Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Chyba na tym polega echo czasów minionych, które słyszę zawsze i wszędzie, kiedy tylko dotknę tego tematu. To krzywda dla krzywdy i strach, który wraca, a już dawno powinien zniknąć.

(...) dziecko wszystko widzi, wiele spamięta, ale głupie jest, krzywda obcego je nie obchodzi. Bo nie ma pojęcia, że samo zostanie skrzywdzone.

- Ten patchwork wspomnień to syndrom przesiedlonych i wygnanych - opowiadał mi P. - Nie żartuję. Odzywa się w kolejnych pokoleniach, bez ostrzeżenia i niby bez związku z tym, co sami przeżywamy. Nagle zaczynasz patrzeć na świat jak na łamigłówkę, w której ciągle ktoś podrzuca jakieś klocki. I na dodatek we łbie wszystko ci się zgadza, bardzo pięknie się rymuje. Tylko boli jak cholera.

Tak zresztą zawsze wspomina się dawne czasy: ludziom było ubogo, lecz dobrze, różnic między sobą nie szukali, a od zwady ważniejszy był święty spokój.

Za okupacji boisz się każdej obcej twarzy, ludzie nikomu nie ufają. Ale tego, co się stało, nikt nie przewidywał.

(...) ludzie są tym, co mają w środku, a nie na twarzach.

Nasza wspólna historia obfitowała w różne momenty, choć, niestety, wyróżniającą się jej cechą była głupota. Na naszej głupocie korzystali sąsiedzi, celowo podsycając napięcia, prowadząc taką politykę, by między Ukraińcami i Polakami nie było zgody. Na naszej wzajemnej nienawiści korzystał bolszewizm, a najgorsze, że takie myślenie zwyciężyło. Do dziś ta nienawiść odzywa się jak czkawka, jest stale obecna w naszym życiu.

Prawdziwy patriotyzm nigdy nie stara się dążyć do dobrobytu własnego narodu kosztem innych. Bowiem ostatecznie dotknęłoby to także jego własnego narodu, wyrządzenie krzywdy dotyka obu stron - i agresora, i ofiary. Nacjonalizm, szczególnie w swoich najskrajniejszych formach, jest więc antytezą prawdziwego patriotyzmu. (Jan Paweł II, przemówienie w siedzibie ONZ, Nowy Jork, 5 października 1995).

...smutek przegranych jest zawsze taki sam...

(...) smutek przegranych jest zawsze taki sam.

- Najbardziej boli krzywda ludzi - mówi P. - których można skopać, bo jest się silniejszym, mądrzejszym, lepiej wyuczonym, można ukrzywdzić absolutnie dowolnie. Dlaczego ukrzywdzić? Bo tak.