Wiersze wybrane

Genialna poezja. Emily Dickinson wyprzedziła epokę. Wiersze niesamowicie przenikliwe i tak zgrabne w formie i zmuszające do myślenia, że można się tylko zachwycać.

Całkiem przyjemne tłumaczenia takich przecież trudnych do przetłumaczenia wierszy! Nie wszystkie są super, irytuje zwłaszcza narzucenie płci męskiej adresatowi kilku wierszy miłosnych, ale niektóre naprawdę zaskakująco dobrze przetłumaczone.

(Jeszcze inna irytująca rzecz w tym tomiku to nawiązanie wtępie do wyglądu zewnętrznego autorki, jakby to miało jakieś znaczenie dla poezji...)

Genialna poezja. Emily Dickinson wyprzedziła epokę. Wiersze niesamowicie przenikliwe i tak zgrabne w formie i zmuszające do myślenia, że można się tylko zachwycać.

Całkiem przyjemne tłumaczenia takich przecież trudnych do przetłumaczenia wierszy! Nie wszystkie są super, irytuje zwłaszcza narzucenie płci męskiej adresatowi kilku wierszy miłosnych, ale niektóre naprawdę...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

mam mieszane uczucia, ale doceniam jej tworczosc

mam mieszane uczucia, ale doceniam jej tworczosc

Pokaż mimo to

Niesamowite gratulacje dla tłumacza!

Niesamowite gratulacje dla tłumacza!

Pokaż mimo to

"Przynieś mi zachód słońca w filiżance,
Policz dzbany wina do góry wzniesione
I powiedz, jak dużo jest rosy na łące.
Powiedz mi, jak poranek skacze daleko -
Powiedz mi, jak tkacz musi spać długo
Ten, który przędzie rozpiętość błękitu!
Napisz mi, ile tonów dochodzi z oddali
W uniesieniu ptaka, nowego rudzika
Wśród konarów drzew zdumionych -
Ile wędrówek w swym życiu żółw odbywa,
Ile filiżanek nektaru pszczoła zażywa,
Rosy Rozpustnica!
A także, kto położył przystań tęczy
Również, kto prowadzi posłuszne sfery
Poprzez czołobitne błękity?
Czyje palce naciągają stalaktyty -
Kto liczy wampumy* nocy,
Aby stwierdzić, że żaden się nie powtarza.
Kto zbudował tutaj mały Dom Albana
I zamknął tak szczelnie jego okna
Mój duch nie widzi?
Kto pozwoli w uroczysty dzień wyjść mi,
Aby odlecieć stąd daleko z narzędziami,
Mimo całej pompatyczności?"

Wybrane, skrócone wydanie, ale w pięknej oprawie. Czegoś mi w nim jednak brakuje, więc sama dodałam w innym tłumaczeniu.

"Przynieś mi zachód słońca w filiżance,
Policz dzbany wina do góry wzniesione
I powiedz, jak dużo jest rosy na łące.
Powiedz mi, jak poranek skacze daleko -
Powiedz mi, jak tkacz musi spać długo
Ten, który przędzie rozpiętość błękitu!
Napisz mi, ile tonów dochodzi z oddali
W uniesieniu ptaka, nowego rudzika
Wśród konarów drzew zdumionych -
...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Podwójnie znakomita w przekładzie Barańczaka.
"Mówi się: >Czas uśmierza ból< -
On nie uśmierza niczego -
W cierpieniu, jak w Żylastym Starcu,
Rośnie Krzepkość, gdy lata biegną -

Nie lekarstwem Nieszczęścia
Jest Czas - to raczej Probierz -
Jeśli leczy - daje dowód tym samym,
Że nie było mowy o Chorobie - "

Podwójnie znakomita w przekładzie Barańczaka.
"Mówi się: >Czas uśmierza ból< -
On nie uśmierza niczego -
W cierpieniu, jak w Żylastym Starcu,
Rośnie Krzepkość, gdy lata biegną -

Nie lekarstwem Nieszczęścia
Jest Czas - to raczej Probierz -
Jeśli leczy - daje dowód tym samym,
Że nie było mowy o Chorobie - "

Pokaż mimo to

Tylko czy o poezji można powiedzieć, że przeczytana, skoro bez przerwy i ciągle od nowa czytam?

Tylko czy o poezji można powiedzieć, że przeczytana, skoro bez przerwy i ciągle od nowa czytam?

Pokaż mimo to

Dostałam tę książkę już jakiś czas temu od mamy. Chciałam od razu zacząć ją czytać, ale nie udało mi się to. Jednak teraz po dłuższym czasie jestem bardzo zadowolona i na pewno będę do niej wracać nie raz i nie dwa. Wiersze tu umieszczone są bardzo różne jedne prostsze i odrazy dostępne, inne trudne. Dla nich to właśnie będę wracać do tej książki bo może uda mi się je zrozumieć a wiersze, które były dla mnie dostępne za pierwszym razem może ukażą mi oblicze, którego ni dostrzegłam na początku.

Dostałam tę książkę już jakiś czas temu od mamy. Chciałam od razu zacząć ją czytać, ale nie udało mi się to. Jednak teraz po dłuższym czasie jestem bardzo zadowolona i na pewno będę do niej wracać nie raz i nie dwa. Wiersze tu umieszczone są bardzo różne jedne prostsze i odrazy dostępne, inne trudne. Dla nich to właśnie będę wracać do tej książki bo może uda mi się je...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Czytając listy do świata, oprawione w piękne poetyckie ramy, nabieram przekonania, że poznałem niezastąpioną przewodniczkę w swojej wędrówce drogami istnienia. Gdy ją spotkałem na rozstajach wieczności, wyszła mi naprzeciw z pałacu pełnego możliwości jakie niesie ze sobą twórczość. Kiedy przysiadła na nagrobnym kamieniu, wyglądała jakby była spowita pospolitym cierpieniem. Jednak ból, który sama sobie bez znieczulenia zadała, wcale nie świadczył o rozkładzie jej pięknej osobowości. Wręcz przeciwnie, otwarta na wschody i zachody słońca oraz bezustanne zapadanie mroku wokół jej myśli, wielokrotnie udowadniała, że potrafi się pławić w agonii, raźno przez nią przechodząc. To była poezja Emily Dickinson, jedna z najbardziej skutecznych prób mojego odwrotu od świata. Nigdy nie będę żałować, że dzięki niej, mocniej zajrzałem w siebie samego.

Słynna samotniczka z Amherst wycofała się za swe własne i pilnie strzeżone granice. W pogoni za odszukiwaniem skomplikowanej samoświadomości ukazała przy tym umysł o filozoficznej głębi, zdolny spojrzeć w dal wieczności, której szczytem jest śmierć. Wiersze Emily Dickinson porównałbym do zamkniętych raz na zawsze przed światem drzwi, które tylko cud jest w stanie ponownie otworzyć. Jednak pomimo tego, że pełno w nich lodowatych podmuchów smutku, to wyraźnie widać nadzieję na lepsze życie, ale już po śmierci. Widać, że poetka stojąc samotnie i obserwując teraźniejszość, myśli o nieśmiertelności. Gdyby wtedy wiedziała, przed jak wielką widownią przyjdzie jej stanąć, to być może nasze oczy nie mogłyby być świadkiem tak spektakularnego sukcesu, jakim są wiersze tej nieprzeciętnej kobiety. Bo do tak ogromnego wzrostu muszą zaistnieć nadzwyczaj sprzyjające warunki. Jednym z nich była z pewnością izolacja i skupienie się Dickinson na duchowej sferze egzystencji.

"Wiersze wybrane" według przekładu Stanisława Barańczaka zachwyciły mnie swoimi porównaniami rzeczy prostych i codziennych do tych nieosiągalnych i egzotycznych. Ludzka pogoń za niebem zestawiona z chwytaniem pszczoły lub wiatr przeczesujący trawę niczym ręka niebios, brzmią jak wspaniałe przygody, których bohaterem jest sama natura. Trzeba przyznać, że amerykańska poetka celująco wskazywała zależności świata przyrody oraz ludzkiego, będąc zakochana w rozmowach z gwiazdami i oceanem. Ciekawym bohaterem Dickinson jest śmierć, której bliskość nie musi być straszna. Jej czułość i bezpieczeństwo wydają się czymś zwyczajnym, wręcz zachęcają do oswojenia się z tą straszną dla nas ale konieczną według poetki postacią.

Czuję się, jakbym pytając o jałmużnę dostał całe królestwo z sączącym się w nieskończoność czasem. Od poezji, którą jeszcze wciąż żyję, otrzymałem więcej niż oczekiwałem. Spodziewałem się mroku i rzeczywiście znalazłem się w jego zasięgu. Jednak ten mrok okazał się ciepłym okryciem w rękach mistrzyni pióra. To niczym swojskie domowe zacisze z ciekawym wytłumaczeniem metafizycznych tematów. To ciemny pokój w którego samotnym kącie tli się gorące światło nadziei na coś lepszego. Taką też zapamiętam Emily Dickinson, jako kobietę, której rozżarzone serce rządzi umysłem a samotne ciało skryte jest w cielesnej powłoce.

Czytając listy do świata, oprawione w piękne poetyckie ramy, nabieram przekonania, że poznałem niezastąpioną przewodniczkę w swojej wędrówce drogami istnienia. Gdy ją spotkałem na rozstajach wieczności, wyszła mi naprzeciw z pałacu pełnego możliwości jakie niesie ze sobą twórczość. Kiedy przysiadła na nagrobnym kamieniu, wyglądała jakby była spowita pospolitym cierpieniem....

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Emily Dickinson odeszła z tego świata w 1886 roku, pozostawiając za sobą 1775 wierszy, jedyne jej dziedzictwo, które trwale i mocno wpisało się w kanon poezji nie tylko amerykańskiej, ale także światowej. Jej nowatorskie, oryginalne i niedoceniane za życia dzieła stały się inspiracją dla wielu kolejnych pokoleń i źródłem zachwytu dla jej czytelników.

Tak naprawdę wiele o niej nie wiemy - do końca życia pozostała niezamężna i bezdzietna, prawie nie opuszczała rodzinnego miasteczka, a w ostatnich latach stała się prawdziwą samotnicą, dając powód do plotek i niepokojów znajomych, gdy nie wychodziła ze swojej sypialni i ograniczała kontakty towarzyskie. Co takiego więc wydarzyło się w jej życiu, że tak bardzo odseparowała się od innych ludzi i stworzyła te piękne, poruszające utwory?

Wydane przez Znak "Wiersze wybrane" to znakomicie przełożone przez Stanisława Barańczaka dzieła Emily Dickinson, przykłady jej niezwykłej spostrzegawczości, talentu i egzystencjalnych rozważań. Ujmują pozorną prostotą, krótką formą, która w niewielu słowach zawiera mocny i dogłębny przekaz. Utwory mówią zarówno o życiu codziennym, zwykłych zdarzeniach, które ledwo rejestrujemy lub wcale ich nie dostrzegamy, gdy tak bardzo zaabsorbowani jesteśmy bardziej "poważnymi" rzeczami. Autorka często zderza je z metafizycznymi rozważaniami, z myślami o bólu, samotności i śmierci. Jej krótkie formy są trafne i dowodzą tego, że w małej treści zamykała dużą formę:

Emily Dickinson odeszła z tego świata w 1886 roku, pozostawiając za sobą 1775 wierszy, jedyne jej dziedzictwo, które trwale i mocno wpisało się w kanon poezji nie tylko amerykańskiej, ale także światowej. Jej nowatorskie, oryginalne i niedoceniane za życia dzieła stały się inspiracją dla wielu kolejnych pokoleń i źródłem zachwytu dla jej czytelników.

Tak naprawdę wiele o...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Poeci mają w sobie coś mrocznego. To jak historia schowana pod łóżkiem. Wiesz, że jest… Ale kiedy pozostaje w ukryciu, jakoś lżej Ci na sercu. Jakoś cieplej, że wciąż jest tajemnicą. Że nikt o niej nie wie. Właśnie takie są dla mnie jej wiersze. Pełne lęku, niepokoju, mroczności. Pełne nieprzespanych nocy. Pełne jej.
Emily Dikinson była samotna. Do dzisiaj badacze dociekają, czy jej samotność wynikała z zawodu miłosnego, czy była jedną z masek, w które poetka wcieliła w życie. Mówi się, że jej ostatnie dwadzieścia lat życia spędziła w domu. Pisząc wiersze. Szukając w nich odpowiedzi, wskazówek, a może miłości? Może próbowała dociec, że istnieje taka miłość na zawsze, po której nie ma już więcej nic… i jest tylko ciemność? Może to właśnie o tej ciemności wciąż czytamy. Może to ta ciemność sprawiła, że Dickinson nazwana została pustelnicą z Amherst?
Zbiór wierszy wydanych przez Wydawnictwo Znak, a w przekładzie Stanisława Barańczaka… urzekają. Moje ostatnie zimowe wieczory spędziłam właśnie z nimi. Wiersze Emily w dużym stopniu różnią się od poezji, które współcześnie można przeczytać na różnych portalach poetyckich. Dzisiaj króluje proza poetycka. Metafory, który budują wokół poety mur. One nie są po to, by Czytelnik odczytał, co autor miał na myśli. One są po to, by Czytelnik nie mógł się domyśleć, o co tak naprawdę chodziło. Żeby nie mógł zobaczyć żadnego obrazu. U Emily Dickinson te obrazy są różne. W jednych Poetka twardo stąpa po ziemi, a w drugich rozprawia na temat miłości, która… bywa ulotna. Mówi o przyjaźni, a później żali się na samotność. Trochę mam wrażenie, jakby Emily Dickinson szukała swojej drogi, swojego miejsca. Że to odizolowanie od ludzi miało być ucieczką w głąb siebie. Po to by lepiej poznać siebie i swoje pragnienia. Ale kto wie, może się mylę?
Długo zastanawiałam się, jaką Emily Dickinson poznałam. Co tak naprawdę skrywała w tych wierszach, co próbowała ukryć, a co chciała byśmy poznali? W wielu wierszach wydawało mi się, że mówi o śmierci. Jakby to był nieodłączny element jej myśli. Jakby ta śmierć nigdy jej nie opuszczała. I aż zrobiło mi się jej żal, że tak mało radości u niej odkryłam.
Jeśli chodzi o samo wydanie – to chapeau bas dla Wydawnictwa Znak. Z jednej strony mamy oryginalny tekst poetki, a z drugiej przekład Stanisława Barańczaka. I tak powinno się wydawać tego typu wiersze. Powinniśmy mieć możliwość wglądu do oryginału. Ponieważ nie wszystkie teksty tłumaczone są dosłownie, a już w szczególności wiersze. Czasem człowiek próbuje zachować rym i rytm, pewnego rodzaju giętkość, która w mniejszym bądź większym stopniu zmienia znaczenie wiersza. A to już nie jest to samo. I to już nie jest patrzenie na świat oczyma Emily Dickinson, a patrzymy na świat oczyma Stanisława Barańczaka. Dlatego wklejam Wam krótki przykład tego, o co mi chodzi:
185
by Emily Dickinson
“Faith” is a fine invention
For Gentlemen who see!
But Microscopes are prudent
In an Emergency!

185
W przekładzie Stanisława Barańczaka

„Wiara” to świetny wynalazek,
Gdy można zaufać Oku -
Lecz zdarza się nagła potrzeba
użycia Mikroskopu.
Uważam, że oryginał brzmi zdecydowanie lepiej i ma znacznie lepsze znaczenie. Ale w przekładach chodzi czasem o to, by teksty dawały podobny wydźwięk. Miały podobny rytm.
Chciałabym żeby ktoś kiedyś wydrukował w takim wydaniu moje wiersze. Byłabym chyba najszczęśliwszą osobą na świecie. Póki co moja szuflada pęcznieje, tak jak półki od książek, które czytam. Wam drodzy czytelnicy, jeśli tylko lubicie poezje, to polecam to wydanie wierszy. A może życiorys Emily tak Was zafascynuje, że sami zaczniecie brudzić się poezją?

Poeci mają w sobie coś mrocznego. To jak historia schowana pod łóżkiem. Wiesz, że jest… Ale kiedy pozostaje w ukryciu, jakoś lżej Ci na sercu. Jakoś cieplej, że wciąż jest tajemnicą. Że nikt o niej nie wie. Właśnie takie są dla mnie jej wiersze. Pełne lęku, niepokoju, mroczności. Pełne nieprzespanych nocy. Pełne jej.
Emily Dikinson była samotna. Do dzisiaj badacze...

więcej

mniej

Pokaż mimo to