Nowela Henryka Sienkiewicza ukazuje losy Skawińskiego. Mężczyzna wiódł tułacze życie na emigracji. Był Polakiem, ale dawno nie miał do czynienia z żadnymi przejawami polskości. Wiele przeżył, walczył w różnych wojnach i powstaniach, imał się wielu zawodów, ale nigdzie nie mógł znaleźć spokoju i pozostać na dłużej. Swoją przeszłość tłumaczył pechem. Udało mu się zdobyć posadę latarnika w Aspinwall. Kiedy już miał nadzieję, że dobił do bezpiecznej przystani, pewna książka po raz kolejny wywróciła jego życie do góry nogami.
Nowela powstała podczas podróży Sienkiewicza po Stanach Zjednoczonych. "Latarnik" jest uważany za jedną z najwybitniejszych polskich nowel.