Krzycki, który ledwie uszedł z życiem po zatruciu cyjanowodorem, oszukuje system opieki szpitalnej i brawurowo ucieka. Ściga się z czasem, którego jest coraz mniej, aby uratować zaginionego przyjaciela – podkomisarza Lucka Bałysia. Nie ma nikogo, na kim mógłby polegać, a jego jedynym wsparciem jest wierna suka Lala. Miejscowa policja bada sprawę brutalnie zamordowanego wójta Kuleszy i babrze się we własnych intrygach, aby jeszcze dodatkowo pomagać zbiegowi w poszukiwaniach Lucka. Na dodatek po piętach depczą mu uwikłani pośrednio w zaginięcie Lucka policjanci i Dudas chcący pomścić śmierć brata. Opis z okładki – „Jest ścigającym i ściganym. Piekielną drogę oświetlają pulsujące czerwone światła turbin wiatrowych w akompaniamencie przeraźliwego psiego skowytu” – idealnie oddaje mroczną atmosferę i wręcz fizycznie duszący klimat pomorskich bagien i lasów.

Nie da się uniknąć porównań z pierwszym tomem. Na szczęście wciąż widać lekkość stylu pisania, naturalność przy tworzeniu tła historycznego i społecznego. Czasy wojenne nas nie przytłaczają, a bunkry i fortyfikacje czy rekonstrukcje historyczne nie zostały przedstawione nachalnie. Dialogi i charakterystykę postaci z pomorskich wiosek czyta się z przyjemnością. Postaci drugoplanowe, jak Dudas, Benek czy Latawiec – każda ma swoją oryginalną osobowość, a ich wewnętrzny świat został wiarygodnie przedstawiony, od psychopatologii po swoiste rozdwojenie jaźni. Nie ma czarno-białych bohaterów. Krzyckiemu nie zawsze się współczuje, tak samo jak nie zawsze lubi się Lucka Bałysia.

Podkreślić należy, bo buduje to specyficzny, inny klimat powieści, że jest tu dużo filozofowania i dylematów moralnych. Krzycki w swoistym amoku, majacząc pod wpływem choroby i osłabienia, jadąc do Berlina czy skradając się słupskimi lasami, „zabawia” Lalę wieloma głębokimi rozważaniami. Są one bardzo uniwersalne i aktualne. „Skowyt nocy” to nie jest prosty kryminał – jest w nim jedno, a nawet dwa dna, niekoniecznie tylko mułu, który widzi Lucek ze swojego piwnicznego okienka. Pozwolę sobie zacytować jeden monolog Andrzeja do Lali, gdy ten rozważał swoje wystąpienie z policji, a który w epoce COVID-19 i akcji #czytamwdomu #kupujeksiazki jest niezwykle trafny:

„Skowyt nocy” podobał mi się odrobinę mniej niż „Wiatraki” z tego powodu, że akcja prowadzona jest mniej dynamicznie i nabiera rozpędu dopiero w połowie powieści, przynosząc trochę chaotyczną kulminację wyjaśnień różnych wątków na samym końcu. Niemniej to nadal jest literatura najwyższej próby. Przepiękny język autora (w końcu literaturoznawcy) i plastyczność obrazów, jakie maluje czytelnikom, są niespotykane w tak komercyjnym gatunku, jakim jest kryminał. Jestem fanką Krzysztofa A. Zajasa i nie mogę doczekać się kolejnego tomu przygód Krzyckiego i Bałysia, ale zarazem smutek mnie przepełnia na myśl, że to będzie zakończenie trylogii pomorskiej. Trylogii, która moim zdaniem już zapisała się swoją unikalną jakością w historii polskiego kryminału!

Alicja Klebba