„Straszydła na co dzień” Karela Michala to zbiór opowiadań o spotkaniach najzwyklejszych ludzi z najbardziej niezwykłymi stworami. Pojawia się tu księgowy i zmieniający się w niedźwiedzia żebrak, administrator i Biała Dama, dziennikarz i kot, oficer i duch, brukarz i kurczak, podporucznik i upiór, redaktor i skrzat. Spotkania bohaterów ze „straszydłami” budzą nie tyle strach, ile konsternację i cały ciąg zabawnych i kłopotliwych sytuacji. Tyle że ten pozorny, powierzchowny humor jest podszyty czymś znacznie głębszym.

W posłowiu, napisanym przez Violę Fischerovą, żonę pisarza, możemy przeczytać, jakie były okoliczności powstania „Straszydeł na co dzień”, które w latach 60. zyskały sobie miano „biblii kontestatorów”. W opowiadaniach Michala pod warstwą humoru widać pesymizm, frustrację i rozczarowanie „normalnością”. To dlatego jego potwory wydają się o wiele sympatyczniejsze niż ludzie, a lęk budzą nie straszydła, a szara rzeczywistość: księgowy Mikulaszek obawia się „z zasady”, majstrowi Valencie wydzieranie się jest niezbędne do życia, podporucznik potrafi wprawdzie nauczyć upiora zasad moralnych, ale sam nie stara się nimi żyć, a prawda okazuje się niewygodna, a nawet niebezpieczna. Połączenie normalności ze sferą nadprzyrodzoną i humoru ze smutkiem daje znakomity rezultat i odsłania absurdy życia.

„Straszydła na co dzień” stanowią przyjemną lekturę, ale warto poszukać w nich głębszego sensu, skrywającego się pod warstwą humoru. Teksty Michala skłaniają do zastanowienia się nad tym, co tak naprawdę budzi nasz strach, nie tylko kiedyś, ale i dziś.

Agnieszka Kruk