cytaty z książki "Kant a neokantyzm badeński i marburski."
katalog cytatów
[+ dodaj cytat]
Punkt wyjścia krytycznej filozofii Kanta (choć nie bez znaczenia jest tu fakt, iż tkwi ona mocno w jego przedkrytycznym myśleniu) stanowi próba pogodzenia empiryzmu z racjonalizmem, z jednej strony, oraz dogmatyzmu ze sceptycyzmem - z drugiej. Empiryzm godzi Kant z racjonalizmem, wyznaczając ścisłe granice zmysłowości. (...) Zmysłowość w ujęciu Kanta ukazuje, z jednej strony, skutki idealizmu transcendentalnego, z drugiej - co niezwykle istotne, - gwaratnuje przedmiotową ważność naszego poznania. idealizm transcendentalny - co podkreśla bardzo mocno Nicolai Hartmann - nie oznacza w ujęciu Kanta zniesienie realności. Oznacza jedynie, że rzeczy, które spostrzegamy, ujmujemy już w subiektywne warunki zmysłowości naocznej.
Transcendentalizm oznacza nie tyle przekroczenie obszaru klasycznej teorii poznania (bo jego przekroczyć nie sposób), ile przede wszystkim próbę przekroczenia problematyki, która wiąże się ze sporem między dogmatyzmem a sceptycyzmem. Przekroczenie owo dokonuje się w tym sensie, że Kant nie próbuje godzić tych dwóch skrajnych stanowisk, lecz stara się znaleźć nowe rozwiązanie, przekraczające dotychczasowe. Z przekroczeniem z kolei wiąże się zwrot ku apriorycznym warunkom tego poznania (warunkującym poznanie).
Cassirer: "Zadanie krytyki poznania polega właśnie na tym, aby od jedności ogólnego pojęcia przedmiotu cofnąć się do różnorodności koniecznych i wystarczającyh warunków, które owo pojęcie konstytuują. W tym sensie to, co poznanie nazywa swoim >przedmiotem< rozpływa się w tkaninę relacji, które trzymają się razem za sprawą najwyższych reguł i zasad. (...) Krytyka poznania nie prowadzi dalej niż do zrozumienia, j a k poznanie jako całość z koniecznych, warunkujących momentów
Filozofia szkoły marburskiej utożsamiona zostaje z metodą transcendentalną, tego właśnie bowiem DOSZUKALI SIĘ marburczycy w koncepcji Kanta: KRYTYKI utożsamionej z METODĄ. Natorp uzasadnia tym samym fakt, że szkoła marburska chce być wierna nie LITERZE myśli filozfa z Królewca, lecz jej DUCHOWI.
Od Nicolai Hartmanna: Transcendentalne jest właśnie pryncypium, jeżeli jest ono warunkiem możliwości czegoś rzeczywistego. Metoda transcendentalna zaś jest wówczas takim postępowaniem, zgodnie z którym wychodząc od rzeczywistości przedmiotu, wnioskuje się o warunkach jego możliwości.