Na pozór opowieści wydają się dziwnie niedobrane. Niektóre są bardzo krótkie i ledwo uchylają przed nami drzwi do niesamowitego świata kreowanego przez pisarkę. Kończą się niespodziewanie, pozostawiając nie tyle uczucie niedopowiedzenia, co przyjemny niedosyt. Inne ciągną się leniwie, powoli odkrywając przed czytelnikiem sekrety wyobcowanych, samotnych oraz pełnych obaw bohaterów. Dość powiedzieć, że ostatnie opowiadanie – nagrodzone World Fantasy Award „Magiczne dziecko” – zajmuje niemal połowę książki.

Autorka bawi się formą, sięga po różnorodne konwencje i sposoby narracji, a przy tym sprawnie miesza tonacje – raz straszy, innym razem bawi, by po chwili pogrążyć czytelników w melancholii. Wszystkie opowiadania zanurzone są jednak w onirycznej rzeczywistości i stanowią świadectwo niezwykłej wyobraźni amerykańskiej pisarki. Nawet jeśli niektóre historie są nieco bardziej groteskowe (jak otwierające zbiór „Pani Sorensen i Sasquatch” czy tytułowe „Straszliwe młode damy”), a inne uderzają w wysokie tony (jak chociażby „Otwórz drzwi, a wleje się światło”), wszystkie łączy osobliwy, surrealistyczny charakter właściwy dla stylu autorki.

Nastrój opowieści ze zbioru Kelly Barnhill porównywany jest do filmów Tima Burtona. Trudno się tutaj nie zgodzić ze względu na zamiłowanie autorki do groteski, mroczny klimat i zgrabne łączenie realizmu z elementami fantastycznymi. Jeśli jednak miałabym iść tropem filmowym, to kilka opowiadań ustawiłabym bliżej dzieł Davida Cronenberga. Owszem, jest tu dużo bartonowskiej baśniowości i dziwności, ale w takich tytułach jak „Straszliwe młode damy”, „Historia przedwczesnej śmierci Rony Drake” czy „Owad i astronom. Historia pewnej miłości” mamy do czynienia z literackim body horrorem. Obrazowo opisywane deformacje i metamorfozy, fascynacja cielesnością czy w końcu problemy z tożsamością bohaterów pozwalają autorce stworzyć gęstą atmosferę grozy.

Tym, co najdobitniej spaja wszystkie historie, są niesamowite postaci kobiece. Czasem od początku brylują na pierwszym planie, a czasem skrywają się w cieniu historii, aby w odpowiednim momencie przykuć uwagę czytelnika. Łączy je odwaga, siła i niezależność. Często opisywane są z perspektywy męskich bohaterów – stają się wtedy osobliwymi obiektami fascynacji, niezwykłymi istotami, które podążają własnymi, nieprzewidywalnymi drogami. To one wydają się wprowadzać magiczny element w rzeczywistość opisaną przez autorkę, chociaż w niektórych opowiadaniach niewątpliwie bliżej im do wiedźm niż czarodziejek.

Kelly Barnhill nie udało się uniknąć problemu charakterystycznego dla zbiorów opowiadań – nierównego poziomu historii. Znajdziemy tu tytuły („Druga żona wypychacza zwierząt”, „Owad i astronom. Historia pewnej miłości”), które – choć udane – nie doskakują do poziomu najlepszych opowieści z tomu. Różnorodność opowiadań daje jednak każdemu czytelnikowi szansę na wyłowienie z tomu swojej własnej perełki. Do mnie wyjątkowo przemówiła „Elegia dla Gabrielle, patronki uzdrowicieli, dziewek nierządnych i szlachetnych złodziei” – pełna magii historia dziewczyny, która czuje niezwykłą więź z morzem.

Chociaż autorka czerpie z konwencji baśni, trudno w jej opowiadaniach szukać łatwych rozwiązań czy morałów. Nie ma tu jednoznacznych odpowiedzi, podziału na „tych dobrych” i „tych złych” czy prostych wyborów. Opisane kunsztownym stylem historie zadziwiają, poruszają, ale przede wszystkim skłaniają do przemyśleń nad skomplikowanym ludzkim losem. Nie liczcie więc na zwyczajowe „i żyli długo i szczęśliwie” – opowiadania z tego zbioru nie kończą się wraz z ostatnią stroną, ale żyją własnym życiem w wyobraźni czytelnika.

Magdalena Wilk