Ustawiona w odpowiednim miejscu filiżanka może sprawić, że ktoś spotka miłość swojego życia, a widok płaczącej dziewczyny może obudzić w zgorzkniałym księgowym duszę młodego artysty – ważne jest, by wydarzyło się to w odpowiednim miejscu i czasie. Tego właśnie pilnuje nasz główny bohater Guy oraz jego przyjaciele Emily i Eric. Ta trójka załapała się chyba na najlepszą robotę w całym świecie – pracują jako kreatorzy przypadków. Ich zadaniem jest tworzenie różnych, pozornie błahych, zbiegów okoliczności, które później odbijają się głębokim echem w życiu ich aktualnych celów.

„Naszą rolą jest stać dokładnie na granicy, w szarej strefie między przeznaczeniem a wolną wolą, i grać tam w ping-ponga. Tworzymy sytuacje, które tworzą sytuacje, które tworzą następne sytuacje, które ostatecznie mogą tworzyć myśli i decyzje” (s. 65).

Kreator przypadków to nie jedyne wyśnione stanowisko pracy pojawiające się w tej książce. „Zakochany przez przypadek” dość dokładnie przedstawia nam także pracę wymyślonego przyjaciela. Piękne jest to, że nie ma w tym żadnych dziur i niedociągnięć – wszystkie reguły są precyzyjnie wyjaśnione i opisane, w taki sposób, że zawody te wydają się niemal realne. Urzekające jest również zgrabne wplatanie w tę iście bajkową warstwę świata przedstawionego niezwykle dojrzałych przemyśleń, niemalże filozoficznych. Trzeba przyznać, że Yoav Blum kreuje rzeczywistość z taką łatwością, jakby sam na co dzień zajmował się tkaniem snów.

„Zakochanego przez przypadek” wyróżnia jeszcze jedno – ma wielu narratorów. Oprócz standardowego poznawania perspektywy głównego bohatera (jego toku myślenia, drobiazgowości w planowaniu zawiłych przypadków i jakże romantycznej duszy) mamy możliwość zajrzeć również do głów pozostałych postaci, nawet tych epizodycznych, w których życie ingeruje Guy i pozostali kreatorzy. Dzięki temu planowany zbieg okoliczności widzimy z różnych perspektyw i możemy prześledzić jego skuteczność na każdym etapie, a przez to lepiej zrozumieć te ogromne, skomplikowane pejzaże powiązań, którymi w swej pracy zajmują się kreatorzy przypadków.

Niewątpliwie miłym dodatkiem są również zamieszczone w książce załączniki ze szkolenia, jakie nasz główny bohater przeszedł. Ich obecność sprawia, że ma się wrażenie, jakby samemu było się na tym wyjątkowym kursie. „Klasyczne teorie kreowania przypadków i metody badawcze potęgowania związków przyczynowo-skutkowych” w formie quizu nie wydają się wcale takie zawiłe, wręcz przeciwnie – brzmią jak świetna zabawa. No, bo czy zastanawiałeś się kiedyś ilu kreatorów przypadków jest potrzebnych do wymiany żarówki?

Przyznam się wam do czegoś: po raz pierwszy płakałam z wdzięczności do autora. Umyślnie do samego końca wodził mnie za nos, mimo to splotem przypadków sprawił, że ta opowieść nabrała właśnie takiego kształtu, jakiego potrzebowałam, choć sama nie byłam jeszcze tego świadoma. Wierzcie mi, to jest właśnie ta książka, którą zabiera się na bezludną wyspę. Książka-towarzysz, przemyślana od pierwszej do ostatniej strony, pisana pięknym językiem i niosąca ze sobą zarówno emocje, jak i wartości. W dodatku tajemnicza postać płatnego zabójcy w tle – „Człowieka z chomikiem” – sprawia, że historia jest jeszcze bardziej intrygująca.

Wbrew pozorom nie jest to powieść romantyczna. Choć można w niej znaleźć piękne fragmenty o uczuciach, skupia się ona raczej na niuansach, powiązaniach i zależnościach, które z niezwykłą mocą wpływają na rzeczywistość. Czytając tę książkę, bardzo szybko zmienia się tok myślenia.

Snując swoją opowieść, Yoav Blum przeszywa na wskroś ludzką psychikę. Odziera nas z warstw fałszu, a jednocześnie z marzeń, pokazując proste mechanizmy rządzące światem, w którym funkcjonujemy na co dzień, a w którym rządzą aż nazbyt precyzyjne przypadki. I choć myśl, że przeznaczenie to wynik drobiazgowego planowania (mieszanka zbiegów okoliczności, odpowiednich bodźców i dokładnie odmierzonej wolnej woli), jest dość przerażająca, namalowane przez niego obrazy i delikatnie utkane sieci połączeń między zdarzeniami zasiewają w nas ziarno nadziei. Nadziei, że może i na nas czeka ten misternie planowany przypadek, który raz na zawsze odmieni nasze życie.

Katarzyna Kłosowska