Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Jak umilacie sobie ten świąteczny czas? Jakie książki Wam towarzyszą? 🌲 “Wygnani z raju” Maciej Szmajdziński Ja ten czas spędzam mając u boku debiut Macieja Szmajdzińskiego. “Wygnani z raju” to powieść postapo, rozgrywająca się na terenie Warszawy, gdzie po Upadku została założona Strefa – obszar zamieszkiwany przez pewną społeczność, która na ruinach miasta stara się odtworzyć cywilizację. Nie jest to łatwe zadanie, bo ludzka natura nie pozwala się zjednoczyć, a towarzyszącą podobnym katastrofom anarchia zmusza ludzi do kierowania się jedynie prawem siły. To brutalny świat, w którym zwycięża silniejszy, broń stanowi walutę, a ufać można wyłącznie sobie. Czy jest szansa na ratunek w tak beznadziejnej sytuacji? I czy ludzkość znajdzie w sobie na tyle człowieczeństwa, by chcieć do tego dążyć? Pierwsze skojarzenie nasunęło mi się szybko – to będzie polskie “Metro 2033”. Później pojawiła się Strefa, więc pomyślałem “aha, jednak bardziej Stalker”. Okazało się, że oba domysły były błędne, bo książka ta jest typową fikcją militarną, bez elementów horroru czy fantastyki. Autor wrzuca nas świat krótko po Upadku (niektórzy bohaterowie wciąż pamiętają dawny ład) i maluje przed nami realia, z którymi zmagają się mieszkańcy Strefy. Nie mamy tutaj głównego bohatera i to już było dla mnie coś nieoczekiwanego. Lubię mieć kogoś, z kim mogę się zżyć, to dla mnie ważny element czytelniczy, a taki bohater zbiorowy średnio się u mnie sprawdza. Nie zmienia to jednak faktu, że ich dzieje obserwowałem z zainteresowaniem, a postacie zarysowane były wyraźnie i z dbałością o szczegóły. Brakowało mi wytłumaczenia, czym właściwie był Upadek. Nie zostało to wyjaśnione, nie wiemy co tak naprawdę zostało zniszczone i w jaki sposób (raczej nie przez wojnę jądrowa, bo nie ma mowy o promieniowaniu),a to bardzo pomogłoby wczuć się w sytuację. Mamy jednak sporo militariów, autor dobrze czuje się w wojskowych klimatach i potrafi wciągnąć w nie czytelnika, jednocześnie nie nużąc detalami. Język autora jest bogaty i bardzo obrazowy, dobrze czyta się opisy otoczenia i przemyślenia bohaterów, a tych jest dość sporo, bo sytuacja w której się znaleźli faktycznie zmusza do refleksji. W świecie po apokalipsie cywilizacja rozpada się na mniejsze grupy, które z reguły zamiast współpracy, stawiają na wzajemną eliminację. To taki paradoks, bo im większa społeczność, tym trudniej nią zarządzać, ale z drugiej strony w walce zwycięża większy i silniejszy. Strefa padła łupem właśnie społeczności silniejszej, a jej mieszkańcy uciekają w głąb Polski, z reguły na wschód (choć to stamtąd przybyli najeźdźcy). Trochę drażnił mnie zbieg okoliczności, który połączył trzy grupy uciekinierów – autor opisywał miejsce jako “wschodnie krańce byłej Rzeczypospolitej” i mimo takiego ogólnika trzy grupy bez problemu zdołały się odszukać. Było parę sytuacji, które choć opisane z ogromną dbałością nie wniosły zbyt wiele do fabuły (atak lwów, czy spotkanie z Rumunami),a sam konflikt z Nowosłowianami nie został rozwiązany, w efekcie czego książka kończy się inaczej niż byśmy przypuszczali. Na końcu pada kilka scen z przyszłości sugerując, że kilkoro bohaterów doczekało starości, ale jakim cudem uniknęli niewoli ze strony najeźdźców? Tego nie wiemy, a to było właściwie osią wydarzeń całej historii. “Wygnani z raju” to bardzo udany debiut w gatunku, który jest wymagający. Podobnych historii było sporo i ciężko byłoby mi wymyślić coś nowego, ale panu Szmajdzińskiemu się to udało. Nie ma tu co prawda elementów fantastycznych, dopatrzyłem się kilku mankamentów w historii, ale absolutnie nie są to problemy, które by tę powieść dyskwalifikowały. Zdecydowanie polecam fanom wojskowego klimatu, a karierze pana Szmajdzińskiego będę się przyglądał z uwagą.