. Pierwszy z nich przypomina czytelnikom „hity z satelity i z wydea”. Naturalnie nie było wtedy internetu ani Netflixa. Królowały więc kasety video i ich wypożyczalnie, które powstawały niczym grzyby po deszczu. Wszyscy chcieli oglądać zachodnie filmy. Królowało oczywiście kino akcji, a także... erotyki. Również na małym ekranie zachodziły „wielkie przemiany”. Rodziła się nowoczesna telewizja, a jednym z jej głównych wyznaczników były pojawiające się reklamy.

Równie wielka zmiana nastąpiła w diecie Polaków. W 1992 roku w Warszawie otwarto pierwszy polski McDonald´s. Było to epokowe wydarzenie, które trafiło na czołówki serwisów informacyjnych. Do lokalu ustawiła się gigantyczna kolejka. Pierwszego dnia zrealizowano ponad dziesięć tysięcy zamówień. Dziś ta amerykańska sieciówka jest czymś naturalnym dla polskiego krajobrazu. Jednak w latach 90. Była to prawdziwa rewolucja. Być może był to najbardziej widoczny symbol zmian, jakie zachodziły w ówczesnej Polsce.

Lata 90. przyniosły metamorfozę polskich mieszkań. Zmieniał się wystrój i dostępne sprzęty. Zmieniała się także moda. Pojawiały się płyty z muzyką – oczywiście w większości pirackie. Na ulicach rozstawiały się stragany, budki i polowe łóżka, z których sprzedawano niemal wszystko. Zmiany nie ominęły także czytelnictwa, a popularność harlequinów jest tego najlepszym przykładem.

„Sex, disco i kasety video. Polska lat 90.” to książka będąca swoistą nostalgiczną podróżą w czasie. Autor przypomina nam jak ciekawe, szalone, trudne i niewiarygodny były to lata. Stanowiły swoistą szkołę życia i pomost do nowej rzeczywistości. Niewątpliwym atutem książki są też liczne zdjęcia i ilustracje, które ilustrują opisywane procesy. Polecam.

Wojciech Sobański