Dzieciństwo i młodość spędził w Zakopanem. Jego edukacją zajął się ojciec, zapewniając synowi korepetycje uznanych artystów i wykładowców akademickich. W latach 1904-05 Witkiewicz uczył się malarstwa w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, najpierw w pracowni Jana Stanisławskiego, a następnie pod opieką Józefa Mehoffera. W czasie kilkuletniego pobytu w Krakowie aktywnie działał w środowisku artystycznym, wiele podróżował. W lutym 1914 roku, po burzliwej z nim kłótni narzeczona Jadwiga Janczewska popełniła samobójstwo. Witkacy wpadł w depresję. Po wyprawie z Bronisławem Malinowskim do Nowej Gwinei zaciągnął się do armii carskiej. W Rosji zastała go rewolucja październikowa. Doświadczenie to wywarło ogromny wpływ na jego późniejszą twórczość, która posiada w dużej mierze katastroficzny i pesymistyczny charakter. Podczas pobytu w Rosji powstały zręby jego teorii sztuki.

Witkiewicz jest autorem licznych dramatów, które dzięki grotesce, absurdowi i czarnemu humorowi ukazywały schyłkowość istniejącego świata i wielość zagrażających mu katastrof. Należą do nich m.in. W małym dworku (1921), Matka (1924) i Szewcy (1934). Pisał też powieści, m.in. Pożegnanie jesieni (1927) i Nienasycenie (1930) i rozprawy filozoficzne.

Zmarł śmiercią samobójczą 18 września 1939 roku w majątku zaprzyjaźnionych ziemian na Polesiu po otrzymaniu informacji o agresji Związku Radzieckiego na Polskę.

Posłuchajcie, jak o życiu i twórczości Witkacego opowiada Zbigniew Libera, artysta i performer:

Fragment filmu „Witkacy. Przewodnik po sztuce”, prod. Narodowy Instytut Audiowizualny, Telewizja Polska S.A., Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, Muzeum Sztuki w Łodzi (2014), udostępniony dzięki uprzejmości serwisu ninateka.pl.

Serie własnych portretów – czy to nie brzmi znajomo i aktualnie w dobie selfie? Ciekawe, jakie zdjęcia Witkacy robiłby sobie teraz smartfonem. Takie czy zupełnie inne, bardziej pokręcone:

Dziś zapraszamy do wysłuchania debiutanckiej powieści Witkacego, 622 upadki Bunga, którą zaczął pisać w 1910 roku. Książka nie mogła się ukazać za życia autora z powodu wykorzystania w niej intymnych wątków osobistych oraz bardzo śmiałych, jak na tamte czasy, scen erotycznych. Stało się to dopiero w 1972 roku, dzięki Annie Micińskiej, która całe życie poświęciła twórczości Witkacego.

Kanwą opisanej historii jest burzliwy romans 24-letniego wówczas artysty, Bungi, z 10 lat starszą aktorką, Ireną Solską. Fabuła jest jednak tylko pretekstem do pokazania ścierających się ze sobą idei, poglądów i wartości kształtującego się w tamtym czasie artystycznego i intelektualnego światopoglądu przyszłego dramaturga, artysty i filozofa sztuki.

Tłem historii jest miejscowość, której prototypem było Zakopane, a w powieści pod różnymi imionami ukazują się osoby z tym miejscem związane, m.in. Bronisław Malinowski, Leon Chwistek czy Tadeusz Szymberski.

W prezentowanej tu adaptacji radiowej obszerne fragmenty powieści czyta Jan Frycz.

Posłuchajcie fragmentu przedmowy Witkacego do powieści „622 upadki Bunga”:

Fragment słuchowiska „622 upadki Bunga”, prod. Polskie Radio S.A., Narodowy Instytut Audiowizualny (2012), udostępniony dzięki uprzejmości serwisu ninateka.pl.

Zachęcamy do wysłuchania słuchowiska w całości.

Za udostępnienie materiałów serdecznie dziękujemy serwisowi ninateka.pl.