Zbiór szkiców analitycznych, w których Zbigniew Załuski – po raz pierwszy w naszej publicystyce – stawia sprawę traktowania jako całości walki naszego narodu na wszystkich frontach ostatniej wojny i dokonuje próby oceny wkładu Polaków do wspólnej sprawy zwycięstwa nad Niemcami hitlerowskimi. Zbiór zawiera krytyczny zarys literatury o udziale naszego narodu w II wojnie światowej i wysuwa szereg postulatów, dotyczących m.in. opracowania syntezy naszej walki i wydobycia z zapomnienia wielu pasjonujących jej fragmentów. Praca twórcza i nowatorska.
Książka stanowi polemikę z wieloma mitami i poglądami, między innymi z niektórymi publikacjami o wrześniu i o AK. Napisana pięknym językiem publicystycznym przeznaczona jest dla szerokich mas czytelniczych. Ogniwo wielkiego cyklu obejmującego poza „Przepustką do historii” jeszcze głośne „Siedem grzechów głównych” i „Finał 1945”.