Byłem ciekawy lektury najnowszej powieści Jarosława Czechowicza pod tytułem „Gorsza”. Ukazała się ona nakładem wydawnictwa Czarna Owca. Autor jest mieszkającym w Wieliczce nauczycielem języka polskiego. Dał się już poznać czytelnikom ze swoich poprzednich powieści, chociaż dla mnie było to pierwsze zetknięcie z jego twórczością.

Nieco intrygujący tytuł i nie mniej intrygująca okładka przykuły moją uwagę. Akcja najnowszej powieści Czechowicza rozgrywa się w Krakowie. Jej główną bohaterką jest Magda, która pracuje jako kierowca miejskiego autobusu. Stąd też ważną rolę odgrywa miejska topografia oraz trasy linii autobusowych. Tak się składa, że również mieszkam w Krakowie i również regularnie korzystam z komunikacji miejskiej (chociaż na co dzień z tramwajów) toteż ten wątek skupił moją uwagę. Mamy możliwość spojrzeć na funkcjonowanie komunikacji nie z pozycji pasażera, lecz kierowcy. Magda lubi swoją pracę, stara się nie narzekać, chociaż również jej przytrafiają się nachalni i gburowaci pasażerowie czy stresujące sytuacje. Mimo to wydaje się, że kobieta prowadzi spokojne i poukładane życie.

Jednak „Gorsza” to nie jest powieść obyczajowa o kobiecie prowadzącej miejskie autobusy. Nic bardziej mylnego. To mroczny thriller psychologiczny, już od pierwszego zdania wytrącający czytelnika z jego strefy komfortu. To cecha współczesnych powieści: zaczynają się niejako od trzęsienia ziemi, a potem napięcie tylko rośnie. Autorzy rzadko kiedy powoli wprowadzają czytelnika w opisywaną historię. Niemal od razu znajdujemy się w oku cyklonu. Zabieg ten zastosował również Jarosław Czechowicz. Dopiero z czasem wszystkie elementy układanki wskakują na swoje miejsce i wyłania się z nich właściwy obraz sytuacji. Bardzo mroczny i niepokojący obraz, dodam od razu.

Ale po kolei. Życie Magdy zmienia się pewnego dnia, gdy w autobusie spotyka kogoś, kogo miała nadzieję już nigdy nie zobaczyć. W jednej chwili wracają wspomnienia i obrazy z przeszłości. Szybko okazuje się, że Magda nie zapomniała. Kobieta ciągle żyje przeszłością, od której nie potrafi się uwolnić. Czechowicz sięga po sprawdzony i wielokrotnie wykorzystywany motyw. Wydarzenia, które miały miejsce w dzieciństwie rzutują na nasze dorosłe życie. Tak po prostu jest, chociaż byśmy się oszukiwali, że to nieprawda.

Magda obecnie jest niezależną, pracującą kobietą. Jednak nie zawsze tak było. Kiedyś była inna. Była ofiarą, która nie umiała stawić czoła swoim prześladowcom. Była ofiarą, która nie znajdowała zrozumienia u dorosłych. Na każdym kroku gnębiona i poniżana.

Czy teraz, po latach nadszedł czas zapłaty? Czy możliwe jest wyrównanie rachunków?
Autor – sam będąc nauczycielem – stworzył mroczną i niepokojącą fabułę. Dotknął tematu przemocy w szkole. Przemocy cichej, subtelnej, ale jednak niezwykle bolesnej i zdolnej zniszczyć czyjeś życie.

„Gorsza” to powieść, którą czyta się szybko mimo jej mrocznego klimatu. Chcemy po prostu poznać jej zakończenie, które jest dość przewrotne, chociaż już od dłuższego czasu przeczuwamy, o co w tym wszystkim chodzi. Kim jest Magda? Jaką traumę z przeszłości nosi w sobie? Kogo spotyka pewnego dnia w miejskim autobusie? Wreszcie pytanie najważniejsze: czy można zapomnieć o przeszłości?

Jarosław Czechowicz napisał niepokojący thriller, który nie pozostawia obojętnym. Powieść wywołuje w nas wiele emocji i skłania do stawiania pytań, na które nie ma łatwych odpowiedzi. Myślę, że to tytuł godny polecenia miłośnikom thrillerów.

Wojciech Sobański