Proszę Państwa, po wielu trudach, pokonując liczne przeciwności, wreszcie udało się to zrobić. Dzięki poświęceniu Zofii i Rafała Czerniaków, którzy kosztem rodzinnego życia przygotowywali nowe tłumaczenie biografii św. Ludwika, dzięki zaangażowaniu Katarzyny Panfil z Uniwersytetu Gdańskiego, w końcu to mamy. Nie będę pisał o czym jest ta książka i jaki ma ona charakter. Wszyscy to, mniej więcej wiedzą. Jest to jedyna na całym bożym świecie biografia króla, który stworzył katolicką Francję. Czy to się komuś, włącznie z samym autorem, podobało czy nie. Takie są fakty. Powiem słów kilka o szacie edytorskiej. Książka jest olbrzymia jeśli idzie o objętość. Zawiera mapy i ilustracje. Składa się z dwóch tomów dostępnych wyłącznie jako całość. Sprzedajemy ją w pięknej, niebieskiej banderoli ze złotymi liliami, tak, by nie można było rozdzielić obydwu tomów, a dodatkowo opakowana jest w folię próżniową. Powiem tyle – jestem bardzo szczęśliwy, że udało się przeprowadzić tę skomplikowaną i mozolną operację. Mam nadzieję, że to nie jest ostatnie przedsięwzięcie tego kalibru, jakiego się podejmuję. Myślę już o kolejnym. Na razie zaś trzeba sprzedać to co mamy w magazynie, czyli cały nakład Świętego Ludwika. Cena oczywiście jest wysoka. I niech nikogo to nie dziwi, bo wszelkie koszta tej edycji pokryłem z własnej kieszeni. Z wyjątkiem zakupu praw autorskich, które zostały zasponsorowane. Wiem, że wszystko się niemożliwie przeciągnęło, ale tak już jest w życiu. Powtórzę – cieszę się jak cholera, bo wiem, że wszyscy bierzemy udział w wielkiej przygodzie.

Spis treści Tom I:

Przedmowa /7

Wstęp /9

CZĘŚĆ PIERWSZA. Życie świętego Ludwika

I. Od narodzin do ślubu (1214-1234)

Mały dziedzic korony /25

Świat wokół młodego króla /28

Horyzont wschodni: Bizancjum, islam, imperium mongolskie /33

Świat chrześcijański /42

W pełni rozkwitu /43

Niepokoje religijne /47

Organizacja polityczna. Wyłanianie się państwa monarchicznego /55

Francja /58

Dziedzictwo po dziadku świętego Ludwika /62

Krótkie panowanie ojca /65

Śmierć ojca /71

Biada ziemi, której królem dziecko /77

Namaszczenie króla-dziecka /83

Trudna małoletniość /87

Sprawa uniwersytetu paryskiego /99

Ludwik i cesarz Fryderyk II /103

Konflikty z biskupami. Sprawa Beauvais /104

Pobożny król. Założenie Royaumont /107

Pobożny król. Zagubienie świętego gwoździa /110

II. Od ślubu do wyprawy krzyżowej (1234-1248)

Ślub Ludwika IX (1234) /114

Stan rycerski braci. Pojawienie się Joinville`a /122

Król-ojciec /124

Król relikwii. Korona cierniowa /125

Sainte-Chapelle /130

Król eschatologiczny. Mongolska apokalipsa /132

Król zwycięsca. Wojna z Anglikami /133

Choroba króla i przyjęcie krzyża /140

Król, papież i cesarz /145

Święty Ludwik i Morze Śródziemne /150

Przygotowania do wyprawy krzyżowej /156

III. Krucjata i pobyt w Ziemi Świętej (1248-1254)

Krucjata myślą przewodnią panowania? /162

Święty Ludwik i Wschód /162

Z Paryża do Aiques-Mortes /164

Podróż i kampania egipska /168

Król jeńcem /172

Król odległy /173

Sprawa pastuszków /174

Ludwik IX w Ziemi Świętej /177

Krucjata, Ludwik IX i Zachód /178

Śmierć matki /185

IV. Od jednej wyprawy do drugiej i do śmierci (1254-1270)

Przypadki morskie /187

Spotkanie z Hugonem z Digne /188

Powrót strapionego krzyżowca /191

Reformator królestwa /193
Nowi ludzie króla /197
Wymiar sprawiedliwości w miastach /200
Król-kontroler /201
Król i kontrole w Langwedocji /201
Król i miasta /204
Ludwik i Paryż /208
Surowy sędzia: dwie spektakularne sprawy /213
Nowe zasady oczyszczające: ustawy przeciw ordaliom i lichwie, Żydom i Lombardczykom /218
"Dobra" moneta /220
Rozjemca /225

Dziedzictwo flamandzkie /226
Pokój z Aragonią: traktat w Corbeil (1258) /228
Pokój między Francją a Anglią: traktat paryski (1259) /230
"Wyrok" z Amiens /236

Ludwik IX i przyszłość dynastii Kapetyngów i rodziny królewskiej /236

Zgony i narodziny /239

Siostra i bracia /242

Święty Ludwik i ciała królów /245

Ludwik IX bierze krzyż po raz wtóry /260

Ostatnie oczyszczenie /262

V. Ku świętości: od śmierci do kanonizacji (1270-1297)

Udręki królewskiego ciała /268

Powrót do Francji /270

Ku kanonizacji /271

Historia relikwii /274

CZĘŚĆ DRUGA. Tworzenie pamięci o królu: czy święty Ludwik naprawdę istniał?

I. Król z dokumentów urzędowych /284

II. Król według hagiografów z zakonów żebraczych: święty król odnowionego chrześcijaństwa /294

Zakony żebrzące /295

Gotfryd z Beaulieu /298

Wilhelm z Chartres /300

Wilhelm z Saint-Pathus /302

III. Obraz króla według mnichów z Saint-Denis: święty król dynastii i "narodu" /309

Primat /211

Wilhelm z Nangis i jego Żywot świętego Ludwika /312

Kronika powszechna Wilhelma z Nangis /313
Żywot świętego Ludwika Wilhelma z Saint-Pathus /320
IV. Obraz króla ukazany przez exempla /325

Exempla jako świadectwo niepełne /327

Historie Minstrela z Reims /337

V. Starotestamentowe prefiguracje świętego Ludwika /346

Dawid i Salomon /349

Ludwik i Jozjasz /353

VI. Król w "zwierciadłach władców" /359

Zwierciadła karolińskie /361

Policratius Jana z Salisbury /362

Zwierciadła XIII wieku /363

Eruditio regum et principum Gilberta z Tournai /365

Sakra zwierciadłem władcy /372

Nauki dla syna i córki /373

VII. Król według obcych kronikarzy /385

Mateusz Paris, angielski benedyktyn /386

Salimbene z Parmy, włoski franciszkanin /402

VIII. Król w perspektywie toposów. Czy święty Ludwik naprawdę istniał? /411

IX. Prawdziwy Ludwik IX Joinville`a /421

Wyjątkowy świadek /421

Świadek wiarygodny /423

Biografia czy autobiografia? /426

Realny święty Ludwik Joinville`a /428

Król się śmieje /433

Wady króla /435

Sen Joinville`a /440

X. Święty Ludwik - między modelem a człowiekiem /443

Historia i jednostka /443

Przełom XII i XIII wieku /445

Jaźń /449

Przypadek świętego Ludwika /451

Sumienie /455

Król mówiący po francusku /457

Portret króla /458

INDEKSY /464