-
ArtykułyTeatr Telewizji powraca. „Cudzoziemka” Kuncewiczowej już wkrótce w TVPKonrad Wrzesiński1
-
ArtykułyCzytamy w weekend. 17 maja 2024LubimyCzytać287
-
Artykuły„Nieobliczalna” – widzieliśmy film na podstawie książki Magdy Stachuli. Gwiazdy w obsadzieEwa Cieślik3
-
Artykuły„Historia sztuki bez mężczyzn”, czyli mikrokosmos świata. Katy Hessel kwestionuje kanonEwa Cieślik14
Cytaty z tagiem "nowożytność" [6]
[ + Dodaj cytat]Najbardziej unikali wody najżarliwsi katolicy – Hiszpanie, Francuzi i Polacy (czego objawem był występujący zarówno u biedoty, jak i szlachty tzw. plica polonica, czyli polski kołtun – zob. rozdział 7), podczas gdy w krajach protestanckich, zwłaszcza w Niderlandach, Szwajcarii i Niemczech, czystość otoczenia i ciała zaczęła być wartością i wyrazem bogobojności.
Utarło się przekonanie, że niewolnictwo w Europie skończyło się wraz ze starożytnością. Ale to nieprawda. Było trwałym elementem elementem krajobrazu Zachodu i Wschodu do schyłku XIX wieku.
Włóczęga-szarlatan radzi jak od „Złego” chronić siebie i dobytek.
Toć wiele takich sposobów jest. Aby odpędzić moce piekielne, co to z powietrza przyjść mogą, trza do ognia kulek gradowych nawrzucać. Następnie wyrecytować Ojcze nasz, pozdrowienie anielskie, wstęp do Ewangelii św. Jana, oraz nakreślić znak krzyża z przodu, z tyłu i w cztery strony świata. Można li także na ziemi porozkładać rogi, muszle, korale czy palmy poświęcone w Niedzielę Palmową. Wszystkiego tego czarty się wystrzegają i domostwo nasze omijać powinny. Natomiast jeśli by szatan nasze zwierzęta domowe opętał, to wówczas egzorcystę wezwać należy. Akurat ja nie jedną oborę okadzałem, złe oko niwelowałem, a do tego niewiele brałem.
Jednym z najpiękniejszych podarunków, jakie los zachował dla nas ze starożytności, są bez wątpienia dzieła Platona. [...] Jednak trudności z przedstawianiem jej na podstawie tych dzieł wynikają z tego, że filozofia ta była w różnych okresach różnie ujmowana, w szczególności zaś wielokrotnie dotykały jej niezdarne ręce ludzi nowożytnych, którzy - niezdolni do duchowego ujęcia tego, co duchowe - narzucili jej swoje prostackie wyobrażenia albo też uznali za najbardziej istotne i godne uwagi w filozofii Platona to, co faktycznie nie należy do filozofii [mity], ale do sposobu przedstawiania. Tym, co utrudnia zrozumienie filozofii Platona, jest w zasadzie tylko filozoficzna ignorancja (4).
Bajka jest potrzebą wszystkich czasów i narodów. Dowodem tego — jej żywotność. Znajdujemy ją w najstarszych pomnikach chaldejskich z przed czterech tysięcy lat, znajdujemy ją w Grecyi i Rzymie, w średniowiecznej i nowożytnej Europie. Znamiennym jest fakt, iż w wielu literaturach pierwszemi drukowanemi książkami w języku ojczystym są zbiory bajek.
Rzecz jasna siły nowożytności - rozum, nauka, humanizm, prawa jednostki - nie działały konsekwentnie w jednym kierunku, nie zaprowadzą na świecie utopii ani nie położą kresu tarciom i ranom, które wiążą się z byciem człowiekiem. Jednak do wszystkich korzyści przyniesionych nam przez nowożytność w dziedzinie zdrowia, doświadczenia i wiedzy możemy dodać jej rolę w zmniejszeniu przemocy.