Andrzej Chludziński

Przejmująca relacja naocznych świadków stanu wojennego, wprowadzonego 13 grudnia 1981 roku. Na książkę składają się wspomnienia i refleksje kilkunastu osób, nie tylko z opozycji ale także z drugiej strony barykady. Są wśród nich osoby znane, osoby postronne oraz żołnierze, którzy w tych nieciekawych czasach musieli pełnić służbę wojskową. Można zapoznać się z historiami między innymi Henryki Krzywonos, Bogdana Lisa, Zbigniewa Mendyki czy Jacka Rybickiego Niektóre opowiadania mają formę refleksyjną, inne pamiętników a jeszcze inne wspomnieniową. Nie zmienia to faktu, że przedstawiają rządy WRON-y z punktu widzenia zwykłego człowieka, w większości z subiektywną oceną, broniącą ówczesnych wyborów życiowych. Każdy z nich, na swój własny sposób walczył lub starał się przetrwać ten czas. Cała lektura daje pogląd jak wyglądały pierwsze godziny i dni, towarzyszący szok i niedowierzanie, od momentu wprowadzenia stanu wojennego. Jednak stan wojenny to nie tylko grudzień 1981 roku, ale także późniejsze miesiące, w których manifestacje i walka trwały nadal. Można chylić czoło przed rodakami, że tak wspaniale potrafili się zjednoczyć a co najważniejsze wytrwać w marszu do zwycięstwa. Można odnieść także wrażenie, że wtedy i tylko wtedy słowo „solidarność” naprawdę łączyło ludzi, narażających życie w walce o wolność. Jako przykład może posłużyć relacja Henryki Krzywonos, która w wyniku pobicia przez ZOMO straciła nienarodzone dziecko. Pozycja powstała w wyniku apelu Gazety Wyborczej, która na dwudziestą piątą rocznicę wprowadzenia stanu wojennego, zwróciła się do czytelników o osobiste spostrzeżenia. Polecam.