pomnikowe dzieło literatury hiszpańskiej, w gazetowych rankingach łapie się na ogół do pierwszej setki powieści (większość z tej setki to powieści po roku 1980, wyparują z listy za kilka lat). Jeśli ktoś chce znać literaturę hiszpańską, tą powieść musi przeczytać, jest punktem odniesienia dla setek autorów i tysięcy tekstów przez następne 100 lat.

Czas akcji: Trzecia Wojna Karlistowska (1872-1876),czyli wojna domowa. Problematyka: jak zwykle, dylematy, motywacje, rozważania. Idea (uwaga, SPOILER): tożsamość hiszpańska powstaje jako dialektyczny amalgamat. To znaczy nie że my, postęp, nauka, humanizm i zmiatamy wsteczną katolicką reakcję, ale że to wszystko schodzi się razem i powstaje nowa jakość, i że Nowa Hiszpania nie może powstać bez tej reakcji, bez tych katoli, bez tych ogłupiałych fanatycznych chłopów-karlistów.

Cała powieść jest wariacją tego tematu. Obie strony miały rację i nikt nie miał racji, na polu bitwy czuli jakąś dziwną miłość do wroga, zwłoki zakłutych bagnetami z jednej strony zrzucali do dołu ze zwłokami tych z drugiej.

Czyta się dość ciężko, modernistyczna moda plus osobiste odloty Unamuno utrudniają lekturę, ale mimo wszystko to nie jest Ulysses, akcja jakoś się toczy, są bohaterowie, wydarzenia, linearna narracja. Da się przejść. Przydałaby się natomiast lepsza edycja, przypisy Przybosia są nieadekwatne i niewystarczające. Natomiast przekład Wojciechowskiej... tu brakuje słów (w porównaniu np. z przekładami Szleyen i biorąc pod uwagę makabryczny styl Unamuno).

Ciekawostka: jak już Unamuno zamknął się po październiku 1936 w domu w Salamance (do tego czasu popierał Franco) to podobno rozważał napisanie "Pokoju" jeszcze raz. Otóż Unamumo całe życie był wielkim orędownikiem wojny domowej (nikt nie wie czy prawdziwej czy "na idee"),właśnie jako katalizatora dialektycznego dyskursu. Kiedy zaczęło do niego dochodzić co się dzieje, podobno postanowił napisać "Pokój" jeszcze raz. Nie zdążył, zawinął się w grudniu 1936.

pomnikowe dzieło literatury hiszpańskiej, w gazetowych rankingach łapie się na ogół do pierwszej setki powieści (większość z tej setki to powieści po roku 1980, wyparują z listy za kilka lat). Jeśli ktoś chce znać literaturę hiszpańską, tą powieść musi przeczytać, jest punktem odniesienia dla setek autorów i tysięcy tekstów przez następne 100 lat.

Czas akcji: Trzecia Wojna...

Nie miałem wcześniej styczności z literaturą baskijską ani z słynnym Unamuno. Przeczytałem książkę ze względu na czas i miejsce akcji, czyli ten niespokojny okres w historii Hiszpanii, kiedy kraj lizał rany po I wojnie karlistowskiej i kiedy wzrastało niezadowolenie z rządów Królowej Izabelii, które doprowadziło do powstania Republiki Hiszpańskiej, kolejnej wojny karlistowskiej oraz całej tej zawieruchy.

I pod tym względem dostałem co chciałem. Bardzo szczegółowe opisy sytuacji politycznej i społecznej Hiszpanii w XIX wieku widziane oczami ówczesnych ludzi.
Jednak była to tylko mała część książki. Znacznie więcej miejsca zajmowały tam opisy życia różnych ludzi o różnych poglądach politycznych, różnym pochodzeniu i statusie społecznym. Zabrakło tam chyba tylko artystokratów, a najwięcej miejsca poświęcono mieszczanom Bilbao.
Ważny w powieści jest też wymiar filozoficzno-religijny z rozważaniem nad naturą wojny, człowieka i wiary.
Niezwykle podobało mi się to, że przedstawiając całą gamę postaci o różnych poglądach, autor nie ukazuje jednych jako złych a drugich jako dobrych, zarówno karliści jak i liberałowie mają tu swoje racje. Jedni i drudzy walczą za swoje ideały, choć czy rzeczywiście walczą za nie, czy może z innych powodów, jedynie przekonując samych siebie że walczą za Sprawę?

Niewątpliwie warto tę powieść przeczytać żeby poznać realia ówczesnej Hiszpanii, zrozumieć że w czasie wielkiej polaryzacji ludzie walczący przeciwko sobie wcale się wiele nie różnią, jak także po to by zrozumieć lepiej współczesnych Basków.

Nie miałem wcześniej styczności z literaturą baskijską ani z słynnym Unamuno. Przeczytałem książkę ze względu na czas i miejsce akcji, czyli ten niespokojny okres w historii Hiszpanii, kiedy kraj lizał rany po I wojnie karlistowskiej i kiedy wzrastało niezadowolenie z rządów Królowej Izabelii, które doprowadziło do powstania Republiki Hiszpańskiej, kolejnej wojny...

Opowieść o tym jak religia może dzielić

Opowieść o tym jak religia może dzielić

Ksiazka przedstawiciela "Pokolenia 1898" utrzymana jest w klimacie egzystencjalnych poszukiwań. Bezsens wojny ukazany przez Unamuno mi osobiście przypomina klimat Remarque'a. Ciekawe spojrzenie z pierwszej ręki na społeczeństwo Hiszpanii w drugiej połowie XIX wieku, bliskie może być Polakom z naszymi snami o potędze i narodowymi problemami.

Ksiazka przedstawiciela "Pokolenia 1898" utrzymana jest w klimacie egzystencjalnych poszukiwań. Bezsens wojny ukazany przez Unamuno mi osobiście przypomina klimat Remarque'a. Ciekawe spojrzenie z pierwszej ręki na społeczeństwo Hiszpanii w drugiej połowie XIX wieku, bliskie może być Polakom z naszymi snami o potędze i narodowymi problemami.