Z odrobiną wstydu muszę przyznać, że podobne spojrzenie na ten zawód trwało aż do czasu sięgnięcia po książkę Michaela Calvina – „Ludzie znikąd. Nieprzenikniony świat skautów piłkarskich”. Dopiero po stopniowym poznaniu tej pozycji miałem szansę się przekonać, jak dalekie było moje idylliczne wyobrażenie od rzeczywistości. Tym bardziej szokujący kubeł zimnej wodzy, bo mowa przecież o Anglii, kolebce piłki kopanej.

Jedną z najważniejszych rzeczy, jaka nasuwa się po lekturze jest fakt, że wyłuskiwanie talentów, to bardzo ciężka i niewdzięczna praca. Zdolny chłopak, którego wartość może iść w miliony, swojemu odkrywcy generuje zysk w wysokości, co najwyżej setek funtów. Mało który skaut ma stałe zatrudnienie i żyje bardziej od zlecenia do zlecenia, które często kończy się wynagrodzeniem na poziomie zadośćuczynienie za transport i niewiele więcej.

To wprost szalone dysproporcje, których nigdy w życiu bym się nie spodziewał. Wszakże zgadza się pewna rzecz, której już wcześniej się domyślałem. Przy tak okrutnych warunkach i życiu na granicy przetrwania, nie sposób pracować w tym zawodzie bez pasji. Swojego rodzaju pozytywnego szaleństwa, które napędza ludzi kochających futbol i chcących odkryć kolejne legendy zanim przebiją się do dorosłego futbolu. Jest w tym wszystkim spora dawka romantyzmu, bez której nie sposób odnaleźć się w tym środowisku i przetrwać na dłużej.

Imponuje mi ta niezłomność i oddanie, bo nie dość że pensja mikra, to jeszcze trzeba zapierać się łokciami, by wywalczyć sobie talent pokroju Wilshere’a, Kane’a czy Sterlinga. Wiele anegdot pokazuje, jak jedno spotkanie może zupełnie zmienić spojrzenie. Jeden mecz może pokazać cechę, która sprawi, że portret dane zawodnika stanie się kompletny i nie będzie już żadnych wątpliwości, że stanie się odpowiednim elementem układanki w zespole.

Calvin fantastycznie opisuje spektrum pracy skauta, a przy tym całej specyfiki szkolenia i zmian, jakie się w nim dokonały na przełomie lat. Kolosów, które bezlitośnie ściągają młodzików, małe zespoły próbujące jakoś związać koniec z końcem, a nawet stworzyć coś w rodzaju akademii dla najmłodszych. Autor kreuje świat, w którym bezwzględność i miłość przepełniają środowisko piłkarskie, a konkurencja potrafi pozbawić tchu. To kapitalna pozycja dla każdego fana futbolu, któremu pozwoli zajrzeć za kulisy ukochanej dyscypliny i poznać wiele jej tajemnic od podszewki. Prawdziwie nieoceniony materiał zza kulis.

Patryk Rzemyszkiewicz