Mały Oświęcim. Dziecięcy obóz w Łodzi

Jolanta Sowińska-Gogacz, Błażej Torański

8,4 / 10

39 ocen 14 opinii

Wydawnictwo: Prószyński i S-ka literatura faktu

312 str.

Data wydania:: 2020-09-15
Data 1. wyd. pol.:: 2020-09-15
Liczba stron:: 312
Język:: polski
ISBN:: 9788381693370
Wydawnictwo:: Prószyński i S-ka
Tagi:: Literatura polska historia

Dodaj do pakietu

Kategoria:: literatura faktu
Data wydania:: 2020-09-15
Liczba stron:: 312
Język:: polski
ISBN:: 9788381693370
Tagi:: Literatura polska historia

Dodaj do pakietu

Przemilczana opowieść o jedynym niemieckim dziecięcym obozie koncentracyjnym na terenach Polski.

Obóz przy ulicy Przemysłowej - obóz koncentracyjny dla polskich dzieci, utworzony na terenie łódzkiego getta. Trafiały tam dzieci od szóstego do szesnastego roku życia. Zmuszano je do pracy ponad siły, bito, głodzono i "wychowywano" morderczymi ćwiczeniami czy polewaniem zimną wodą i zmuszaniem do stania na mrozie.

Helenka w momencie osadzenia miała jedenaście lat. Do dzisiaj w nocy budzi się co godzinę.

Zuzanna też miała jedenaście lat. W pierwszej pracy po wojnie przed dyrektorem stawała jak przed komendantem.

Leon trafił do obozu jako dziewięciolatek. Co noc krzyczy i płacze.

Kiedy słyszą nazwisko Pohl, robi im się słabo. Eugenia Pohl była jedną z najokrutniejszych strażniczek obozu - katowała dzieci, polewaniem zimną wodą skazywała je na śmierć przez wychłodzenie.

Opowieść o miejscu, które skazano na zapomnienie. Opowieść, która oddaje głos ostatnim świadkom. Opowieść o dziecięcym piekle.

Średnia ocen

8,4 / 10

39 ocen 14 opinii

Oceń przeczytaną książkę

Dodaj książkę do biblioteczki

Porównaj ceny

Porównywarka z zawsze aktualnymi cenami
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.

Poczekaj, szukamy dla Ciebie najlepszych ofert

Książki autora

0,0

Knebel Błażej Torański

Okładka książki Knebel. Cenzura w PRL-u Błażej Torański

5,7

Knebel. Cenzur... Błażej Torański

więcej

Podobne książki

Okładka książki Siwy dym Krzysztof Kopka

6,8

Siwy dym Krzysztof Kopka

Okładka książki Skandale angielskich dworów. Prywatne życie arystokracji Marek Rybarczyk

6,1

Skandale angie... Marek Rybarczyk

Okładka książki The Shishi Dov Silverman

10,0

The Shishi Dov Silverman

Okładka książki Mircyl czyli zdrowa komedia szpitalna Antoni Baltus

10,0

Mircyl czyli z... Antoni Baltus

Okładka książki Oni grobu nie mają Stanisław Kosch

10,0

Oni grobu nie ... Stanisław Kosch

Oficjalne recenzje i

Niemcy dzieciom zgotowali ten los

„Warto bowiem wiedzieć, że od grudnia 1942 roku aż do wyzwolenia miasta w styczniu 1945 funkcjonował w Łodzi obóz koncentracyjny dla polskich dzieci. Dwadzieścia pięć miesięcy głodu, bólu, upokorzeń, pracy ponad siły. Piekło bez wyjścia, bez końca”.

W ostatnim czasie ukazuje się bardzo dużo książek z tak zwanej literatury obozowej. Niektórzy mogą wręcz zadać pytanie, czy warto jeszcze pisać takie książki. Wszak od II wojny światowej upłynęło już tyle lat, wszystkie jej aspekty zostały zbadane i opisane. Jednak takie książki nie tylko warto, ale wręcz należy pisać. Naszym obowiązkiem winna być troska o to, aby nikt nigdy nie zapomniał o koszmarze II wojny światowej. O niemieckich obozach śmierci, o straszliwym i niewyobrażalnym cierpieniu.

Doskonałym tego przykładem jest publikacja Jolanty Sowińskiej-Gogacz i Błażeja Torańskiego pod tytułem „Mały Oświęcim. Dziecięcy obóz w Łodzi”. Ukazała się ona nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka. Jej autorzy to dziennikarze i publicyści. Ich wspólna praca dała niesamowity efekt. Wszyscy bowiem słyszeli o obozie w Auschwitz i innych niemieckich obozach zagłady. Czy wiedzieliśmy jednak, że w Łodzi, tuż obok żydowskiego getta, Niemcy urządzili obóz dla polskich dzieci. Tak, obóz dla słabych i bezbronnych dzieci. Było to coś niewyobrażalnego, nawet jak na zbrodnicze niemieckie standardy.

Książka została podzielona przez autorów na dwie części. Pierwsza z nich opisuje historię łódzkiego obozu na ulicy Przemysłowej. Dowiemy się, z jakich powodów dzieci były umieszczane obozie. Trafiały tam przede wszystkim dzieci AK-owców i innych konspiratorów, walczących z III Rzeszą. Osobną grupę stanowiły dzieci Świadków Jehowy, zamykane za to, że „rodzice wychowują je w duchu wrogim państwu”. Ich przekazanie do obozu jest bezwzględnie konieczne – argumentowały Niemieckie władze. Spora liczba dzieci to sieroty, które nie miały nikogo. Do obozu trafiały za żebractwo, czy kradzież jabłka Niemcom. Dzieci były więzione głównie za polskość. Niemcy robiły wszystko, aby je zgermanizować. W obozie był zakaz mówienia po polsku. Wszystkie komendy strażników były po niemiecku.

Wiele dzieci wywieziono do Niemiec i przekazano na wychowanie niemieckim rodzinom. Odnalezione po wojnie, nie potrafiły wymówić słowa po polsku.

Sam obóz był niczym „środek piekła”. Panowały w nim straszne warunki. Głód, bicie, choroby, tortury – to wszystko było udziałem osadzonych. Osadzonych, którzy byli przecież dziećmi. Co musieli przeżywać, wyrwani ze swojego środowiska, całkowicie zależni od bezwzględnych i okrutnych strażników?

Wśród kadry wyróżniającą się osobą była Genowefa Pohl vel Eugenia Pol. Zapamiętali ją wszyscy, którzy byli osadzeni w obozie. Nie wszyscy jednak oceniają ją tak samo negatywnie. Nie zmienia to faktu, że kobieta ta dopuszczała się strasznych okrucieństw. Po II wojnie światowej dalej mieszkała w Łodzi pod zmienionym nazwiskiem. Przed sądem stanęła dopiero w latach 70.
Zapyta ktoś, co dzieci robiły w obozie? Odpowiedź jest banalnie prosta – pracowały na chwałę Rzeszy. Kruche, wiecznie głodne istotki, musiały wykonywać niewolniczą pracę dla Niemców.
Wyzwolenie obozu – niestety – nie oznaczało końca gehenny jego więźniów. Wielu nie miało dokąd pójść. Opiekowali się nimi dobrzy ludzie. Dla komunistów ci, którzy przeżyli byli niewygodni. Jako dzieci polskich patriotów były z definicji wrogami nowej władzy. Niektórych oskarżano o szpiegostwo na rzecz Amerykanów, sam obóz zaś skazano na zapomnienie. Nie mówiono o nim, stanowił białą plamę w historii.

Druga część książki – mniej obszerna – nosi tytuł „współczesność”. Autorzy zamieścili swoje rozmowy z ocalałymi z obozu, opisali różne formy upamiętnienia tego miejsca. Jolanta Sowińska-Gogacz i Błażej Torański nie ukrywają, że chcą ocalić obóz od zapomnienia. Dzieciom w nim przebywającym chcą zwrócić pamięć. Według mnie swoją książką świetnie wywiązują się z tego zadania.

„Mały Oświęcim. Dziecięcy obóz w Łodzi” to wstrząsająca lektura, o kolejnym piekle na ziemi, które urządzili Niemcy. Autorom należy się uznanie, za świetnie wykonaną pracę. Otrzymaliśmy bowiem niezwykle ciekawą książkę, chociaż opowiadającą tragiczną historię.

Dużym plusem publikacji są zdjęcia, ilustracje, fragmenty listów wysyłanych przez dzieci. Wszystko to bardzo dotyka czytelnika i nie pozwala być obojętnym. Gorąco zachęcam do lektury książki i proszę: pamiętajmy. Któż będzie pamiętał o naszej historii, jeśli nie my sami? Raczej nie „kulturalni” Niemcy.

Wojciech Sobański

[ 2 ]

Link do recenzji

281

198

Oceny

Średnia ocen

8,4 / 10

39 ocen

Twoja ocena

0 / 10

10 ocen

7 ocen

13 ocen

5 ocen

2 ocen

0 ocen

Opinie [14]

Sortuj:

Fit_crime

03.12.2020

6 / 10

Na półkach:

Książka godna polecenia. Bardzo szybko się czyta. Daję 4 gwiazdki z uwagi na jeden dość poważny błąd. Nie jest prawdą, że w obozie w Konstantynowie Łódzkim był obóz przesiedleńczy. Zgodnie z klasyfikacją niemiecką można przyznać autorce racje, ale z punktu widzenia realiów, tak nie było. Warunki były zbliżone do warunków KL w Łodzi. Co więcej, nie jest prawdą, że w...

więcej

Pokaż mimo to

[ 1 ]

615

Maria Kańtoch

01.12.2020

Na półkach:

Brak mi słów, aby opisać, co czuję po przeczytaniu tej książki, łzy się cisną do oczu...

Pokaż mimo to

[ 2 ]

251

Tinka

30.11.2020

9 / 10

Na półkach:

Wstrząsające relacje byłych więźniów obozu na Przemysłowej. Kazdy powinien przeczytać.

Pokaż mimo to

[ 2 ]

703

689

knigoholiczka

18.11.2020

9 / 10

Na półkach: , ,

Dziś opisywana przeze mnie pozycja to chyba jedna z najbardziej przejmujących książek, którą ostatnio miałam okazję przeczytać. Jednocześnie poczułam ukłucie serca ponieważ wielokrotnie w swoich recenzjach wspominam o ocalaniu wydarzeń z II wojny światowej od zapomnienia (ponieważ bezpośrednich jej świadków jest coraz mniej) tymczasem sami niewiele o nich wiemy i, co tu dużo mówić nie wiemy o wielu rzeczach. "Mały Oświęcim..." pokazuje o czym nie mieliśmy jeszcze pojęcia. Ile jeszcze jest takich miejsc?
Czy wiedzieliście, że w Łodzi istniał obóz koncentracyjny na terenie getta, w którym nie było dorosłych, więziono tylko dzieci. W dokumentach zapisano, że zwożono do niego dzieci w wieku 8 do 16 lat, jednak tak naprawdę były tam też dwulatki.
Książka wyciska łzy. Ogrom okrucieństwa, jakiego doświadczyły dzieci jest wielki. Myślę, że nawet najbardziej odporny człowiek, mało wrażliwy przy książce poczuje ukłucie serca.
Pozycja została bardzo dobrze przygotowana. Znajdziemy w niej wszystko co potrzebne: opisy obozowej rzeczywistości, jak wyglądało wyzwolenie oraz o współczesności. Przeczytamy też opisy przyjaźni oraz wymyślnych tortur, jakim były poddawane dzieci. Bardzo rzadko znajdujemy książkę które tak traktują ten temat. Tym, po które sięgałam- zawsze czegoś brakowało. Niedokończone opowieści, brak niektórych elementów. W przypadku "Małego Oświęcimia.." naprawdę nie ma się do czego "przyczepić". Nic nie brakuje- autorzy opowiedzieli o każdej dziedzinie życia obozowego. Widać ogrom poświęconej pracy, ilość spotkań z byłymi więźniami czy przeszukiwania akt sądowych, zeznań. Dodatkowo- znajdziemy też wiele zdjęć. Jedyne czego mi tak ociupinkę, odrobinkę brakowało to biogramów uwięzionych w łódzkim obozie: chciałabym dowiedzieć się czym się zajmowali nie musząc szukać w internecie.
Podsumowując- jest to bardzo ważna pozycja, którą będę polecać wszystkim. Warto mieć ją w swojej biblioteczce.

www.recenzjeknigoholiczki.blogspot.com

więcej

Pokaż mimo to

[ 7 ]

253

Jakub

16.11.2020

7 / 10

Na półkach:

Książka ta jest niewąpliwie bardzo cenna, porusza temat zapomniany, nieznany, właściwie dopiero teray odkrywany, nadal czekający na właściwe naukowanie opracowanie. Zawiera liczne wypowiedzi ostatnich świadków historii, ostatnich żyjących ofiar niemieckiego nazistowskiego obozu dla dzieci, dzięki czemu chroni historię ich cierpienia od zapomnienia. Jest to trudna lektura, nie można przejść obok niej obojętnie. Opisy aktów sadyzmu popełnianych na niewinnych dzieciach są wstrząsające, bolesne, wywołują uczucie bezradności. Niezwkle mało tu pokrzepiających wątków, chwil wytchnienia od codziennej męki, opisów wydarzeń, które świadczyłyby o zachowaniu ludzkich odruchów w nieludzkich czasach. Jest to raczej świadectwo niekończącego się cierpienia, upokorzenia, strachu, głodu, wyczerpania, szaleństwa, śmierci. To właśnie dlatego ta lektura jest tak bolesna. Tym niemniej nie jest to książka doskonała. Fragmenty, gdzie milkną świadkowie, a pojawia się komentarz autorki, pozostawiają wiele do życzenia, podobie jak struktura całej książki. Pod względem narracyjnym mamy więc do czynienia z niezliczonami powtórzeniami, brakiem uporządkowania treści, dość słabą polszczyną opartą na krótkich, lakonicznych zdaniach, z tendencją do emocjonalizacji, tak jakby same relacje ocalałych były nie dość emocjonalne. Irytują niemające nic wspólnego z treścią książki lub wprowadzające na siłę ironię wstawki, takie jak na przykład:
"Zło panoszy się wszędzie. Dzienne motyle stanowią jedynie pięć procent wszystkich gatunków."
"Starożytni mówili, że zmarli wybierają żywych, by ich rękami dokończyć swoje sprawy na ziemi."
"A tyfus to na wojnie fajna choroba, praktyczna bardzo. Biegunka, gorączka, odwodnienie, maligna. Kilka dni. Sprawny koniec. "
Ostatnia część, poświęcona czasom współczesnym, mogłaby zostać zredukowana. Wątpię, by jakiegoś czytelnika interesowało, o jakiej porze autorka wraca pociągiem do domu, jak długo szuka osoby do wywiadu pośród wielkiego blokowiska albo jak wygląda jej spacer po starówce Inowrocławia. Te wypowiedzi, typowe raczej dla narracji reportażu, zwyczajnie nie łączą się w jedną całość z pozostałymi rozdziałami. Poważnym błędem jest brak podpisów pod fotografiami, które wskazywałyby ich pochodzenie. Mimo że jest to literatura popularno-naukowa, a nie naukowa, publikacja ta z pewnością zyskałaby wiele, gdyby opatrzono ją naukowym wstępem, na przykład jakiegoś łódzkiego historyka. Autorka informuje na przykład, że nieznana jest dokładna liczba dzieci-więźniów, lecz nie cytuje żadnych szacunków, stąd nie wiemy, czy na przez obóz na Przemysłowej przewinęło się 5.000 czy 25.000 osób.
Mimo powyższych uwag jest to lektura godna polecenia, której fragmenty powinno się wykorzystywać w celach edukacyjnych. Może przyczyni się ona także do większego zainteresowania tematem, który przez lata był zapomniany nawet przez rodowitych łodzian.

więcej

Pokaż mimo to

[ 0 ]

1379

244

Monika

05.11.2020

8 / 10

Na półkach:

To ludzie ludziom zgotowali ten los.... Książka, którą warto przeczytać. Lektura ciężka, ale skutecznie przypomina, że teraz jednak mamy dobrze.

Pokaż mimo to

[ 4 ]

Justyna91

19.10.2020

10 / 10

Na półkach:

Przewracam kartki tej historii ze łzami w oczach, w wielkim szoku i niedowierzaniu. Sama mam dwójkę małych dzieci i jestem bardzo wrażliwa na krzywdę małych dzieci. Nie mieści mi się w głowie- jak tak można?! Jestem wstrząśnięta.
Książka, którą każdy musi przeczytać! Ja wcześniej nie miałam pojęcia o istnieniu obozu dla małych dzieci w Łodzi. Chylę czoła przed wszystkimi,...

więcej

Pokaż mimo to

[ 4 ]

Ania

19.10.2020

10 / 10

Na półkach:

"... Tego obozu liczby nie dotyczą. Tam, gdzie umiera dziecko, umiera cały świat.. "
Przerażające, niewyobrażalne ale bardzo potrzebne historii, wspomnienia i świadectwa.

Pokaż mimo to

[ 4 ]

1271

598

Maleństwo

06.10.2020

10 / 10

Na półkach:

To jedna z najważniejszych książek, jakie w swoim życiu czytałam. Niesamowicie przejmująca, mówiąca o straszliwościach tego, co działo się zaledwie 80 lat temu w Łodzi, przy ul. Przemysłowej. Jak można dwu, trzyletnie dzieci zamykać w obozach? Jak można pozbawić dziesięcioletniego chłopca najbliższej rodziny? Pytanie "Jak można?”, powtarzane nawet kilka dni nie wyczerpie oburzenia nad okrucieństwem tamtych ludzi. I za co? Za kilogram ziemniaków szmuglowanych do domu, gdzie czekała mama z czworgiem rodzeństwa? Za rodziców, którzy walczyli o Polskę?, Za to, że maluch nie miał domu?
Książka „Mały Oświęcim” opowiada o losach więźniów zamkniętych w obozie w Łodzi przy ul. Przemysłowej. Obóz ukryty przez światem, z którego nie było ucieczki. Umiejscowiony został na terenie łódzkiego getta, więc jak uciec? Do getta? Żydzi wiedzieli, że za przyprowadzenie małego uciekiniera dostaną bochenek chleba. Nie było nadziei.
W obozie umieszczano dzieci od 6 do 16 roku życia, ale z relacji świadków wynika, że były tam również dzieci maleńkie, dwu, trzyletnie. Sporadycznie przebywały tam również niemowlęta, ale ich losy rozpłynęły się w odmętach historii.
Książka podzielona jest na dwie części. Nie wiem, która zrobiła na mnie większe wrażenie, która mną bardziej wstrząsnęła. Jedna jest straszna przez to, o czym opowiada, druga przez to, jak opowiada. Pierwsza to wspomnienia z obozu. Opis strasznego życia, ponad siły dorosłych, a co dopiero dzieci. Dwie pajdki chleba, brunatna "kawa" i zupa na obiad, która często nie nadawała się do jedzenia, bo pływały w niej szmaty i robaki. Dzieci wiedziały, że nie wolno jeść czarnych robaków, bo się od nich umiera, ale jeżeli są białe albo żółtawe to jak najbardziej. Przy takim wyżywieniu dzieci pracowały od siódmej rano do wieczora. Prace były różne: lżejsze i ciężkie ponad miarę malucha Najgorzej jednak było jak nie było pracy, bo wówczas Niemcy wymyślali różne „ciekawe” zajęcia. Na przykład przelewanie odchodów z wiadra do wiadra, albo przewożenie taczkami piasku raz w jedną raz w drugą stronę. Bite, poniżane, głodne i zalęknione... Niemicy dzieciom zgotowali ten los.
Druga część książki to spotkania z osobami, których wspomnienia stanowią podstawę części pierwszej. Myślicie, że łatwiejsza część dla czytelnika? Nic bardziej mylnego! To nie są wywiady, a krótkie zdjęcia, chwile byłych więźniów uchwycone przez autorkę na kartach tej książki. Niezmiernie wzruszające krótkie scenki pokazujące, jak obozowy okres wpłynął na współczesne życie tych ludzi. Oto mężczyzna, który co noc budzi się z płaczem. Od tylu lat... co noc... Oto kobieta, która pierwsze słowo wspomnień wypowiada po 7 minutach milczenia. Co działo się w jej głowie przez te siedem minut? Jakie okropności musiała sobie przypomnieć. Z wszystkich wypowiedzi wypływa żal, że tak mało ludzi pamięta o dzieciach z Przemysłowej. Żal, że poprzednia władza próbowała wymazać pamięć o tym obozie. Ta część książki dużo bardziej mną wstrząsnęła. Kiedy uświadomiłam sobie jak straszne wspomnienia Ci ludzie muszą w sobie nosić przez dziesiątki lat.
To jest książka dokument, książka pomnik i książka pamiętnik. Może zabrzmi to pompatycznie, ale ta książka z twarzą chłopca na okładce powinna być czymś ważnym dla całego naszego kraju. W prostych słowach, bez ogródek, bez zbędnego przekonywania o okrucieństwie opiekunów, (bo do tego nie trzeba przekonywać) strzela w serce czytelnika potwornymi wspomnieniami o losie sześcio, siedmiolatków.
Na zakończenie dodam, że (choć to może źle zabrzmi w odniesieniu do tej książki) całość bardzo dobrze mi się czytało. Autorka ma wyjątkowo prosty styl, przez co wspomnienia naszych bohaterów nabierają trudnej do określenia ostrości. Wchodzą w duszę czytelnika niczym nóż w masło. I tak już zostają.

więcej

Pokaż mimo to

[ 6 ]