Dziwnie piszą francuscy historycy. Każdy w innej manierze, a jednak coś ich łączy. To lekkie traktowanie tematu, brak ambicji jego wyczerpania, nieustanne dzielenie się z czytelnikami własnymi spostrzeżeniami, wewnętrznymi komentarzami czy wreszcie potrzeba zaprzeczania utartym stwierdzeniom, bez wskazywania w zamian nowych. Ciągłe podkreślanie swojej roli („uważam, że”, „moim zdaniem”, „nie posiadam kompetencji w tym zakresie”) – niby uczciwie, nie udają obiektywizmu jak polscy publicyści historyczni, ale z drugiej strony czytelnik oczekuje przekazu o faktach, a nie stanu świadomości autora.
Robert Fossier nie należy do szkoły Annales, czyli jego praca nie jest zbiorem cytatów z dzieł z epoki, przede wszystkim francuskich (styl historyków idei). W odróżnieniu od Emanuela LeRoy Ladurie nie tka swojej nici z początkowego chaosu ku znakomitemu zakończeniu. I ogólnie cały czas podkreśla, że wie niewiele, tak jak i my. Na plus należy mu przyznać brak cytatów, odwołań do innych historyków (jak to robią autorzy z Annales) czy bibliografii zajmującej jedną trzecią książki (autorzy anglojęzyczni, przy czym u nich bibliografia też jest wyłącznie anglojęzyczna). Jest to zatem pozycja popularnonaukowa, aczkolwiek nie dla każdego. Pewien poziom wiedzy, szczególnie z historii i nauk humanistycznych, trzeba posiadać, aby nadążyć za autorem i zrozumieć jego tok myślenia.
Robert Fossier koncentruje się na świadomości ludzi średniowiecza. I omawia ja problemowo, a nie chronologicznie. Duże rozdziały dzielą się na małe, a te z kolei na podrozdziały. I te ostatnie są podstawową jednostką dziełą. Bowiem Fossier nie ukrywa, że wiemy niewiele, ale dość, by pewne stereotypy obalić, co mu się skutecznie udaje, bez odwoływania się do autorytetów innych dzieł i ich twórców. Co więcej, w przeciwieństwie do autorów ze szkoły Annales, korzysta ze zdobyczy archeologii oraz nauk przyrodniczych. Ale w każdym z podrozdziałów tak naprawdę czytelnik otrzymuje tylko jeden konkret, wiadomość pozytywną, informację o stosunku ludzi „wieków ciemnych” do danej kwestii. To mało, ale pokazuje potencjał francuskiego historyka. Z tym, że czytelnik ma wrażenie, że po znakomitej próbce autor zamiast pogłębiać temat – zmienia go.
Jednym słowem praca ciekawa, ale niezbyt łatwa do czytania, z niewykorzystanym potencjałem.

Dziwnie piszą francuscy historycy. Każdy w innej manierze, a jednak coś ich łączy. To lekkie traktowanie tematu, brak ambicji jego wyczerpania, nieustanne dzielenie się z czytelnikami własnymi spostrzeżeniami, wewnętrznymi komentarzami czy wreszcie potrzeba zaprzeczania utartym stwierdzeniom, bez wskazywania w zamian nowych. Ciągłe podkreślanie swojej roli („uważam, że”,...

Czytając tę książkę, czułem się trochę jakbym czytał wypracowanie maturalne kogoś, kto nie trafił w temat, ale za wszelką cenę chciałby napisać jak najwięcej. 90% książki to przysłowiowe lanie wody. To trochę jakby chcieć sobie zrobić wycieczkę po Europie, ale wszystkie najciekawsze turystycznie regiony oglądać z odległości kilkudziesięciu kilometrów nie wychodząc z auta. Prosimy kierowcę, żeby podjechał w jakiś ładnie wyglądający region, a on mówi, że nie bo nie zna drogi, a w ogóle to wycieczka byłaby za długa. Tak samo z tą książką, gdy tylko autor zachaczy o jakiś ciekawy temat, zaraz pisze, że nie będzie się rozpisywał bo on się nie zna, a w ogóle nie o tym jest książka. I tak co 2-3 strony. Strasznie irytujące. Nie polecam.

Czytając tę książkę, czułem się trochę jakbym czytał wypracowanie maturalne kogoś, kto nie trafił w temat, ale za wszelką cenę chciałby napisać jak najwięcej. 90% książki to przysłowiowe lanie wody. To trochę jakby chcieć sobie zrobić wycieczkę po Europie, ale wszystkie najciekawsze turystycznie regiony oglądać z odległości kilkudziesięciu kilometrów nie wychodząc z auta....

Dużo ogólników i znaków zapytania, irytująco często powtarzane, że dane zagadnienie przekracza kompetencje autora. Plus za oryginalne podejście - świat widziany oczami przeciętnego człowieka.

Dużo ogólników i znaków zapytania, irytująco często powtarzane, że dane zagadnienie przekracza kompetencje autora. Plus za oryginalne podejście - świat widziany oczami przeciętnego człowieka.

Autor przyjął ciekawą formę w swej książce, nie starając się opisywać powszechnie znanych obyczajów rycerskich, dworskich konwenansów, trubadurów, znanych postaci z kręgów władzy czy Kościoła. Główny nacisk położył na przedstawienie życia, sposobu myślenia i zachowania zwykłych ludzi, wykazując w konkluzji, że człowiek średniowieczny, wbrew utartym przesądom, wiele nie różnił się od współczesnego, a w niektórych kwestiach nawet go przewyższał. Fossier pisze o życiu prywatnym, wysiłkach jakie podejmowali ówcześni, wpływie pogody, chorób, stosunku do dzieci, zwierząt itp. Dla kogoś zainteresowanego źródłami sporą wadą książki będzie całkowity brak przypisów, jednakże autor tłumaczy się z tego to już na samym wstępie. Druga wada to zaledwie nikłe odniesienie do metafizyki i uczuć religijnych, ale również i to Fossier wyjaśnia, pisząc, że w takim kontekście źle się czuje i nie potrafiłby dobrze go opisać

Autor przyjął ciekawą formę w swej książce, nie starając się opisywać powszechnie znanych obyczajów rycerskich, dworskich konwenansów, trubadurów, znanych postaci z kręgów władzy czy Kościoła. Główny nacisk położył na przedstawienie życia, sposobu myślenia i zachowania zwykłych ludzi, wykazując w konkluzji, że człowiek średniowieczny, wbrew utartym przesądom, wiele nie...

Autor spogląda na średniowiecze z dystansu, ogólnie opisując życie zewnętrzne i umysłowość ludności z ok. X-XIV w. Niektóre z jego opisów pasują także do innych epok, bowiem celem autora jest pokazanie niezmienności istoty człowieka, ale można w książce znaleźć też kilka szczegółów, głównie z terenów Francji.

Autor spogląda na średniowiecze z dystansu, ogólnie opisując życie zewnętrzne i umysłowość ludności z ok. X-XIV w. Niektóre z jego opisów pasują także do innych epok, bowiem celem autora jest pokazanie niezmienności istoty człowieka, ale można w książce znaleźć też kilka szczegółów, głównie z terenów Francji.