Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Strzała, która przybyła z oddali, nucąc jakby pieśń o locie, zbudziła z zadumy pana domu, który stanął nagle wobec konieczności zmierzenia się ze światem zewnętrznym. Był całkiem oszołomiony, nie wiedział co o tym myśleć, tak że istotnie trudno opisać jego myśli.
Był to, jak się wydawało, czyn chorego na umysł mężczyzny, lub równie dobrze, zdrowej zupełnie kobiety.

Czy sądzi pan, Herne, serio, że cały ten mistycyzm to coś naprawdę rzeczywistego? Co znaczy właściwie pańskie twierdzenie, jakoby dawny ustrój społeczny był zgodny z rozumem?
- Znaczy to, że dawny ustrój społeczny był uczciwy, wy zaś żyjecie zaplątani w kłamstwie! - odparł bibliotekarz. - Nie twierdzę, że był doskonały i bez zmazy, ale cierpienie i niedoskonałość nazywał po imieniu. Plecie pan o despotach, wasalach, itp., zapominając całkiem, że i u was panuje przymus i nierówność. Tylko nie śmiecie tego nazwać po imieniu. Uzasadniacie wszystko twierdzeniem, że naprawdę jest to czymś zupełnie innym. Macie króla, a mówicie, że nie wolno mu być królem, macie izbę lordów, a twierdzicie, że jest ona tym samym co izba posłów. Chcąc pochlebić chłopu lub robotnikowi, zwiecie go dżentelmenem, co znaczy, że go utożsamiacie z viscountem, a dżentelmenowi wmawiacie jakiś tytuł. Pamiętając o milionach milionera, chwalicie go za to, że jest "skromny", czyli skąpy, i nie lubi świetności, co jest głupstwem, bo jedyną zaletę złota stanowi jego blask. Usprawiedliwiacie księży, zaręczając, że nie są wcale zacofani i nawet grywają w krykieta. Macie nauczycieli nieuznających żadnej nauki i doktorów teologii wypierających się wszystkiego, co boskie. Wszystko na świecie jest teraz fałszywe, nikczemne, budzi wstyd i przynosi hańbę. Wszystko potwierdza swą egzystencję zaprzeczając wszelkiej egzystencji.

Człowiek miałby chęć przyczepić sobie skrzydła gołębia, polecieć i osiąść gdzieś, przy jakimś cichym czy rozbitym okręcie, przy rewolucji albo pożarze świata, a musi się wlec pełną kurzu drogą, którą idą wydarzenia.