Zaskakująca jest reporterska wręcz pasja wyzierająca z tych nowel. Popularność Sienkiewiczowskiej Trylogii każe nam myśleć o pisarzu jako o mistrzu wielkiej formy epickiej, Tymczasem nowele dowodzą umiejętności koncentrowania zdarzeń i budowania wyrazistej linii dramatycznej aż do jednoznacznego rozwiązania. Sienkiewicz nie cofa się ani przed brutalnością opisywanych realiów, ani przed rzadką w XIX-wiecznej nowelistyce ironią i dystansem wobec opisywanego świata.

Spis treści:
Szkice węglem
Janko Muzykant
Bartek Zwycięstwa
Za chlebem
Wspomnienia z Maripozy
Latarnik
Sachem
Stary sługa
Hania
Selim Mirza
Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela
Ta trzecia