Historia polskiej sztuki animacji, jej dokonania i najważniejsi twórcy, od jej początków do czasów najnowszych

Polski Film Animowany to publikacja pod redakcją Marcina Giżyckiego i Bogusława Zmudzińskiego, w której krytycy i historycy filmowi przedstawiają historię polskiej sztuki animacji, jej dokonania i najważniejszych twórców, od jej początków do czasów najnowszych. Wśród autorów antologii znaleźli się Jerzy Armata (lata 1981-1990, animacje dla dzieci),Mariusz Frukacz (o nauczaniu animacji),Mateusz Solarz (animacja i muzyka),Adriana Prodeus (lata 1991-2008),Ryszard Haja (twórczość na emigracji) oraz redaktorzy tomu. Książkę uzupełnia obszerny, kilkudziesięciostronicowy indeks, zawierający biogramy polskich twórców animacji oraz bogata warstwa fotograficzna. Okładka i projekt graficzny książki jest dziełem Grupy Twożywo.

Mimo że polska animacja odnosiła na świecie sukcesy nie mniejsze niż film fabularny i dokumentalny, to poświęcono jej znacznie mniej miejsca w druku. Polski film animowany 1945-1976 nieżyjącego już Andrzeja Kossakowskiego – ostatnia i jedyna jak dotąd książka poświęcona wyłącznie temu tematowi – ukazała się ponad czterdzieści lat temu i była skromną, czarno-białą publikacją. Od tego czasu powstały w Polsce – w Krakowie, Łodzi i Poznaniu – trzy międzynarodowe oraz jeden krajowy festiwal, poświęcone wyłącznie animacji. Wszystkie spotkały się z dużym odzewem i zyskały własną, wierną publiczność. Przeglądy zorganizowane przed kilku laty w wielu miastach w ramach obchodów 55-lecia animacji polskiej cieszyły się rekordową frekwencją. Tango Zbigniewa Rybczyńskiego zdobyło Oscara, podobnie jak Piotruś i wilk angielskiej reżyserki Suzie Templeton zrealizowany w łódzkiej wytwórni Se-Ma-For przy ogromnym udziale polskich twórców. Filmy takich artystów jak Piotr Dumała, Jerzy Kucia i Marek Skrobecki, a także młodszych: Tomka Bagińskiego, Wioli Sowy i Izabeli Plucińskiej, na międzynarodowych festiwalach nieprzerwanie sięgają po najwyższe laury. Wielkie retrospektywy polskiej animacji odbyły się w dwóch najważniejszych ośrodkach sztuki nowoczesnej na świecie: Centre Georges Pompidou w Paryżu i Museum of Modern Art w Nowym Jorku. Kilku polskich animatorów (ostatnio Mariusz Wilczyński) doczekało się w MoMA także indywidualnych prezentacji. Fakty te stały w rażącym kontraście z brakiem pełnego książkowego opracowania polskich dokonań w dziedzinie animacji, nie tylko ostatniego półwiecza, ale również pierwszych, mało zbadanych prób projekcji ruchomych obrazów.

Spróbowaliśmy wraz z zespołem zaproszonych autorów – reprezentujących dwie generacje entuzjastów i znawców animacji – wypełnić tę lukę. Czy i w jakim stopniu nam się to udało, pozostawiamy ocenie Czytelników.